مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
فراز:
قسمت اول و دوم پژوهش مقایسه دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی (واجا) با دستگاه اطلاعاتی سابق بنام سازمان امنیت و اطلاعات کشور شاهنشاهی (ساواک) که به مناسبت چهلمین سالگرد تاسیس وزارت اطلاعات و با کوشش مجتبی قانعی از پژوهشگران مطالعات عرصه ملی تهیه گردیده، به دو عرصه تاسیس و مدیریت این دو مربوط بود.
قسمت سوم اختصاص به مقایسه عرصه های نیروی انسانی و آموزش های اطلاعاتی این دو دستگاه اطلاعاتی دارد.
مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
3ـ در عرصه نیروی انسانی و کارکنان
(ساواک و ویژگی های نیروی انسانی)
پس از تاسیس و تشکیل ساواک در اسفند سال 1335 اکثر پرسنل تشکیل دهنده فرمانداری نظامی تهران تحت فرماندهی تیمسار تیمور بختیار به ساواک منتقل می شوند. این افراد متشکل از افراد نظامی و انتظامی بودند که امتحان خود را در سرکوب و تهدید و خشونت علیه مردم بین سال های 1320 تا 1335 به خوبی داده بودند و با دریافت نمره قبولی، در ساواک ادامه خدمت می دهند. تعداد این افراد در حدود 2500 نفر بالغ می شدند و کاملاً مورد اعتماد تیمور بختیار اولین رئیس ساواک بودند.
این افراد اولاً نظامی و انتظامی بودند و قاعدتاً برخاسته از تفکرات پادگانی بودند که مسئولیت امنیت کشور را از سال 1320 تا 1335 بعهده داشتند و مراقبت و حفاظت و تحت تعقیب قرار دادن مخالفین و بازداشت و زندانی کردن مبارزین و شکنجه نمودن آنها از جمله وظایف حتمی و قطعی آنها بود. آباد نمودن و پر کردن زندان های قلعه‌الافلاک- قصر- قزل قلعه- جزیره خارک- برازجان و رونق دادن به تبعیدگاه های مختلف مانند ایرانشهر- جیرفت- مهاباد- انارک و شهرهای دیگر از جمله اقدامات آن دوره و ماموران آن محسوب می شود. با این اوصاف می توان پی برد که اصولاً آموزش های اطلاعاتی و فاخر امنیتی و دانشگاهی مبتنی بر علوم روز در حوزه های انسانی هیچ جایگاهی نداشت و غالب رفتارها در زمان ریاست تیمور بختیار بر ساواک که از سال 1335 تا 1339 طول کشید حاکم بود و این روال در دوره ریاست تیمسار حسن پاکروان بر ساواک که از سال 1339 تا 1343 به مدت چهار سال طول کشید.
مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
حضور نظامیان در ساواک آنقدر وسیع و گسترده بود که کارمندان غیرنظامی آن همیشه در پست های مدیریتی و ریاستی و تصمیم گیری های کلان و اساسی در اقلیت بودند و کلیه امور غیرحساس و خدماتی و عملیاتی و عملگی را نیروی غیر نظامی بعهده داشتند، البته موارد نادری هم مانند پرویز ثابتی در بین غیرنظامیان دیده می شود که او هم واجد اخلاقیات و روحیات شدید نظامی بود که به مثابه یک نیروی غیرنظامی ظهور ولی دقیقاً همانند نظامیان رفتار می کرد. با این اوصاف باید اذعان داشت که سطح سواد دانشگاهی کارکنان ساواک بطور متوسط حداکثر دیپلم بود که در دانشکده های نظامی به درجه ستوانی و کارشناسی رسیده بودند و همان یافته های نظامی را به ساواک منتقل نموده بودند. این وضعیت در بازجوهای کمیته مشترک ضد خرابکاری بیشتر ملموس بود. به نحوی که اکثر آنها در برابر مبارزین رژیم پهلوی دچار کمبودهای سوادی و تفکراتی و علمی می شدند لذا با عصبانیت به اقدامات خشونت آمیز و غیر انسانی متوسل می شدند.
مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
عرصه نیروی انسانی و کارکنان وزارت اطلاعات
مقام معظم رهبری مد ظله العالی: (بیانات 1378)
“از همان خشت های اول این مجموعه که آن وقت بنام وزارت هم نبود، از آدم هایی تشکیل شد که با عشق به خدمت همین که آقای یونسی گفتند درست است، شالوده اش واقعاً با عشق ریخته شد، با عشق به خدمت با شوق به کار، با علم به زحمات کار، که بنده بعضی از همان نسل اولی های این مجموعه اطلاعاتی را از نزدیک می شناختم، می دیدم چه شوقی، چه ذوقی، چه ارادتی، چه عشقی و چه وفاداری دارند، چه آن وقتی که در دادستانی بودند (یکی از آن مراکز اصلی این مجموعه اطلاعاتی کشور، اول در دادستانی انقلاب اسلامی تشکیل شد) چه آن وقتی که در سپاه بودند، بعضی شان چه آن وقتی که در کمیته بودند، این نکته خیلی مهمی است، این انسان را به یاد این آیه شریفه می اندازد که لمسجد اُسس علی التقوی من اول یوم احقُّ ان تقوم فیه، مثل مسجدی است که از اول بر اساس تقوا بنیاد شده است. پس آغاز خشت او خشت تقوا و خشت خدمت و اینهاست. این را خیلی باید محترم بشمارید و قدر بدانید”.
مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
معظم له در مقطع دیگری چنین می فرمایند: (بیانات 13/07/1383)
“من در یک کلمه، عامل موفقیت وزارت اطلاعات را «ایمان» نیروی انسانی این وزارتخانه می دانم که این ایمان منحصر به فرد هم است”.
سوابق موجود، نشان از آن دارند که نیروهای تشکیل دهنده وزارت اطلاعات، دقیقاً برخاسته از متن و بطن مردم بودند و هیچ یک فعالیت را بعنوان شغل و کارمندی انتخاب نکردند و خیلی از کارکنان اولیه این دستگاه اطلاعاتی دارای مشاغل و درآمد بودند که آنها را حسب تکلیف و مسئولیت پذیری ملی و اجتماعی شرعی و جذب این دستگاه شدند افراد در رده های پزشک- مدیر- متخصص- تاجر موفق- صاحب صنعت بنام و مشهور- استاد دانشگاه- صاحب کسب و کار- روحانی معروف- سیاستدان- معلم- کشاورز- نظامی
حسب ضرورت و تکلیف لباس مقدس سرباز گمنامی را با افتخار و البته توفیق الهی به تن کرده و در اردوگاه امام زمان(عج) به جهاد در عرصه های مجاهدت های خاموش پرداختند. بسیاری از آنان از گرفتن حقوق پرهیز می کردند حتی تعداد بیشتری از دریافت اضافه کار و حق ماموریت خودداری می نمودند و اخلاص و گذشت و دلسوزی و فداکاری در تک تک آنها موج می زد و به دلایل مختلف مفتخر به دریافت مدال گمنامی از دست بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام (ره) می شوند.
مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
(وزارت اطلاعات و آموزش های اطلاعاتی)
آموزش و یادگیری در تمام دستگاه ها، سازمان ها، شرکت و موسسات، واحدهای نظامی و دستگاه های اطلاعاتی جهان از ارکان اصلی و مهم و اساسی محسوب می شود و برای این امر مهم برنامه ریزی و اقدامات مستمری را با اختصاص بودجه و اعتبارات فراوان ارزش فوق العاده ای قائل هستند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی حفظه الله با اشراف و تسلطی که به فعالیت های دستگاه های اطلاعاتی میهن اسلامی دارد می فرمایند: (بیانات 12/12/1389)
“بحمدلله دستگاه ما دستگاه توانایی شد، دستگاه مجربی شد، ما برای تاسیس این تشکیلات بزرگ اطلاعاتی از هیچکس الگو نگرفتیم، از هیچ جا درس نگرفتیم”.
