سه گزینه برای چگونگی واکنش بایدن به ایران

سه گزینه برای چگونگی واکنش بایدن به ایران

فارین پالیسی: ۲۹ ژانویه

نویسنده جک دریک خبرنگار پنتاگون و امنیت ملی در فارین پالیسی

جنگ طلبان آمریکا خواهان حمله به تهران هستند اما دیگران رویکرد محدودتری را توصیه می کنند.

تنها چند ساعت پس از حمله مرگبار پهپادی روز یکشنبه شبه نظامیان مشکوک تحت حمایت ایران به یک پایگاه نظامی آمریکا در اردن که منجر به کشته شدن سه نظامی آمریکایی و زخمی شدن بیش از ۳۰ نفر شد گروهی از جنگ طلب های آمریکا بار دیگر خواستار بمباران ایران توسط دولت بایدن شدند.

اولین آنها سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام بود. او در توییتی نوشت همین الان به ایران حمله کنید. ضربه سختی به آنها وارد کنید.

حتی جان کورنین همکار سناتور گراهام در سنا از این هم صریح تر بود. او در توییتر X نوشت: تهران را هدف قرار دهید.

و سناتور تام کاتن خواستار تلاقی ویرانگر نظامی در پی این حمله شده و تاکید کرد که هرگونه پاسخی کمتر از این تایید می کند که جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا ترسو است و شایسته فرماندهی کل کشور نیست.

دولت بایدن روز یکشنبه در بیانیه ای اعلام کرد که اطلاعات ایالات متحده قبلاً مشخص کرده است که حمله هواپیمای بدون سرنشین توسط گروه های شبه نظامی رادیکالی تحت حمایت ایران در سوریه و عراق سازماندهی شده است. آسوشیتدپرس روز دوشنبه گزارش داد که گروه هایی در عراق به طور مشخص مسئول هستند و ائتلافی از شبه نظامیان تحت حمایت ایران به نام مقاومت اسلامی در عراق روز یکشنبه ادعا کرد که پرسنل آمریکایی را در اطراف هدف قرار داده است، اما به صراحت تایید نکرد که این حمله خاص را انجام داده است.

ایران اعلام کرد که هیچ ربط و ارتباطی با این حمله ندارد و تصریح کرد که تصمیمات گروه های به اصطلاح «مقاومت» در منطقه برای حمله به نیروهای آمریکایی توسط خود این گروه ها به تنهایی اتخاذ میشود با این حال، ایران همچنان حامی اصلی چنین گروه هایی است و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آن روابط نزدیکی با آنها گروه مقاومت دارد.

به گفته یکی از مقامات آمریکایی هفته ها دولت بایدن سعی کرده که از یک رویکرد محدود برای توقف حملات شبه نظامیان مورد حمایت ایران در عراق و سوریه استفاده کند – که به گفته یک مقام آمریکایی ۱۶۵ بار نیروهای آمریکایی را در این کشورها هدف قرار داده اند. در واقع هدف بایدن از این رویکرد تلاش برای جلوگیری از تبدیل شدن این مناقشه در خاورمیانه که پیشتر فراتر از غزه پیش رفته و جنوب لبنان، یمن، عراق و سوریه را هم فرا گرفته به یک جنگ منطقه ای تمام عیار است. درپاسخ، دولت بایدن با هشت دور حمله هوایی به نیروهای نیابتی ایران در عراق و سوریه از اکتبر و تعداد مشابهی حملات علیه گروه حوثی مورد حمایت ایران در یمن پاسخ داده است.

اکنون، تحت فشار شدید واشنگتن پس از مرگبارترین حمله به نظامیان آمریکایی در منطقه در چهار سال اخیر، به نظر می رسد که بایدن می خواهد نشان دهد که استراتژی موجود یعنی حملات محدود به پایگاههای شبه نظامیان تحت حمایت ایران در عراق و سوریه و هدف قرار دادن موشک های حوثی ها در یمن دیگر فایده ای ندارد و راه چاره نیست.

بایدن روز یکشنبه در مراسمی در کارولینای جنوبی گفت دیشب روز سختی را در خاورمیانه داشتیم. ما سه روح شجاع را در حمله به یکی از پایگاههای خود از دست دادیم او اندکی پس از برگزاری یک دقیقه سکوت در مرکز ضیافت با پنیست بروکلند در مراسم ناهار یکشنبه کلیسا ادعا کرد: «و ما پاسخ خواهیم داد.»

اما بایدن چگونه ممکن است این کار را انجام دهد؟ در حالی که وزارت دفاع ایالات متحده در حال طراحی برنامه های نظامی برای محاسبات بایدن است. فارین پالیسی با تعدادی از مقامات و کارشناسان سابق درباره گزینه های احتمالی او (بایدن) صحبت کرد. آنها به راه بالقوه را ترسیم کردند حمله به داخل ایران ضربه زدن به اهداف ایرانی در منطقه یا دنبال کردن دیپلماسی .

گزینه ۱ انجام حملاتی در داخل ایران

پس از حمله هواپیمای بدون سرنشین روز یکشنبه به برج ۲۲ یک مرکز تدارکات بیابانی دور افتاده ایالات متحده در اردن واقع در نزدیکی مرزهای این کشور با عراق و سوریه که برای کمک به هماهنگی مبارزه با دولت اسلامی استفاده می شود. منتقدان بایدن در خط حمله مشابهی گرد هم آمده و تصریح کردند که دولت بایدن با محدود نگه داشتن حملات علیه نیروهای نیابتی ایران به منظور اطمینان از تشدید نشدن تنش های نظامی در خاورمیانه در واقع به ایران اجازه داد تا جدولی را برای تشدید بیشتر تنش ها تنظیم کند.

