هر آنچه باید درباره شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران بدانید
هر آنچه باید درباره شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران بدانید
شورای آتلانتیک؛ ۱۷ ژوئن
نویسنده: مهرزاد بروجردی
با توجه به درگذشت غیرمنتظره [شهید] دکتر سید ابراهیم رئیسی ، رئیس جمهور پیشین ایران ( ۱۹۶۰_ ۲۰۲۴) در سانحه بالگرد در نوزدهم ماه می، جمهوری اسلامی ایران انتخابات ریاست جمهوری را در تاریخ ۲۸ ژوئن برگزار می کند. از بین هشتاد فردی که برای شرکت در این انتخابات ثبت نام شده، شورای نگهبان، که یک نهاد بازرسی می باشد، تنها شش نامزد را برای ریاست جمهوری تایید کرد. پنج تن از این کاندیداها تندرو و افراطی هستند که سه تن از آنها در لیست های مختلف تحریمی غرب قرار دارند و یک نفر نیز اصلاح طلب است. اگر نامزد اصلاح طلب بتواند بخش قابل توجهی از مردم ناراضی را با موفقیت به نفع خود بسیج کند، انتخابات ممکن است به دور دوم کشیده شود.
هر آنچه باید درباره شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران بدانید
آقای دکتر سعید جلیلی
آقای دکتر سعید جلیلی ، زاده سال ۱۹۶۵ میلادی ( ۱۳۴۴ شمسی ) می باشد و پدر ایشان پیشتر معلم و مدیر دبیرستان بوده است. وی در ۲۱ سالگی در جنگ ایران و عراق (۱۳۵۷-۱۳۵۷) پای راست خود را از دست داد . وی به عنوان یکی از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ خدمت می کرد. او در سال ۱۹۸۷ به وزارت امور خارجه پیوست و در نهایت معاون دفتر اروپا و آمریکای این وزارتخانه شد. وی در سال ۱۳۸۱ موفق به اخذ مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق (ع) شد که محل تربیت نخبگان سیاسی جمهوری اسلامی است. آقای دکتر سعید جلیلی چندین سمت مهم از جمله نماینده حضرت آیت الله سید علی خامنه ای در شورای عالی امنیت ملی ، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران (۱۳۸۶-۱۳۸۶) را بر عهده داشته است. جنجال‌ها و نطق انتقادی ( همراه با متهم کردن کسی ) آقای دکتر سعید جلیلی _ که به دلیل نداشتن شخصیت کاریزماتیک شناخته می‌شود _ به طور قابل توجهی به بن‌بست مذاکرات کمک کرد. وی همچنین از سال ۲۰۱۳ در مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورایی متشکل از ۳۲ تن از اعضای ارشد نظام که داور نهایی میان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی می باشد، خدمت کرده است. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۳ با ۱۱ درصد آرا سوم شد. اختلافات با دیگر محافظه کاران باعث شد که او از رقابت های ریاست جمهوری ۲۰۱۷ کناره گیری کند. با وجود اینکه وی یکی از هفت نامزد مورد تایید شورای نگهبان برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۱ بود، اما دو روز قبل از انتخابات به نفع [شهید] دکتر سید ابراهیم رئیسی ، پیروز نهایی انتخابات، از حضور در ادامه انتخابات انصراف داد. گفته می‌شود آقای دکتر سعید جلیلی از افراد نزدیک به حضرت آیت الله سید علی خامنه ای ، رهبر انقلاب می باشد و برادرش، وحید جلیلی، قائم‌مقام رئیس سازمان صدا و سیما در امور فرهنگی است و از اعضای جبهه پایداری می باشد .