این افتخار برای دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است که هیچگونه وابستگی آموزشی و حرفه ای به بیگانگان نداشته است و حتی امروزه پای را فراتر گذاشته و در عرصه ارائه آموزش های اطلاعاتی به محور مقاومت و کشورهای دوست و نهضت های آزادی خواه حرف های فراوانی برای گفتن دارد و اساتید مجرب دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی مسئولیت خطیری را بر عهده دارند و در مقاطع مختلف، دوره های تخصصی اطلاعاتی را به علاقمندان و فراگیران ارائه می دهند.
نکته مهم و اساسی که باید در این نوشتار به آن پرداخت، عدم وابستگی وزارت اطلاعات در عرصه آموزش های اطلاعاتی به بیگانگان خصوصاً کشورهای استعماری و چپاولگر می باشد، استقلال در تاسیس، تجهیز و آموزش، سازماندهی و البته آموزش های اطلاعاتی، وزارت اطلاعات را به یک دستگاه اطلاعاتی سرآمد در بین دستگاه های اطلاعاتی تبدیل نموده است.
جهاد علمی جهت پی افکندن بنیان اطلاعات حرفه ای بومی، با توجه به مختصات اطلاعاتی دنیای امروز، بیشتر سرویس های اطلاعاتی بخصوص در کشورهای در حال توسعه با اتکاء به یک یا چند سرویس اطلاعاتی در کشورهای توسعه یافته راه اندازی و در عرصه آموزش و پژوهش اطلاعاتی که از امور بسیار پیچیده و چندوجهی است، تحت نظارت اداره می شوند اما وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران منزه و فاصله گرفتن از این گونه وابستگی ها و صرفاً با اتکال به قدرت لایزال الهی و خودباوری و محقق ساختن فعل خواستن، توانستن است وارد عرصه جنگ اطلاعاتی با قدرت های به مراتب بزرگتر و چند برابر شده است. (جنگ اطلاعات نامتقارن) آموزش و پژوهش اطلاعاتی نیز از این امر مستثنی نبوده و نیست.
مقام معظم رهبری مد ظله العالی در خصوص استقلال آموزش های اطلاعاتی و بدون وابستگی به دستگاه های اطلاعاتی استعماری می فرمایند: (بیانات 28/09/1361)
“شما بدون هیچگونه کمک کارشناسی و آموزشی جزء کمک پروردگار عالم و توجه به خدا و توجه به اهل بیت و این ها، یک کاری را از صفر شروع کردید. این برادرهای ما هیچ کدامشان، هیچ کدام از شما، سابقه این کارها را نداشتید و از صفر شروع کردید. این خیلی نکته مهمی است”.
تلاش شبانه روزی و مجاهدت خاموش علمی در اخذ آخرین دستاوردهای علم اطلاعات از یک سو و اتکای مضاعف بر تجارب اطلاعاتی که محصول مبارزه با صدها توطئه اعم از جنگ خیابانی، کودتا، ترور، جاسوسی، خرابکاری، اغتشاش و موارد دیگر است. در حوزه پدافندی در کنار طراحی های اطلاعاتی و عملیاتی در حوزه آفندی مجموعه بی بدیلی از دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی بوجود آورده که به اعتراف دوست و دشمن، بنیان مرصوص است که تاکنون توانسته است صدها نفر از کارشناسان اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی کشور اعم از جامعه اطلاعاتی ایران، وزارت اطلاعات و جهان اسلام را آموزش داده و با مجهز کردن آنها به علم جدید بومی بیش از گذشته در راه دفاع از آرمان ها، اهداف و ارزش های انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران جان به کف آماده دفاع باشند.
