واقعیت جدید تحقق یافته توسط « طوفان الاقصى .. گزینه های ایران در منطقه چیست؟
واقعیت جدید تحقق یافته توسط « طوفان الاقصى .. گزینه های ایران در منطقه چیست؟
الجزیره ؛ ۲۵ اکتبر
همزمان با شدت گرفتن تنش در نوار غزه از زمان شروع نبرد طوفان الاقصی در هفتم اکتبر جاری یک تحول چشمگیر در موضع ایران روی داد که طی آن شماری از مقامات ایران بر لزوم توقف جنگ تاکید کرده و نسبت به احتمال توسعه یافتن قلمرو آن هشدار دادند.
موضع ایران در مورد این نبرد باعث مطرح شدن پرسش های بسیاری در مورد نشانه های پیشرفت آن در میدان عمل شده است که نحوه برخورد با تنش شکل گرفته در غزه بر اساس گزینه های مورد نظر تهران در صورت ادامه یافتن تنش برجسته ترین نمادهای آن به شمار میرود.
از ابتدای آغاز نبرد طوفان الاقصی بحث در مورد احتمال توسعه یافتن قلمرو آن و مبدل شدن آن به یک درگیری منطقه ای در چند جبهه و پیوستن طرف های مختلف به آن مطرح شد این واقعیت با افزایش تنش در جنوب لبنان خود را نمایان کرد و حزب الله توانست به اصطلاح اسراییل جبهه شمالی را وارد قلمرو درگیری ها نماید.
جنگ نامحدود
با توجه به ملاحظات جغرافیایی، سیاسی و نظامی نمیتوان افزایش حضور و مشارکت حزب الله در درگیری به طور کلی با موضع گیری ایران ارتباط مستقیم دارد زیرا موضع تهران به شدت تحت تاثیر موضع حزب الله است و وقوع هر گونه انفجار و جنگ نامحدود میان حزب الله و اسراییل احتمال پیوستن ایران به درگیری را شدت خواهد بخشید.
از سوی دیگر انجام عملیات علیه پایگاه های آمریکا در عراق و سوریه طی روزهای اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته است همزمان با آن به دنبال کشتار مردم در بیمارستان المعمدانی موضع ایران نیز شدت بیشتری به خود گرفت.
مقاومت اسلامی در عراق، که یک ائتلاف تشکیل یافته از شمار بسیاری از گروه های مسلح هوادار ایران است اعلام کرد که طی روزهای ۱۸ و ۱۹ اکتبر جاری با دو پهپاد پایگاه هوایی عین الاسد آمریکا در استان الانبار و پایگاه هوایی “حریر” در اقلیم کردستان را مورد تهاجم قرار داده است.
و وزارت دفاع آمریکا پنتاگون اعلام کرد که ناوشکن یو.اس.اس” “کارنی در روز پنجشنبه ۱۹ اکتبر جاری سه موشک و سه پهپاد شلیک شده از سوی حوثیها در یمن را سرنگون کرده است.
** عوامل تعیین کننده
پاتریک رایدر سخنگوی پنتاگون در کنفرانس مطبوعاتی گفت: به طور حتم و یقین نمیتوان اهداف این موشکها را مشخص کرد اما احتمال دارد که به سمت اهدافی در اسراییل هدایت شده بودند.
داده ها حکایت از آن میکند که هدف قرار دادن پایگاه های آمریکا با موضع گیری ایران در ارتباط است که از همان روز اول نبرد طوفان الاقصى شاهد یک تحول دقیق در موضع دیپلماتیک و نظامی ایران بوده ایم
چند عامل اساسی در موضعگیری ایران تاثیر دارند؟
ایران در صدد توقف جنگ در غزه است تهران در همین رابطه تاکید کرد که ادامه بمباران نوار غزه توسط اسراییل و هدف قرار دادن غیر نظامیان یک دلیل کافی برای توسعه یافتن قلمرو جنگ و پیوستن سایر طرف های منطقه ای در نبرد به شمار می رود ایران تاکید دارد که جنگ اولین گزینه اش نیست و در صدد توقف نبرد میباشد و نمیخواهد به آن توسعه ببخشد. ایران تاکید دارد تا با توجه به پیامدهایی که این امر بر محیط امنیتی و سیاسی منطقه دارد وضعیت موجود مقاومت فلسطین ادامه یافته و پیشرفت کند . تهران معتقد است هر گونه پیشرفت اسراییل به طور کلی به ضرر منافع ایران در منطقه است.
بر اساس اظهارات مقامات ایران در سایه ادامه جنگ و پافشاری اسراییل بر ادامه حملات علیه غزه و غیر نظامیان و نیازهای اصلی زندگی این عامل حساس ترین موضوع در تاثیرگذاری بر موضع تهران به شمار میرود.
