تحلیل ایرانی
بررسی و تحلیل

آمریکا دیگر بزرگترین قدرت خاورمیانه نیست ایران است

آمریکا دیگر بزرگترین قدرت خاورمیانه نیست ایران است

گاردین: ۱۳ ژانویه

نویسنده: سیمون تیسدال

با کاهش نفوذ واشنگتن در خاور میانه ایران به همراه با چین و روسیه به عنوان متحدانش در حال تشکیل یک ائتلاف خاورمیانه ای است.

اولین حمله هوایی به رهبری ایالات متحده به شبه نظامیان شیعه حوثی تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران در یمن، نقطه عطف دلهره آور دیگری در مسیر طولانی شکست های سیاستهای غرب در خاورمیانه است – که مهم ترین پیامد آن دهه ها شکست در حل مناقشه اسرائیل و فلسطین است.

این واقعیت که ایالات متحده با حمایت بریتانیا موظف به استفاده از زور در پاسخ به حملات شدید حوثی ها به کشتی های دریایی در دریای سرخ بود؛ واقعیتی ناخوشایندی را منعکس میکند. این موضوع نشان می دهد اهرم سیاسی واشنگتن رو به کاهش است و دیپلماسی آن ناکارآمد شده است و اقتدارش مورد تمسخر قرار میگیرد. این در حالیست که حوثی ها بدون هراس قول دادند که حملات ادامه خواهد داشت.

این تشدید شدید و بی پایان واقعیت ناخوشایند دیگری را برجسته میکند. قدرت غالب در خاورمیانه دیگر آمریکا، مصر به عنوان متحد غرب، عربستان سعودی یا حتی اسرائیل نیست. در واقع این قدرت متحد اصلی حوثی ها جمهوری اسلامی ایران است.

صحبت از برندگان و بازندگان در میان کشتار وحشتناک غزه – که حوثی ها میگویند باعث شروع کارزار آنها شد – آسان نیست. با این حال از نظر استراتژیک روشن است که چه کسی در این بحران پیشروی میکند با نبرد توسط گروه های نیابتی جایگاه ایران با هر قربانی فلسطینی موشک حزب الله بمباران عراق و سوریه و پهباد حوثی ها تقویت میشود.

جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده افکار جهانی و بیشتر آمریکایی ها را با تعهد عجولانه خود به حمایت بی قید و شرط از اسرائیل پس از جنایات حماس و وتو کردن طرح های آتش بس سازمان ملل متحد بیگانه کرد سیاست او در خاورمیانه منسوخ و پوچ به نظر میرسد ایالات متحده که هرگز در جهان عرب محبوبیت نداشت همیشه به عنوان یک شرور ضروری تحمل شده است. اما به نظر میرسد دیگر همه چیز برای ایالات متحده تمام شده است. ایران غیر عرب اکنون در جایگاه قدرت و تسلط است.

اسرائیل نیز از ۷ اکتبر از این زنگ بیداری راهبردی رنج میبرد اگرچه سیاستمداران تندروتر آن هنوز این مسئله را بخوبی درک نمی کنند وحشت غزه برای همیشه تغییر کرده است به لحاظ بدتر نگاه به اسرائیل نگاه بی سابقه نسل کشی در لاهه است.

خالد بن بندر، سفیر عربستان در لندن هفته گذشته به بی بی سی گفت که دولت یهود دیگر نباید به عنوان یک مورد خاص در نظر گرفته شود. همه اینها برای ایران به درد میخورد روحانیون ایران سه هدف اصلی در سیاست خارجی دارند: بیرون راندن ایالات متحده همان دشمن شیطانی انقلاب ۱۹۷۹ از خاورمیانه – حفظ برتری منطقه ای و تقویت اتحادهای کلیدی با چین و  روسیه، ناگفته نماند که نابودی اسرائیل بطور واقعی یا در لفظ، چهارمین مورد است.

ایالات متحده آمریکا امروز در حلقه ایی از  شبکه های شبه نظامی ایران – محور مقاومت – بطور نامحسوس در ارتباط با تهران عمل می کنند. نظرات در مورد اینکه آیا حوثی ها، مثلاً توسط تهران آموزش دیده و مسلح شده اند از دستورات آن پیروی میکنند یا خیره متفاوت است. برخی تحلیلگران

معتقدند که ایران کنترلی بر جانشینان یمنی خود ندارد. حزب الله لبنان نیز اصرار دارد که از نظر عملیاتی خود مختار است. (عرب) با این حال وقتی به همراه حماس در غزه گروه های فلسطینی مستقر در کرانه باختری و شبه نظامیان مستقر در عراق و سوریه مورد بررسی قرار می گیرند، آشکار است که ایران یک ائتلاف کنترل از راه دور متشکل از تمایل به پیشی گرفتن از ایالات متحده آمریکا تشکیل داده است. بمباران پایگاههای حوثی ها به جای فشار برای یک آتش بس در جنگ داخلی طولانی مدت یمن این واقعیت را تغییر نخواهد داد بلکه این موضوع به احتمال زیاد به روایت مقاومت ضد غربی و ضد اسرائیلی تهران در سراسر منطقه دامن می زند.

