چرا ایران در افغانستان مداخله نظامی نکرد؟

مداخله نظامی ایران درافغانستان

سئوال:

چرا در منازعه و جنگ افغانستان ایران همچون فلسطین، سوریه، یمن و عراق به دفاع از یک طرف مخاصمه وارد کارزار نگردید؟

پاسخ خلاصه:

ورود به افغانستان، حمایت از یک گروه تلقی می شود، نه همه مردم افغانستان و این قبیل اقدامات برای جمهوری اسلامی غیر ممکن است.

پاسخ تفصیلی:

مداخله نظامی ایران درافغانستان

فلسطین:

موضوع فلسطین به ورود یک گروه بزرگ خارجی و اشغالگری مربوط می شود درحالیکه طرفین درگیری در افغانستان هرچند از مردم افغانستان تلقی می شوند ولی قطعاً نماینده همه و اکثریت مردم افغانستان نیستند. لذا این دو قابل مقایسه نبوده و نخواهند بود.

ورود به سوریه و یمن:

ورود به سوریه در پی درخواست رسمی دولت سوریه بوده است.

دولت سوریه سال ها در این کشور به صورت رسمی مستقر بوده است. و به نمایندگی از سوی اکثریت مردم سوریه اعمال حاکمیت می کرده است.

هر چند ممکن است گفته شود عنوان نمایندگی همه مردم را ندارد.

در سوریه گروه های خارجی و غیر سوری یکی از اهداف خود را مبارزه با مقاومت مردم فلسطین و همگی ضد جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده اند و عملا به دنبال کسب پایگاه و سرزمین به منظور جنگ مسلحانه علیه انقلاب اسلامی ایران بوده و هستند.

موضوعی که این گروه ها ضد ایرانی در سوریه از بیان و اعلام آن هیچ پرده پوشی، حتی به صورت سیاسی هم خودداری نکرده اند.

در حالی که در افغانستان هیچکدام از طرفین علیه جمهوری اسلامی اعلام مواضع نکرده اند.

بنابر این ورود ایران در سوریه، پس از درخواست رسمی دولت سوریه صورت گرفته و در جهت منافع ملی ایران بوده است.

در حقیقت ورود ایران در سوریه مقابله با تبدیل شدن این کشور  به لانه ‌ای برای گروه‌های عقیدتی ضد ایران و ضد شیعه بوده است.

لذا در کشور سوریه از سوی حاکمیت مستقر در پایتخت کشور ، درخواست رسمی مداخله مستشاری از سوی ایران شده بود.

یمن:

در یمن نیز از سوی شورای مرکزی که اختیار حاکمیت دولت یمن را بدست گرفتند از ایران کمک رسمی خواسته اند.

شروع حضور ایران به صورت مستشاری در یمن به دنبال حضور نظامی عربستان که شعار مبارزه مسلحانه با ایران را می داد صورت گرفت.

تاکید می شود عربستان رسما اعلام کرده بود؛ بدنبال کشاندن جنگ به داخل مرزهای ایران است و پس از شکست در سوریه بدنبال ایجاد پایگاه نظامی و سیاسی علیه ایران در یمن بوده است ولی حضور ایران، عملا این سیاست را با شکست روبرو ساخت.

گروه فاطمیون:

از سوی دیگر ورود گروه هایی چون فاطمیون در سوریه و ممانعت از ورود آنان به منازعه افغانستان از سوی ایران را می توان به دو علت کمک به ارتش های مستقر و نفرات و امکانات این گروه ها در مقابل انچه در صحنه نبرد اتفاق می افتاد، بود.

یعنی اینکه ورود فاطمیون شیعه در منازعات دو گروه قومی سنی مذهب عملا کشاندن جنگ از موضوعات قومی به سمت موضوع دینی و فرقه ایی بود که با پیشگیری جمهوری اسلامی عملا این خطا صورت نگرفت.

