تحلیل ایرانی
بررسی و تحلیل

گمان میرود حمایت ایران از طرفداران حماس ، توافق اسرائیل و عربستان را از بین ببرد

گمان میرود حمایت ایران از طرفداران حماس ، توافق اسرائیل و عربستان را از بین ببرد

پولتیکو؛ ۷ اکتبر

نویسنده جیمی دتمر و کریستین اولیور

 

اظهارات تهران به این گمانه زنی دامن زده که ایران در حال تنش زایی است تا از عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل با میانجی گری ایالات متحده آمریکا جلوگیری کند.

مشاور ارشد نظامی [حضرت] آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ،ایران گفت تهران از حملات روز شنبه حماس علیه اسرائیل حمایت میکند و به حمایت از مبارزان اسلام گرا تا زمان آزادی فلسطین و بیت المقدس ادامه خواهد داد.

اظهارات سردار یحیی رحیم صفوی یکی از فرماندهان سابق سپاه پاسداران تنها این ظن را ایجاد میکند که تهران نقش مستقیمی در حمایت از متحد دیرین ،خود ،حماس در حملات برنامه ریزی شده علیه رژیم صهیونیستی ایفا کرده است که منجر به کشته شدن حداقل ۴۰ نفر و زخمی شدن بیشتر از ۷۰۰ نفر شد.

مداخلات [سردار] یحیی رحیم صفوی و سایر سیاست گذاران ارشد ایرانی نیز از سوی عربستان سعودی رقیب دیرینه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک سیگنال تهدیدآمیز تلقی می.شود تهران مایل است به درگیری منطقه ای دامن بزند تا از عادی سازی روابط ریاض با اسرائیل آن گونه که ایالات متحده میخواهد، جلوگیری کند.

سردار رحیم صفوی با استفاده از نام حماس برای حملات موشکی و تهاجمات روز شنبه گفت: ما از عملیات غرورآفرین «طوفان الاقصى» حمایت میکنیم.

سید یحیی رحیم صفوی در شمشمین اجلاس بین المللی همبستگی با کودکان و نوجوانان فلسطینی که در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد گفت ما از این عملیات اعلام حمایت میکنیم و مطمئن هستیم که جبهه مقاومت نیز از این موضوع حمایت میکند. حمله غزه تنها چهار روز پس از آن صورت گرفت که حضرت آیت الله خامنه ای :گفت امروز» وضع رژیم صهیونیستی وضعی نیست که مشوّق نزدیکی به او باشد؛ نباید این اشتباه را بکنند رژیم غاصب رفتنی .است امروز نهضت فلسطین از همیشه ی این هفتاد هشتاد سال سرحال تر است مشاهده میکنید که امروز جوانان فلسطینی و نهضت فلسطینی نهضت ضدّ غصب، ضد ظلم، ضدّ صهیونیسم از همیشه بانشاط تر سرحالتر و آماده تر است و ان شاء الله این نهضت به نتیجه خواهد رسید و همان طور که امام بزرگوار (رضوان الله (علیه از رژیم غاصب به سرطان تعبیر کردند حتماً این سرطان به فضل الهی به دست خود مردم فلسطین و نیروهای مقاومت در کل منطقه ریشه کن خواهد شد؛ ان شاء الله.

حمله حماس در یک لحظه دیپلماتیک بسیار حساس انجام شد و این در حالی بود که عربستان سعودی اعلام کرد میتواند روابط با اسرائیل را عادی کند – اتحادی که به شدت تهران را آشفته میکند محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی می ماه گذشته با مصاحبه ای در فاکس نیوز زنگ خطر را در ایران به راه انداخته است زمانی که وی در مورد دیپلماسی با اسرائیل گفت: عربستان و اسرائیل هر روز به عادی سازی روابط نزدیکتر میشوند ولیعهد عربستان با این حال تاکید کرده است: «مساله فلسطین برای عادی سازی روابط با اسرائیل بسیار مهم است. در ماههای اخیر رسانه های بین المللی از تلاشهای دولت جو بایدن برای عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان خبر داده اند.

انتقادهای ایران

در هفته های اخیر مقامات جمهوری اسلامی ایران از توافق پیشنهادی مورد حمایت آمریکا بین اسرائیل و عربستان سعودی انتقاد کرده اند و حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم ایران در ۳ اکتبر گفت: نظر قطعی جمهوری اسلامی این است که دولتهایی که قمار عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را برای خودشان سرمشق و شیوه کار قرار میدهند دارند اشتباه میکنند ضرر خواهند کرد؛ باخت منتظر اینها است؛ به قول اروپاییها دارند روی اسب بازنده شرط بندی میکنند.

حزب الله یکی دیگر از گروههای شبه نظامی مرتبط با ایران نیز به نظر میرسد خشونتهای روز شنبه را با نزدیک شدن سعودیها مرتبط میداند و در بیانیه ای گفت این حمله پاسخی قاطع به ادامه اشغالگری اسرائیل و پیامی برای کسانی است که به دنبال عادی سازی با اسرائیل هستند

آغاز این حمله بزرگترین درگیری از زمان نبرد ۱۰ روزه اسرائیل و حماس در سال ۲۰۲۱ توسط محمد دیف، فرمانده نظامی حماس اعلام شد. وی با بیان اینکه ۵۰۰۰ موشک به اسرائیل شلیک شده است گفت این روز بزرگترین نبرد برای پایان دادن به آخرین اشغال روی زمین است.