عوامل میدانی و مواضع بین المللی و مواضع طرف های درگیر حکایت از آن دارد که روند تحولات به سوی شدت گرفتن تنش در صحنه عملیات و طولانی شدن نبرد پیش میرود که هر لحظه ممکن است وارد مرحله جنگ زمینی شود.
اگر ایران بتواند از این عامل محافظت و از تغییر واقعیت موجود مقاومت و ایجاد هر گونه تغییر بنیادین در وضعیت جمعیت غزه ممانعت به عمل آورد در آن صورت هر لحظه ممکن است تنش در آن شدت بیشتری به خود بگیرد.
تلاشهای دیپلماتیک و نظامی ایران سعی دارد تا احتمال پیوستن طرف های هوادار خود به نبرد و توسعه یافتن دامنه آن را جدی نشان دهد به گونه ای که منافع و پایگاههای آمریکا در منطقه را در برخواهد گرفت و بر موضع آمریکا به عنوان طرف به شدت مؤثر در موضع گیری اسراییل تاثیر خواهد گذاشت.
ایران به دقت موضع آمریکا و جدی بودن پیوستن دولت جو بایدن به درگیری نظامی در کنار اسراییل در صورت پیوستن سایر گروهها به صحنه نبرد را زیر نظر دارد این عامل تاثیر بسیار سرنوشت سازی در موضع گیری تهران و ماهیت مکانیزم های بکار رفته از سوی تهران در صورت پیوستن به صحنه نبرد و قواعد درگیری در پیش گرفته شده از سوی این کشور دارد.
** گزینه ها
ایران گزینه های زیادی در منطقه دارد بدون آنکه بخواهد نیروهای نظامی خود را به طور مستقیم در نبرد شرکت دهد. این واقعیت در هدف قرار دادن پایگاههای آمریکا در عراق و سوریه نمایان شد هر چند این اقدام در مراحل ابتدایی خود بسر میبرد و در قلمرو محدودی شکل گرفته است.
بدین ترتیب ایران در رویکرد خود در طی نبرد طوفان الاقصی از نظر سیاسی و نظامی گزینه های بسیاری در اختیار دارد که برجسته ترین آنها عبارتند از:
فعال کردن فرآیند هدف قرار دادن منافع نظامی آمریکا در عراق و سوریه به طور گسترده به گونه ای که بر موضع آمریکا در جنگ تاثیر بگذارد دولت بایدن پس از روی کار آمدن در صدد کاهش بخشیدن به تنش در منطقه و از میان برداشتن تنشهای منطقه ای بوده است که تهران در اکثر آنها تاثیر مستقیم دارد. دولتهای آمریکا طی یک دهه اخیر به منظور حمایت از همپیمانان خود و اجرای ماموریتها و عملیات نظامی محدود بر فاصله گرفتن از درگیریهای نظامی جدید در منطقه و حفظ فاصله مشخص از نیروهای منطقه ای تاکید داشته اند.
بر همین اساس بکارگیری این برگ برنده از سوی ایران دولت بایدن را وادار میکند تا در محاسبات خود و در سطح پوشش و حمایت گسترده خود به رژیم اسراییل در نبردش علیه نوار غزه و همچنین در راهکار بسیار پیچیده و حساس خود در منطقه تجدید نظر نماید.
ایران با فعال کردن فرآیند حمله به کشتی ها و منافع اسراییل به سبک رایج در دو سال گذشته این فرصت را دارد تا جنگ سایه با رژیم اشغالگر اسراییل را از سر بگیرد.
** شکنندگی امنیتی
در سایه آماده باش و تنش موجود در ساختار سیاسی، امنیتی و نظامی اسراییل فعال کردن این گزینه باعث وارد آوردن فشار مستقیم بر رژیم اشغالگر اسراییل میشود زیرا تل آویو بیم آن دارد که با جبهه های جدیدی خارج از قلمرو رایج و معمول تا کنون مواجه شود.
ایران برای در پیش گرفتن چنین گزینه ای از تجربه، امکانات و مکانیزم های متنوع و ابزارهای مختلف برخوردار است این امر همچنین باعث میشود تا ایران از وارد شدن در یک درگیری نامحدود با واشنگتن در امان بماند.
طوفان الاقصی ثابت کرد که منطقه در سایه ادامه راهبرد آمریکا تا چه اندازه از نظر امنیتی شکننده است راهبردی که بر حمایت از رژیم اشغالگر اسراییل مبتنی است تا بتواند به اقدامات تجاوزکارانه خود علیه ملتها و کشورهای منطقه ادامه دهد.
آرمان فلسطین بار دیگر به همه طرف های ذیربط این موضوع را یادآور شد که هر گونه تلاش برای نادیده گرفتن فلسطینیان و اعمال راه حل های تحمیلی بر ملت فلسطین نمیتواند برای منطقه امنیت و ثبات را به ارمغان آورد منطقه هم اکنون در آستانه یک تنش خطرناک قرار دارد که نمیتوان حد و مرزی برای آن شناخت .