ایران با هوشیاری بیشتر نسبت به گذشته سال پیش گامهای عمل گرایانه و قابل ملاحظه ای برای ترمیم روابط با رقبای عرب خلیج فارس خود برداشت و روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی را احیا کرد اما هیچ تظاهر به علاقه و وفاداری بین ریاض و تهران وجود نداشته و مهمترین جنبه این توافق میان دو کشور این بود که چین میانجی آن بود.

چین و روسیه بهترین دوستان جدید ایران به حساب می آیند و این موضوع بیش از سایر عوامل است که اقبال ایران را متحول کرده و آن را به قدرتی تبدیل کرده که برآورد شده است. تهاجم اوکراین و پیمان همکاری قبلی بدون محدودیت چین و روسیه کاتالیزور این انتقال بود.

این جنگ و پیامدهای آن این باور را در پکن و مسکو متبلور کرد که رهبری جهانی ایالات متحده پس از دونالد ترامپ، در حال عقب نشینی و کمرنگ شدن است و نظم بین المللی مبتنی بر قوانینی که واشنگتن بر آن نظارت دارد، برای براندازی و جایگزینی آماده است.

از زمانی که شی جین پینگ بیش از یک دهه پیش قدرت را در دست گرفت چین حوزه های نفوذ ژئوپلیتیکی و اقتصادی را برای رقابت و در صورت امکان جایگزین کردن با ایالات متحده ایجاد کرده است. ایران محور برنامه های شی جین پینگ است.

در سال ۲۰۲۱ دو کشور یک پیمان سرمایه گذاری استراتژیک و انرژی ۲۵ ساله امضا کردند. ایران تحت حمایت چین به گروه بریکس و سازمان همکاری شانگهای پیوسته است.

ایران با توطئه با پکن برای دور زدن تحریم ها میلیونها بشکه نفت خام را با تخفیف به چین می فروشد که توسط نفتکش های ناوگان تاریک «ناوگان تاریک اصطلاحی است که برای توصیف مجموعه ای از کشتیهای نفتکش استفاده می شود که مکان خود را پنهان می کنند تا امکان حمل و نقل محموله های تحریمی نفت خام و فرآورده های مشتقات آن را به چین فراهم کرده» و منتقل می شود. پس از سالها رکود و ناآرامی های شدید سیاسی و اجتماعی داخلی (ایران) اقتصاد آن اکنون در حال رشد است.

شی در ماه فوریه به دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران اعلام کرد که چین از مبارزه این کشور با یکجانبه گرایی و قلدری آمریکا حمایت می کند.

آمریکا دیگر بزرگترین قدرت خاورمیانه نیست ایران است

در مورد روسیه هم باید گفت که مهم ترین موضوع تسلیحات است. ایران پهپادهای مسلحی را برای روسیه تامین می کند که مسکو برای جنگ در اوکراین از آنها استفاده میکند بر اساس گزارشها اطلاعات ایالات متحده آمریکا بر این باور است روسیه قصد دارد یک سامانه دفاع هوایی میان برد به حزب الله ارائه دهد که در صورت صحت چنین خبری اقدامی تحریک کننده محسوب می شود.

ایران نیز به نوبه خود ممکن است به زودی جنگنده بمب افکن و بالگردهای تهاجمی پیشرفته سوخوی – ۳۵SU- روسیه را که محصول یک مشارکت دفاعی بی سابقه است تحویل بگیرد صادرات روسیه به ایران در حال رونق است. مسکو ۴۰ میلیارد دلار برای توسعه میادین گاز طبیعی خود متعهد شده است.

علاوه بر همه اینها برنامه غنی سازی غیر قانونی مرتبط با تسلیحات هسته ای ایران طبق گزارشها به سرعت در حال پیشروی است – هدف دیگری که میتواند به کنار گذاشته شدن توافق هسته ای ضد اشاعه تحت حمایت سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ توسط ترامپ نسبت داده شود. جو بایدن امیدوار بود که آن توافق را احیا کند اما از این کار منصرف شد. روسیه و چین دیگر طرف توافق نیستند بدترین کابوس اسرائیل که همان بمب هسته ای ایران است ممکن است از همیشه نزدیکتر باشد.

روئل مارک گرچت و ری تکیه تحلیلگران در این خصوص نوشتند: امروز روحیه در جمهوری اسلامی پیروز است. این کشور از تحریم ها و اعتراضات داخلی جان سالم به در برده است. این کشور با کمک متحدان قدرت بزرگ خود اقتصاد خود را تثبیت کرده و شروع به تجدید قوای دفاعی خود کرده است و دسترسی به یک بمب هسته ای امکانپذیر است.

پس از ۴۵ سال تلاش ایران بالاخره قدرت نوظهور نشان داد، تحریم ترد و تهدید تهران جواب نداده است. ایالات متحده بریتانیا – و اسرائیل – با یک رقیب سرسخت روبرو هستند که بخشی از یک اتحاد مثلثی جهانی است که توسط شبه نظامیان قدرتمند و قدرت اقتصادی حمایت میشود اگر میخواهیم از یک درگیری گسترده تر اجتناب کنیم، به یک رویکرد دیپلماتیک تازه نیاز است.

آمریکا دیگر بزرگترین قدرت خاورمیانه نیست ایران است