لذا موضوعات فلسطین و سوریه و یمن، بدلیل ورود نیروهای خارجی ضد ایرانی در صحنه جنگ، عملا میدان را مبارزه با جنگ با ایران تبدیل نمودند، در حالیکه در افغانستان با خروج مفتضحانه آمریکا انچه اتفاق می افتد منازعات داخلی است و حتی تاکنون نقش پاکستان در افغانستان نیز به عنوان مداخله یک کشور ضد ایرانی ارزیابی نمی شود.

پاکستان نیز بایستی مواضع خود را به صورت روشن در مورد افغانستان اعلام نماید هرچند در این مواضع به هیچ عنوان انتظار ضدیت با جمهوری اسلامی و مقابله با ایران دیده نخواهد شد زیرا در این صورت معادلات جنگ داخلی در افغانستان بهم خواهد خورد.

به هر حال تمامی گروه های درگیر در کشورهای سوریه و یمن و فلسطین با طرفهای مورد حمایت ایران، علنا مواضع ضد جمهوری اسلامی اتخاذ کرده اند.

بدیهی است در این شرایط ایران سکوت نخواهد کرد.

سئوال:

دفاع از مظلوم در استراتژی سیاسی ایران چه نقشی دارد؟

درحالیکه جمهوری اسلامی همیشه در دفاع از فلسطین و حمایت از نظام سوریه یا گروهی در یمن، مسائلی از حوزه آرمان‌ها مانند دفاع از مظلوم را مطرح ساخته و شعار آن را داده است. چرا اینجا پای آرمان خود نایستاده و از طرف مظلوم حمایت نکرده است؟

پاسخ:

سئوالی تکراری و بی نتیجه؛ موضوع دفاع از مظلوم از سوی ایران  است؟

و اینکه چرا جمهوری اسلامی با همه ادعاهای خود درباره دفاع از مظلومین جهان و خرج کردن منافع ملی برای آن شعارها، این بار به کمک مظلومین افغانستان نرفت؟

در پاسخ باید گفت حمایت از مظلوم فقط در شکل نظامی یا مستشاری نیست، بلکه در صحنه مبارزه با ظالم و حمایت از مظلوم، روش نظامی یکی از رفتارها و عملکردها بوده که بر اساس اوضاع و شرایط در صحنه سیاسی و دیپلماسی و چگونگی رسیدن به منافع ملی مطرح می گردد.

حمایت های سیاسی و دیپلماسی و دفاع از مظلوم در مجامع و رسانه ها و… نمونه هایی از این حمایت ها هستند که ایران عملا در این رابطه در خصوص بحرین، کشمیر، چچن و … نشان داده است.

لذا ایران در دفاع از مظلوم هیچگاه از اصول و آرمان‌های خود عدول ننموده و تغییر رفتاری ایجاد نکرده و انحراف مسیری بوجود نیامده است؛ بلکه اکنون نیز به حمایت رسانه‌ی و سیاسی در موضوع مردم مظلوم افغانستان ادامه داده و از ورود نظامی و یا حمایت نظامی از مقاومت در آن پرهیز نموده است.

مداخله نظامی ایران درافغانستان

نتیجه:

چرا ایران در افغانستان مداخله نظامی نکرد؟

• ایران در این موضوع افغانستان غیر نظامی ورود کرده و طرف میانجی در مذاکرات این دو گروه بوده است.
• ایران گزینه‌ای برای دخالت نظامی ندارد؛ طبق قواعد بین المللی هرگونه درخواست به مداخله باید با درخواست حاکمیت مستقر در سرزمین باشد پس ایران با توجه به قواعد نظامی نمی‌توانسته وارد جنگ در افغانستان بشود.
• هیچکدام از طرف های درگیر در افغانستان نماینده همه مردم افغانستان نیستند ( نه طالبان و نه احمد مسعود) . لذا ورود در این درگیری یعنی تشدید منازعات قومی

 

مجید بهمنی

شهریور

1400