عواملی که مانع از ائتلاف راهبردی میان ایران و روسیه میشوند

عواملی که مانع از ائتلاف راهبردی میان ایران و روسیه میشوند

الخليج الجديد؛ ۹ دسامبر

تحلیلگر ” اکاترینا “زولوتووا با اشاره به هشدار ماه گذشته کاخ سفید مبنی بر اینکه تهران در صدد تامین موشکهای بالستیک روسیه جهت استفاده در اوکراین است نگرانی غرب در خصوص عمیق تر شدن روابط روسیه و ایران در سطوح گوناگون را اغراق آمیز دانست.

زولوتووا در تحلیل خود انتشار یافته توسط وب سایت ژئوپلیتیک فیوچرز توضیح داد نزدیکی فزاینده مسکو و تهران به یکدیگر همزمان با اعمال فشارهای غرب علیه هر دوی آنها صورت گرفته است و همچنین این امر به طور طبیعی محصول انزوای فزاینده و واقعیت دشوار داخلی آنها است.

وی خاطرنشان کرد روسیه و ایران امکاناتی در اختیار دارند که میتوانند به یکدیگر بدهند و به چند دلیل ائتلاف آنها موازنه را به سود هیچ یک از دو طرف تغییر نخواهد داد.

در سطح تجاری هر چند تجارت دوجانبه آنها در سال گذشته از ده درصد فراتر رفت اما این امر از یک درصد کل تجارت روسیه فراتر نمی رود.

در ارتباط با ایران باید گفت روسیه شریک تجاری بزرگ این کشور محسوب نمیشود هر چند روسیه بزرگ ترین سرمایه گذار در ایران محسوب میشود و ۲,۷۶ میلیارد دلار در زمینه سرمایه گذاریها در ایران هزینه کرده است.

زولوتوا خاطرنشان کرد یک عامل اساسی زیربنایی وجود دارد که مانع از ادامه تقویت روابط تجاری میان مسکو و تهران میشود زیرا دو کشور نیازمند شبکه های حمل و نقل پیشرفته و قابل اعتماد جهت رساندن کالاها به بازارهای یکدیگر هستند.

هر دو کشور امکان دستیابی به دریای خزر را دارند اما بنادر دو کشور عقب افتاده هستند و همچنین کاهش سطح آب در دریا بر مشکل حمل و نقل کالاها می افزاید

همچنین موضوع ساخت گذرگاه شمال جنوب نیز به دلیل نبود یک اپراتور واحد جهت رسیدگی به تدارکات و پرداخت هزینه ها در ازای حمل و نقل و کالا موضوع پیچیده ای به شمار میرود.

همچنین عامل دیگری در ارتباط با تقاضای کالاهای مصرفی وجود دارد ایران توان ساخت کالاهای الکترونیکی که مصرف کنندگان در روسیه مایل به خرید آنها هستند را ندارد و امکان دستیابی آنها به چنین کالاهای یاد شده محدود است.

به عنوان مثال خودروی ایکو دنا ایران که از نظر قیمت قابل مقایسه با خودروهای روسیه هستند در سال ۲۰۲۳ به بازارهای روسیه راه یافت اما طی ده ماه اول آن فقط ۹۹ تا از آنها به فروش رفت.

احتمالا خودروهای ایرانی با نیازهای مصرف کنندگان در روسیه همخوانی ندارند اما نبود برنامه های پیشرفته در زمینه واردات و صادرات جهت ارائه تسهیلات تجاری نیز خود مشکل دیگری محسوب میشود.

خودروهای ایرانی در حال حاضر در روسیه در چارچوب طرح واردات موازی به مسکو فروخته میشوند بنابراین دسترسی به قطعات یدکی و لوازم جانبی این خودرو موضوع قابل اعتمادی به شمار نمیرود.

سایر کالاهای ایرانی موجود در بازارهای روسیه از شامپو گرفته تا رب گوجه به دلیل قرار گرفتن در یک جو رقابتی شدید ناموفق مانده اند.

همچنین محصولات روسیه جهت وارد شدن به بازارهای ایران با مشکل مواجه شدند مواد غذایی و مواد اولیه کشاورزی تقریبا ۹۰ درصد صادرات روسیه به ایران را تشکیل میدهد

اما در ارتباط با توسعه یافتن همکاریهای دو کشور در زمینه های نظامی و فناوری مبادلات یاد شده نیز به شکل محدود انجام میگیرد زیرا ایران به صنایع دفاعی روسیه اهتمام چندانی ندارد.

تهران میگوید که در زمینه تولید تسلیحات دفاعی به خودکفایی رسیده است و به زرادخانه ای از سامانه های تسلیحات خاص خود دست یافته است.

بر همین اساس احتمالا ایران نیازی به خرید بهترین کالاهای پیشنهاد شده از سوی روسیه را ندارد هر چند تهران در سال ۲۰۱۹ سعی کرد سامانه دفاع موشکی اس ۴۰۰ را خریداری نماید اما با درخواستش مخالفت شد.

در پایان میتوان گفت که نبود اعتماد مستمر میان تهران و مسکو همانند مانعی بر سر راه ایجاد یک ائتلاف قوی و دائم میان آنها به شمار میرود.

برخی از جریانها در ایران هشدار میدهند که ایجاد رابطه قوی تر با روسیه، آمریکا را به تنگ تر کردن حلقه محاصره علیه برنامه هسته ای ایران وا می دارد

در نقطه مقابل کرملین نسبت به برقراری ثبات داخلی در ایران احساس نگرانی میکند و اینکه مبادا داشتن روابط تنگاتنگ با ایران به روابط روسیه با سایر کشورهای منطقه مانند اسراییل و ترکیه و جمهوری آذربایجان آسیب برساند.

در همین رابطه به عنوان نمونه در سال جاری میلادی پس از آنکه به نظر میرسید مسکو در اختلاف مرزی امارات با ایران بر سر جزایر سه گانه موجود در تنگه هرمز طرف ابوظبی را گرفته است تهران به شدت خشمگین شده علیه مسکو واکنش نشان داد.

عواملی که مانع از ائتلاف راهبردی میان ایران و روسیه میشوند

زولوتووا تحلیل گر در پایان ابراز داشت همکاری میان ایران و روسیه در حال گسترش یافتن است اما دامنه آن محدود است دو طرف همچنان به داشتن روابط گوناگون اولویت میبخشند که مجموعه ای از روابط دوجانبه را در برمیگیرد اما شکل گیری ائتلاف راهبردی میان آنها دور از دسترس است.