اوپک گازی ایران در صدد تشکیل اتحادیه انرژی با همکاری قطر است
اوپک گازی ایران در صدد تشکیل اتحادیه انرژی با همکاری قطر است
الخليج الجديد؛ ۱۹ ژوئیه
تحلیل گیر سیاسی ماضی خالص معلوف تلاش ایران را برای تشکیل بازار جدید گاز از راه تشکیل اتحادیه ای شامل قطر را مورد بحث و بررسی قرار داده است.
معلوف با ارائه تحلیلی در پایگاه اینترنتی “New Eastern Outlook” خاطرنشان کرد ایران در حال تلاش برای تشکیل ائتلاف گازی پیشنهادی خود است، در حالی که ترکیه در تلاش برای نجات توافق تجارت غلات بین روسیه و اوکراین است. ایده تشکیل ائتلاف بر رواج یافتن مفهوم تأسیس مرکز گاز از سوی ایران مبتنی است.
وی افزود: مبادله گاز میان ترکمنستان و جمهوری آذربایجان را میتوان مرحله آزمایشی این ائتلاف نامید. پس از آن روسیه و ایران در نوامبر ۲۰۲۲ موضوع انجام مبادلات گازی را مورد بحث و بررسی قرار دادند که قرار است با تقریبا ۱۰ میلیارد متر مکعب در سال آغاز شود.
ایران به طور رسمی در فوریه ۲۰۲۳ به روسیه و ترکمنستان پیشنهاد انجام مبادلات گازی در سطح گسترده را مطرح کرد و بدین ترتیب روسیه از سمت شمال خود به گاز دست خواهد یافت و در نقطه مقابل ترکمنستان از دو سمت از طریق ایران و پاکستان در جنوب گاز در اختیار روسیه قرار خواهد داد.
مقامات ایران رسیدن گاز به پاکستان را مورد بحث و بررسی قرار دادند ایران هم اکنون در حال ساخت خط لوله گاز در نزدیکی مرزهای خود با گنجایش ۱۰۰ میلیون متر مکعب در روز تقریبا ۳۶٫۵ میلیارد متر مکعب در سال است. این امر زمینه ارسال گاز به هند در آینده را فراهم میکند.
ایران برای همکاری با دوحه در زمینه صنعت انرژی هم اکنون به سوی کشورهای حوزه خلیج فارس رو آورده است به ویژه با توجه به اینکه ایران و قطر به ترتیب با قرار داشتن در رتبه دوم و سوم بیشترین ذخایر گاز جهان را در اختیار دارند.
در همین راستا معلوف به بحران محاصره قطر طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ اشاره کرد که در نتیجه آن روابط دوجانبه تهران و دوحه در سطح گسترده ای بهبود یافت و چارچوب تماس در زمینه های حائز اهمیت از نظر راهبردی گسترش یافت . دوحه شریک ایده آل تهران در خلیج فارس به شمار می آید؛ زیرا به گفته معلوف، شک و تردیدهای قطر در مورد نیت صادقانه عربستان، امارات بحرین و مصر هنوز پایان نیافته است. هر چند با این کشورها، در سال ۲۰۲۱ معاهده های صلح به امضا رسانده است.
قطر بر اساس منافع اقتصادی خود به طور فعال در حال سرمایه گذاری در طرح های سوخت با کشورهای مختلف از جمله عراق و لیبی است و با شرکت های بزرگ سوخت در آسیا و اروپا همکاری دارد.
شرکت انرژی قطر به عنوان بخشی از راهبرد تنوع بخشیدن به سرمایه گذاری های خود بسیاری از دارایی های خویش را به پیمانکاران چینی فروخته است.
معلوف معتقد است همکاری میان ایران و قطر در بخش گاز در بردارنده افق های امیدوار کننده ای است که شامل ساخت مرکز گاز در منطقه صنعتی عسلویه در استان بوشهر در سواحل خلیج فارس می شود که در آن گاز وارداتی از روسیه ، ترکمنستان و قطر جمع آوری میشود.
عسلویه مرکز تولید بزرگترین میدان گازی در جهان با عنوان پارس جنوبی / گاز شمال است که در آن ایران شریک قطر به شمار میرود.
تحقق یافتن طرح ساخت مرکز گاز ایران منجر به تاسیس سکوی تجاری خواهد شد که بزرگترین صادر کنندگان گاز در جهان را در برخواهد گرفت.
بر اساس نشریه سالانه سازمان اوپک در سال ۲۰۲۱ روسیه، ایران ، قطر و ترکمنستان چهار کشور اول جهان از نظر ذخایر گاز طبیعی به شمار میروند.
در این میان سهم روسیه ۴۷,۷۵۹ تریلیون مترمکعب و سهم ایران ۳۳,۹۸۸ تریلیون متر مکعب و قطر ۲۳٬۸۳۱ تریلیون متر مکعب و ترکمنستان ۱۳,۹۵ تریلیون متر مکعب است.
این چهار کشور با هم ۵۷٫۵٪ ذخایر گاز جهان را در اختیار دارند این امر به معنای تشکیل اوپک گازی با مکانیزم های واقعی جهت تاثیرگذاری بر بازارهای جهان است.
به اعتقاد معلوف اگر ایران بتواند بازارهای گاز مایع طبیعی منطقه را با هم یکپارچه نماید و عدم حضور برخی از کشورها یعنی روسیه و ترکمنستان را با کشورهای دیگری همچون قطر جبران نماید در آن صورت ایران خواهد توانست ادعا نماید که بر بخش گاز در آینده تسلط یافته است.
این تحلیل گر سیاسی در پایان این گونه نتیجه گیری کرد که این نفوذ قوی تهران به او اجازه خواهد داد تا خواسته هایش را نه تنها در چارچوب توافق هسته ای بلکه در راستای لغو تحریم های اقتصادی به کشورهای غربی ارائه دهد.