در بحبوحه درگیریهای روزافزون در منطقه مرزی بین اسرائیل و ،لبنان مقامات اسرائیلی از ماه اوت حمله احتمالی حماس، حزب الله یا هر دو را پیش بینی کرده اند یوآو ،گالانت وزیر دفاع اسرائیل در تابستان هشدار داد که اگر جنگی با حزب الله آغاز شود، منجر به بازگشت لبنان به عصر حجر میشود.

به گفته جیسون برادسکی محقق مهمان در موسسه ،خاورمیانه در ماه سپتامبر دیدارهایی در لبنان بین فرماندهان حماس و سپاه پاسداران ایران برگزار شد. او گفت که این دیدارها سرنخهایی از سازماندهی حمله امروز به اسرائیل» ارائه میدهد.

خصومت بین اسرائیل و جنبش اسلامگرای حماس مستقر در غزه در سالهای ۲۰۰۹، ۲۰۱۲، ۲۰۱۴ و ۲۰۲۱ به جنگ تبدیل شد. روابط بین حماس و جمهوری اسلامی ،ایران حامی اصلی این ،گروه با شروع جنگ داخلی سوریه و با حمایت تهران از بشار اسد رئیس جمهور این کشور و مخالفت با گروه فلسطینی حامی شورشیان که برای سرنگونی رهبر سوریه میجنگند، تیره شد.

در نتیجه حماس به عربستان سعودی و قطر نزدیکتر شد اما با شعله ور شدن جنگ داخلی در سوریه چاره ای جز برقراری مجدد روابط با جمهوری اسلامی ایران نداشت .گروه فلسطینی به دلیل تحولات بهار عربی بیش از پیش منزوی شد. علی الخصوص در زمانی که منابع مالی تهران و دمشق که تا سال ۲۰۱۲ مقر آنها بود به طور فزاینده ای با کمبود نقدینگی مواجه شدند.

این کشور با برکناری محمد مرسی رئیس جمهور ،مصر اولین رهبر اخوان المسلمین ،مصر ، دچار مشکلات مالی بیشتری شد و تغییر رهبری در قطر از نظر مالی نیز به این کشور ضربه زد و حماس را مجبور کرد از موضع خود در قبال جنگ داخلی سوریه عقب نشینی کند و اختیار و قدرت را به تهران بازگرداند.

نفوذ ایران

جاناتان شانزر معاون ارشد تحقیقات در بنیاد دفاع از دموکراسیها یک اندیشکده مستقر در واشنگتن گفت «من معتقدم که تاثیر و نفوذ ایران در عناصر این عملیات پیدا خواهد شد.

او گفت که حمله حماس یک تغییر آشکار نسبت به گروه فلسطینی است. این گروه قبل از این بر بمب گذاری های انتحاری و حملات موشکی خام متمرکز بود اما این گروه این بار به عمق اسرائیل رفته و عملیاتی را انجام میدهد که نشان دهنده یک حرکت مهم و قابل توجه است.

وی خاطر نشان کرد که این” حمله به قلب نیروی دفاعی اسرائیل و قلب اسرائیل ضربه میزند این برخلاف هر چیزی است که در گذشته از حماس دیده.ایم و این نشان دهنده یک تصمیم استراتژیک این گروه (حماس) است که فکر نمیکنم بدون حامیان آن در تهران اتفاق بیفتد.» وی افزود «سوالاتی در مورد این موضوع مطرح خواهد شد مبنی بر اینکه آیا جبهههای دیگر نیز اکنون شعله ور خواهند شد یا خیر. این یک نگرانی جدی است که اسرائیل مدتهاست در رابطه با استراتژی و تلاش جمهوری اسلامی ایران در خصوص محاصره (اسراییل) با آن درگیر بوده است.

معاون ارشد رئیس بنیاد دفاع از دموکراسی تصریح کرد که آیا کرانه باختری شعله ور خواهد شد؟ آیا شبه نظامیان شیعه در مناطقی مانند سوریه فعال خواهند شد؟ آیا حزب الله لبنان وارد این ماجرا میشود؟ طی چند ساعت یا چند روز آینده خواهیم دید که آیا این حملات صرفاً تلاشی از سوی حماس برای بیان یک بیانیه و اعلام موجودیت خود بوده است یا در واقع بخشی از یک استراتژی گسترده تر است که در آن سایر عناصر وابسته به جمهوری اسلامی ایران هم در آن دخالت و مشارکت دارند. این جنگی است که من فکر میکنم همه از آن به واسطه هدف و آرزوی جمهوری اسلامی ایران برای محاصره و شاید حتی تلاش برای خفه کردن دولت اسرائیل و فشار دادن گلوی اسراییل ترسیده اند.»