سرنوشت روابط ایران و اعراب پس از درگذشت شهیدان رئیسی و عبداللهیان

سرنوشت روابط ایران و اعراب پس از درگذشت شهیدان رئیسی و عبداللهیان

الجزیره ؛ 27 مه

روابط ایران در دوران رئیس جمهور فقید (شهید) ابراهیم رئیسی شاهد گشایش چشمگیری نسبت به جهان عرب بود. یکی از برجسته ترین دستاوردهای دولت متبوع وی در این خصوص ازسرگیری روابط با عربستان در اوایل سال 2023 پس از یک وقفه هفت ساله است.

پس از تصدی پست ریاست جمهوری از سوی (شهید) رئیسی ، وزیر خارجه فقید وی (شهید) حسین امیرعبداللهیان به طور قابل توجهی در جهت بهبود روابط با کشورهای عرب از جمله مصر تلاش کرد.

نبود این دو شخصیت یعنی (شهیدان) رئیسی و عبداللهیان به دنبال کشته شدن شان در اثر سقوط بالگردشان در یکشنبه گذشته پرسش هایی در ارتباط با پیامدهای این رویداد بر روابط ایران با کشورهای عرب از جمله سیاست های خارجی تهران برانگیخت.

“مهدی شکیبائی” استاد تاریخ خاطرنشان کرد: ایرانیان در انقلاب 1979 رژیم سابق را سرنگون کردند که با آمریکا و اسرائیل دارای روابط خوبی بود .

وی ابراز داشت : این انقلاب طی تاریخ هفت هزار ساله ایران بی نظیر است و همچون زلزله ای در جهان به شمار می رود.

شکیبائی در گفت وگو با الجزیره نت توضیح داد : سیاست خارجه ایران قبل از انقلاب حول محور غرب می چرخید و همین امر این کشور را از محور اسلامی خارج کرد و آن را در راستای منافع غرب و به طور مشخص اسرائیل قرار داد.

به گفته شکیبائی ، ایران در آن مرحله دارای روابط تنگاتنگی با اسرائیل از نظر دیپلماتیک ، سیاسی ، اقتصادی و امنیتی علیه کشورهای عرب بود اما با روی کار آمدن جمهوری (اسلامی) ایران روابط یاد شده به طور بنیادین تغییر یافت.

شکیبائی اظهار داشت : در میان تمامی دولت ها پس از انقلاب، دولت (شهید) رئیسی به رویکردهای بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران نزدیک ترین دولت به شمار می رود که نماد آن ازسرگیری روابط با عربستان محسوب می شود در حالی که آمریکایی ها همواره سعی داشتند ایران و عربستان را از هم دور کنند و میان آنها دشمنی ایجاد نمایند اما (شهیدان) رئیسی و عبداللهیان توانستند این مانع را پشت سر بگذارند.

این استاد تاریخ بخشی از این موفقیت را ناشی از شخصیت (شهید) عبداللهیان دانست زیرا وی دغدغه روابط با کشورهای منطقه به ویژه عربستان را داشت .

شکیبائی تاکید کرد: وزارت خارجه ایران اخیرا پیام های مهمی از سوی منامه دریافت کرد و این امر با استقبال دولت و نظام همراه شد.

به گفته شکیبائی ،‌ ازسرگیری روابط با کشورهای عربی و تحکیم بخشیدن به آن مهم ترین دستاورد دولت (شهید) رئیسی به شمار می رود زیرا این حلقه در جمهوری اسلامی ایران از ابتدای شکل گیری آن مفقود بود.

در همین راستا “عفیفه عابدی” پژوهشگر در زمینه سیاست خارجه ایران معتقد است بهبود روابط میان ایران و کشورهای عرب در دوران تصدی پست وزارت خارجه توسط (شهید) عبداللهیان نشات گرفته از عوامل مختلف موجود در شخصیت و سیاست های (شهید) عبداللهیان و تصمیمات اتخاذ شده از سوی نظام و دولت در تهران و زمینه های منطقه ای و بین المللی و عزم و اراده متقابل و مشترک ایران و کشورهای عربی است.

وی در گفت وگو با الجزیره نت توضیح داد: (شهید) عبداللهیان قبل از تصدی پست وزارت خارجه در مسائل خاورمیانه و غرب آسیا تخصص داشت و به همین دلیل پیش بینی می شد که پس از تصدی پست وزارت خارجه بیش از همه بر پیشبرد روابط ایران با غرب آسیا تاکید نماید.

عابدی گفت : سیاست علنی و عملی دولت رئیس جمهور فقید همچنین بر همسایگی تاکید می کرد و بر همین اساس به طور ساختاری از تلاش های دیپلماتیک بکار رفته از سوی (شهید) عبداللهیان جهت بهبود روابط با جهان عرب حمایت می کرد.

وی همچنین ابراز داشت: بر اساس تحولات منطقه ای و بین المللی ما شاهد حسن نیت کشورهای عرب جهت تغییر بخشیدن به ماهیت روابط با ایران و پیشبرد آن بودیم . حضور گسترده و بلندپایه کشورهای عرب در مراسم یادبود (شهیدان) رئیسی و وزیر خارجه وی این امر را به اثبات می رساند.

عابدی معتقد است که تحرکات دیپلماتیک (شهید) عبداللهیان در حمایت از فلسطین پس از طوفان الاقصی وجهه مردمی و محبوبیت وی را در میان افکار عمومی جهان عرب افزایش داد.

به اعتقاد عابدی هم اکنون رویکرد جدیدی در روابط میان کشورهای اسلامی غرب آسیا نمایان شده است و می بایست از آن محافظت به عمل آورد.

سرنوشت روابط ایران و اعراب پس از درگذشت شهیدان رئیسی و عبداللهیان

این پژوهشگر اظهار داشت : آینده تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد . تحولات منطقه ای و بین المللی می تواند روند پیشرفت روابط میان ایران و جهان عرب را توسعه بخشیده و یا متوقف نماید اما عامل عزم و اراده مشترک دوجانبه تاثیر بیشتری دارد.

عابدی در پایان گفت : یکی از مهم ترین عواملی که باید به تقویت روابط میان تهران و کشورهای عربی کمک نماید ، عامل مشترک دین و نزدیکی جغرافیایی و امنیت و سرنوشت مشترک است . در تمامی سیاست های پی ریزی شده بخاطر منافع ملی در کشورهای اسلامی نباید فراموش کنیم که تمام کشورهای اسلامی عضو امت واحده اسلام هستند.

سرنوشت روابط ایران و اعراب پس از درگذشت شهیدان رئیسی و عبداللهیان

از سوی دیگر “برهام پوررمضان” محقق در زمینه مسائل سیاست خارجه توضیح داد : سیاست خارجه در ایران به دولت ها ارتباط زیادی ندارد و فرقی نمی کند که دولت راستگرا یا چپ گرا باشد.

وی در گفت وگو با الجزیره نت افزود : سیاست های نظام و راهبردهای آن تبیین گر سیاست خارجه کشور هستند و دولت به طور کلی و وزارت خارجه به طور خاص فقط مجری سیاست های کلی نظام هستند.

به اعتقاد پوررمضان آنچه که با تغییر دولت ها در ایران تغییر می کند در واقع رویکرد دولت و نحوه اجرای تصمیمات اتخاذ شده از سوی ارکان نظام است.

پور رمضان اظهار داشت: اگر مذاکرات غیرمستقیم جاری میان تهران و واشنگتن نتایج مثبتی به همراه داشته باشد در آن صورت روابط ایران و اعراب با سرعت بیشتری بهبود خواهد یافت .