شانتاژ چیست ؟!؟
شانتاژ چیست؟
شانتاژ که در فرانسوی به آن ( chantage ) میگویند در اصطلاح ، فشاری است که یک فرد یا گروه برای بدست آوردن منفعت یا خواسته ای از طرف مقابل از طریق ایجاد ترس و تهدید وارد میکنند.
به عبارت دیگر، شانتاژ که به هوچیگری نیز معروف است به معنی کوشش برای شکست دادن طرف مقابل از راه تحریک، سفسطه ، به راه انداختن هیاهو، ایجاد آشوب، جوسازی و… می باشد که معمولا افراد برای مطرح کردن خویش، افشاء گری و دشمنی و گرفتن حق السکوت از آن استفاده میکنند.
شانتاژ در کجا اتفاق می افتد؟
شانتاژ در هر کجا می تواند به صورت فردی و عمومی اتفاق بیفتد اما نمود عیان و اجتماعی آن را باید در رسانه ها و تربیون دارهای سیاسی و اجتماعی مشاهده نمود که در این جا چند مثال اکتفا می شود.
شانتاژ در گستره روزنامه نگاری و خبر، امور سیاسی ، فعالیتهای حزبی در هنگام انتخابات و… میتواند رنگ و بوی خاصی با توجه به شرایط زمان و مکان و موضوع به خود بگیرد.
مثلا گروهی در مجلس، هئیت های مذهبی، مجالس عمومی و کنفرانس ها و حتی مصاحبه های عمومی تلاش میکنند تا برای تصویب نشدن یک قانون، یا به راه انداختن یک جریان یا ممانعت از اجرای یک قانون خاص، هیاهو به راه انداخته و افکار عمومی را از اصل ماجرا منحرف نمایند.
یا مثلا روزنامه نگاران و خبرنگاران در خصوص یک موضوع اجتماعی چنان سرو صدایی برپا کرده و تیترهایی بزرگ میزنند و یادداشتهایی غیر واقع مینویسند که حاشیه پر رنگ تر از متن شده و داستان کلا جور دیگری ظهور و بروز پیدا میکند.
رسانه های دیداری و شنیداری و همچنین فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی و اینترنت امروزه به صورت رسمی و غیر رسمی بهترین وسایل برای ترویج و انتشار یک شانتاژ عمومی هستند.
چگونه از شانتاژ مصون بمانیم؟
اطراف ما پر است از شانتاژ و بیشترین چیزی که میتواند ما را نسبت به آن مصون و محفوظ بدارد ، همانا دانایی و خردورزی و مهارت سواد رسانه ای است.
باید اهل تجزیه و تحلیل و تفکر باشیم تا در گرداب شانتاژ های کشنده گرفتار نشویم. مردم ما به ویژه محیط های دانش آموزی و دانشجویی به شدت نیازمند این هستند که خصوصا در فضای مجازی ، اسیر انواع شانتاژ و هوچیگری افراد و گروه ها و تشکلهای مختلف که سعی در سوء استفاده از احساسات، عواطف، اعتقادات و باورهای ما را دارند نشوند و تلاش کنیم تا با مطالعه و علم آموزی و بصیرت افزایی در عصر دیجیتال و هوش مصنوعی، خود را مجهز به علوم و فنون مربوطه کرده و به عنوان یک شهروند فرهیخته، مسئولیت های اجتماعی خویش را در ابعاد مختلف برای برخورداری از جامعه ای رشد یافته، بالغ، دانا و آگاه به درستی به انجام برسانیم.
مقابله با شانتاژ
یک راه مسلم برای مقابله با شانتاژ حیله گران و حقه بازان سیاسی آن است که سعی کنیم منفعت جمعی فدای منفعت فردی نشود و بکوشیم تا با وحدت و اتحاد و همبستگی و هم افزایی خصوصا در مواجهه با تهدیدات بین المللی، برای کشورمان ارزش افزوده بیشتری را خلق نماییم.
ما با موبایلی که در دست داریم به طور دائم در معرض انواع شانتاژها قرار داریم و اغلب دچار سردرگمی و ابهام و تعجب هستیم که بالاخره کی راسته میگه، کی دروغ، کی حق میگه و کی باطل، کی دوست واقعی ماست و کی دشمن ؟!؟
تا مادامی که مردم آگاه و دانا نباشند نمیتوانیم کشوری آباد و آزاد و پیشرفته داشته باشیم و شانتاژ ، همواره یکی از شگردهای کارساز افراد و گروه هایی است که با زر و زور و تزویر میکوشند تا حق را باطل جلوه داده و باطل را حق معرفی کنند و این دقیقا همان پاشنه آشیل ما مردم است که نیاز به مراقبت و محافظت بسیار هوشمندانه ای دارد.
شرکتها و ادارات و سازمانهای ما باید حتما کارکنان خود را در حوزه علوم ارتباطات ، سواد رسانه ای و… آموزش داده و افراد را به نحو مقتضی نسبت به شانتاژهای مغرضانه منفعت طلبانه آسیب رسان به امنیت روحی روانی مردم آشنا و آگاه نمایند.
با اضافات
دکتر حسن خسروی
مدرس دانشگاه و مؤلف کتاب روابط عمومی و ارتباطات.