محمدباقر قالیباف
آقای محمدباقر قالیباف متولد سال ۱۹۶۱ (۱۳۴۰) چندین سمت برجسته داشته است . وی سال ها مناصبی همچون سمت فرماندهی در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (۱۳۷۳-۱۳۷۳)، فرماندهی در نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (۱۳۷۶-۱۳۷۹)، فرماندهی نیروی انتظامی (۱۳۷۹-۱۳۸۴)، شهردار تهران (۱۳۸۴-۱۳۹۶) ، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۹۶ تا کنون)، و ریاست مجلس شورای اسلامی (۲۰۲۰ تا کنون) را در کارنامه خود داشته است . آقای محمدباقر قالیباف در ۱۹ سالگی وارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد . وی همچنین دارای دارای مدرک دکتری در رشته جغرافیای سیاسی است و دوره خلبانی هواپیمای ایرباس را در فرانسه گذرانده است. آقای محمدباقر قالیباف برادرش را در جنگ ایران و عراق از دست داد . وی در جولای سال ۱۹۹۹ ( تیرماه ۱۳۷۸ ) نقش بسزایی در سرکوب قیام دانشجویی در تهران داشت و در تهیه نامه محرمانه جمعی از فرماندهان سپاه به محمد خاتمی ریاست جمهوری اسلامی ایران مشارکت داشت. این نامه با امضای ۲۴ فرمانده عالی رتبه سپاه خطاب به محمد خاتمی، رئیس جمهور، خواستار پاسخ قاطع به اعتراضات شده است. اتهامات نادرست مالی از زمان تصدی وی به عنوان باسابقه ترین شهردار تهران ، همواره به دنبال او بود. آقای محمدباقر قالیباف در انتخابات سال ۲۰۰۵ نامزد ریاست جمهوری شد و با ۱۴ درصد آرا چهارم شد. وی در انتخابات سال ۲۰۱۳ با کسب ۱۶.۵ درصد آرا نفر دوم شد. وی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ به عنوان یکی از شش نامزد تایید صلاحیت شده توسط شورای نگهبان تایید شد اما چند روز مانده به روز انتخابات به نفع [شهید] دکتر سید ابراهیم رئیسی انصراف داد. آقای محمدباقر قالیباف برای انتخابات آتی ریاست جمهوری ۲۰۲۴، علی نیکزاد را که مدیریت ستاد انتخاباتی [شهید] دکتر سید ابراهیم رئیسی در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ را بر عهده داشته و در این زمینه موفق بود، به عنوان مدیر ستاد انتخاباتی خود استخدام کرده است. بسیاری در ایران بر این باورند که با توجه به تجربه های سیاسی گسترده آقای محمدباقر قالیباف ، انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ شکستی دیگر برای وی می باشد. (م.ک)
[آقای] امیرحسین قاضی زاده هاشمی
[آقای] امیرحسین قاضی زاده هاشمی (متولد سال ۱۹۷۱) در استان خراسان رضوی است که زادگاه [حضرت آیت الله ] خامنه ای رهبر عالی نیز می باشد. او از یک خانواده سرشناس سیاسی است، با برادران و پسرعموهایی که به عنوان نماینده مجلس یا وزیر خدمت کرده اند. وی در جنگ ایران و عراق مجروح شد و در سال ۲۰۰۲ جراح گوش و حلق و بینی شد. [آقای] قاضی زاده هاشمی همچنین عضو هیأت علمی دانشگاه و رئیس دانشگاه بوده و برای چهار دوره نماینده مجلس (۲۰۰۸ تا ۲۰۲۱ ) بوده است. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۱، او با کسب ۳.۵ درصد آرا چهارم شد. [ آیت الله شهید دکتر سید ابراهیم ] رئیسی وی را به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ ) منصوب کرد. [آقای] قاضی زاده هاشمی جوانترین نامزد در میان شش نامزد رقابتی برای انتخابات ریاست جمهوری محسوب می شود.
[آقای] مسعود پزشکیان
[آقای] مسعود پزشکیان (متولد ۱۹۵۴) با ۷۰ سال سن، مسن ترین نامزد در میان شش نامزد انتخاباتی است. وی در خانواده ای کارمند در استان آذربایجان غربی متولد شد و از جانبازان جنگ ایران و عراق تلقی می شود. [آقای] پزشکیان به عنوان جراح قلب در دانشگاه های تبریز و تهران تحصیل کرده و چندین سمت برجسته را در کارنامه خود دارد. وی ریاست دانشگاه علوم پزشکی تبریز (۱۹۹۴-۲۰۰۰)، معاون وزیر بهداشت (۲۰۰۰-۲۰۰۱)، وزیر بهداشت در دوره اصلاحات محمد خاتمی (۲۰۰۱-۲۰۰۵)، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و یک نماینده پنج دوره مجلس شورای اسلامی (۲۰۰۸ تا کنون) بوده و همچنین به عنوان نایب رئیس مجلس برای یک دوره خدمت کرده است. [آقای] پزشکیان برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۳ ثبت نام کرد اما در نهایت از رقابت انصراف داد. در سال ۲۰۲۱ شورای نگهبان او را از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری رد صلاحیت کرد. [آقای] پزشکیان به عنوان تنها فرد آذری زبان در این رقابت و نزدیک ترین نامزد به اردوگاه اصلاح طلبان و اعتدال گرایان، پتانسیل این را دارد که آرای قابل توجهی به دست آورده و با قدرت این رقابت را به اتمام برساند.