در کنار آموزش های اطلاعاتی مستقل از کشورهای بیگانه و چپاول گر، پژوهش های اطلاعاتی نیز به دلایل چندوجهی بودن، حرفه ای بودن، میان رشته ای قلمداد شدن، که خود از پیچیده ترین نوع تحقیقات می باشد، در دستور کار قرار گرفته و محصول آن، تاکنون صدها پایان نامه در دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، تدوین کتب و جزوات اطلاعاتی، تالیف منابع مرجع اطلاعاتی، همایش و سخنرانی های علمی، ترجمه متون اطلاعاتی مرجع با جهت گیری سه گانه “پژوهش در خدمت آموزش”، “پژوهش در خدمت ماموریت‌های اطلاعاتی” و “پژوهش در خدمت توسعه و گسترش حوزه اطلاعات” بوده است.
نکته مهم در این بررسی تطبیقی که قابل ذکر و افتخار است، عدم وابستگی وزارت اطلاعات به آموزش های اطلاعاتی سرویس های اطلاعاتی کشورهای استعمارگر و چپاولگرا است. امید است این نهضت هم چنان ادامه داشته باشد.
مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
( ساواک و آموزش های اطلاعاتی)
آموزش های اطلاعاتی ساواک پس از تصدی ریاست ساواک توسط تیمسار حسن پاکروان در سال 1339 آغاز شد. عمده آموزش های اطلاعاتی توسط رژیم صهیونیستی صورت می گرفت. (کتاب ساواک شاگرد موساد- 1392- موزه عبرت ایران) و این آموزش ها توسط رژیم غاصب قدس تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت. انواع و اقسام شکنجه های قرون وسطایی به ماموران ساواک در اداره کل سوم امنیتی در شهرهای حیفا- تل آویو ارائه می شد. (مهیار خلیلی- 1393- موزه عبرت ایران). البته ناگته نماند علاوه بر رژیم صهیونیستی سرویس های اطلاعاتی MI6 از انگلستان و CIA از آمریکا نیز در آموزش های اطلاعاتی کارکنان ساواک ایفای نقش می نمودند. (فردوست حسین- 1368— موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی)، بدین ترتیب دستگاه اطلاعاتی رژیم سلطنتی پهلوی که به ساواک مشهور شد از بن دندان تا آخر به کشورهای بیگانه استعماری وابسته بود و این سرسپردگی و وابستگی به مدت 22 سال بر این دستگاه حاکم بود.
سوابق به جای مانده در اسناد ساواک بیانگر این نکته است که حتی دستورالعمل های اداری آموزشی توسط کشورهای آمریکا، انگلیس تهیه و به ساواک دیکته می شد.
در این باره مطالب فراوانی در مقالات و کتب و نشست های تخصصی که در چهل و پنج سال گذشته تولید و ارائه شده است که ذکر همه آنها در این فرصت وجود ندارد و علاقمندان به این حوزه می توانند با مراجعه به آنها در موسسات، سایت ها، کتابخانه ها و افراد مطلع مراجعه و اطلاعات بیشتری را کسب نمایند.
مسئله مهم دیگر که در این بررسی تطبیقی می توان به آن اشاره نمود، وابستگی کامل ساواک به کشورهای بیگانه است که ضمن صرف هزینه های بالا از بیت المال مسلمین، بی عرضگی مدیران ساواک را نیز نشان می دهد. خودباختگی مدیران اطلاعاتی رژیم پهلوی در برابر سرویس های اطلاعاتی دنیای زر و زور و تزویر به طور فزاینده‌ای در روح و روان آنها رسوخ و رسوب نموده بود به نحوی که حتی تصور ورود به این حوزه برای آنها غیر قابل باور بود. و نتیجه آن این شده بود که ساواک برای کوچکترین مهارت و آموزش گوش به فرمان مستشاران خارجی بودند و آنها را بدون چون و چرا به اجرا می گذاشتند و از اینکه در کشورهای بیگانه آموزش می بینند افتخار هم می نمودند و سیستم مدیریتی ساواک هم این آموزش ها را در ارتقای شغلی کارکنان خود لحاظ می نمودند و کارکنان ساواک نیز برای دریافت این آموزش ها گوی سبقت را از همه می ربودند.
مقایسه تطبیقی واجا با ساواک-3
ادامه مطلب…