هر آنچه باید درباره شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران بدانید
[آقای] مصطفی پور محمدی
[آقای] مصطفی پورمحمدی (متولد ۱۹۶۰) تنها نامزد روحانی در بین ۶ نفر و از لحاظ سنی بعد از [آقای] پزشکیان در رتبه دوم قرار دارد ( ۶۴ سال ) . او که فرزند یک خیاط بود، در حوزه علمیه قم تحصیلات حوزوی خود را گذراند و در بیست سالگی دادستان انقلاب شد. [آقای] پورمحمدی در دوران تصدی ریاست ضد جاسوسی وزارت اطلاعات و نماینده آن در زندان بدنام اوین (۱۹۸۷ تا ۱۹۹۰)، یکی از اعضای کمیته ای موسوم به «کمیته مرگ» بود که پس از فرمان آیت الله روح الله خمینی [(ره) ] در سال ۱۹۸۸ که به قتل عام ۱۹۸۸ معروف شد بر اعدام غیرقانونی هزاران فرد سیاسی نظارت می کرد. وی رئیس دفتر سیاسی اجتماعی در دفتر مقام معظم رهبری (۲۰۰۲-۲۰۰۵)، وزیر کشور (۲۰۰۵-۲۰۰۸)، رئیس سازمان بازرسی کل کشور (۲۰۰۸-۲۰۱۳) و وزیر دادگستری (۲۰۱۳-۲۰۱۷) بوده است. [آقای] پورمحمدی از سال ۲۰۱۸ دبیرکل جامعه روحانیت مبارز محافظه کار بوده است. وی نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۳ اعلام کرد اما عملاً نامزد نشد. وی از سوی شورای نگهبان از شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری در سال ۲۰۱۵ رد صلاحیت شد.
هر آنچه باید درباره شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران بدانید
[آقای] علیرضا زاکانی
[آقای] علیرضا زاکانی (زاده سال ۱۹۶۵) فرزند یک ورزشکار و داور کشتی اهل استان تهران است. او در سن ۱۵ سالگی به جنگ ایران و عراق پیوست و شصت و دو ماه خدمت کرد و در جنگ مجروح شد. [آقای] زاکانی در سال ۱۹۹۷ مدرک دکترای خود را از دانشگاه علوم پزشکی تهران گرفت و در رشته پزشکی هسته ای در آنجا تحصیل کرد. وی چندین نقش مهم از جمله مدیر سراسری بسیج دانشجویی (وابسته به سپاه پاسداران انقلاب)، مالک سایت محافظه کار جهان نیوز و دبیرکل جامعه اصولگرایان رهپویان انقلاب اسلامی را بر عهده داشته است. [آقای] زاکانی چهار دوره نماینده مجلس (۲۰۰۴ -۲۰۱۶؛ ۲۰۲۰-۲۰۲۱) بوده و در حال حاضر شهردار تهران (۲۰۲۱-اکنون) است. اگرچه او از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ رد صلاحیت شد، اما در میان هفت نامزد نهایی تایید شده برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۱ بود. با این حال او چند روز قبل از انتخابات در حمایت از [ آیت الله شهید دکتر سید ابراهیم ] رئیسی از این رقابت کناره گیری کرد.
هر آنچه باید درباره شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران بدانید
مهرزاد بروجردی معاون و رئیس دانشکده هنر، علوم و آموزش دانشگاه علم و صنعت میسوری است. او نویسنده کتاب روشنفکران ایرانی و غرب: سرگذشت نافرجام بومی گرایی و یکی از نویسندگان کتاب ایران پس از انقلاب: کتاب راهنمای سیاسی است.(م.م)