و برخی از مقامات سابق ارتش آمریکا هم اصرار دارند که حملات همه جانبه در داخل ایران تنها راه ارسال پیام به تهران برای مقابله با اقدامات آن است.

جان میلر دریاسالار برجسته و بازنشسته نیروی دریایی که پیش از این فرماندهی ناوگان پنجم آمریکا در خلیج فارس را بر عهده داشت گفت: در حال حاضر ما به خودمان اجازه داده ایم تا به نقطه ای برسیم که تنها با حمله مستقیم به ایران بتوانیم این فعالیت ها و اقدامات را سرکوب کنیم شیوه و روش واقعی ایرانیان بدین گونه است که آنها فشار می آورند و فشار می آورند و فشار می آورند، تا زمانی که احساس کنند به خطوط قرمز ایالات متحده رسیده اند. خودشان این کار را می کنند. آنها این کار را از طریق نیروهای نیابتی خود انجام میدهند. خب هم اکنون آنها از خطوط قرمز ما عبور کردند. آنها باید در این زمینه پاسخگو باشند.

میلر گفت که ایالات متحده میبایست حملاتی را در داخل ایران رهبری کند که منافع اقتصادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین توانایی این نهاد برای ارسال تسلیحات به خارج از کشور را تضعیف کند. وی اذعان داشت که ایالات متحده می بایست تحریم هایی را علیه ایران اعمال کند که توانایی این کشور برای صادرات نفت را بیش از پیش فلج کند.

میلر می گوید: «این اقدامات نمیتواند تنها یک حمله متقابل و با انتقام جویانه باشد حملاتی در راستای این که اگر مردم ما را بکشید، ما به آن پاسخ خواهیم داد اقدامات مشابه موجب عقب نشینی ایرانی ها نمی شود؛ به ویژه زمانی که مسائل مربوط به اقدامات نیروهای نیابتی این کشور میباشد زیرا ایرانی ها مایلند تا زمانی که آخرین نیروی نیابتی آن ها همچنان وجود دارد، بجنگند.

دومین گزینه حمله به دارایی های ایران

همه مقامات به رویکرد حمله در داخل خاک ایران برای برقراری مجدد بازدارندگی توسط ایالات متحده اعتقاد ندارند. ناتان سیلز، هماهنگ کننده مبارزه با تروریسم وزارت خارجه آمریکا در دولت پیشین و دستیار سیاست در اداره امنیت داخلی آمریکا اذعان داشت که ایالات متحده بارها از طریق ضربه زدن و هدف قرار دادن به داراییهای با ارزش ایران در منطقه، به جمهوری اسلامی ایران گفته است از انجام اقدامات تحریک آمیز در منطقه جلوگیری کند.

ناتان سیلز به عملیات دعای مانتیس اشاره کرد.

عملیات مانتیس حمله نیروی دریایی آمریکا به دو سکوی نفتی ایران در اواخر جنگ ایران و عراق است که به تلافی برخورد یک مین دریایی رها شده از کشتی مین گذار ایران اجر به ناوچه آمریکایی ساموئل بی را برتز اجرا شد. به دنبال این برخورد که منجر به ایجاد حفره در بدنه ناو آمریکایی و قرار گرفتن آن در آستانه غرق شدن شده بود و پس از یافتن تعدادی مین دیگر در منطقه توسط غواصان آمریکایی مقامات نظامی ایالات متحده تصمیم به انجام عملیات تلافی جویانه گرفتند. این عملیات بزرگترین درگیری دریایی آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد بود. در این عملیات ۵۶ تن از نیروهای ایرانی و ۲ تن آمریکایی کشته شدند.

و اخیراً، او گفته است حمله هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده در ژانویه ۲۰۲۰ که منجر به شهادت شدن سردار شهید قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس ایران و ابو مهدی المهندس فرمانده حشد شعبی در فرودگاه بغداد شد. همین اقدام کافی بود تا ایران را مجبور به عقب نشینی از ایجاد یک کمپین ضربتی و حمله علیه به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه کند.

سیلز گفت: در دهه ۱۹۸۰ ریگان نیروی دریایی ایران را غرق کرد و پس از آن تا مدتها خبری از ایران و اقداماتش نبود. ما در سال ۲۰۲۰ سردار شهید سلیمانی و ابو مهدی المهندس را به قتل رساندیم و پاسخ ایران به این اقدام ما این بود که تنها چند حمله موشکی بالستیک علیه سربازان ما در عراق و سوریه انجام داد و سپس ساکت شد.

سومین گزینه تعامل دیپلماتیک مجدد

دولت بایدن دوره ریاست جمهوری خود را با تلاش های دیپلماتیک مصمم برای احیای توافق هسته ای و حضور مجدد ایالات متحده در توافق هسته ای ایران پس از خروج دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸ آغاز کرد.

حتی زمانی که امیدهای برای احیای توافق هسته ای از بین رفت و تا زمان حمله حماس به خاک اسرائیل در اکتبر سال گذشته دولت ایالات متحده همچنان بر این باور بود که تلاش های دیپلماتیک در راستای عادی سازی روابط میان اسرائیل و کشورهای خلیج فارس خاورمیانه را در مسیری قرار میدهد که به طور وصف ناپذیری صلح و رفاه را برای این منطقه به ارمغان می آورد و زمانی که چین در ماه مارس ۲۰۲۳ برای ایجاد روابط نزدیک و احیای روابط میان عربستان سعودی و ایران نقش میانجی را ایفا کرد. برخی از مقامات دولت بایدن با وجود رقابت مداوم ایالات متحده و چین از این اقدام استقبال کردند و آن را حرکتی مثبت دانستند که میتواند منجر به کاهش تنش ها در منطقه شود.

اکنون برخی کارشناسان بر این باورند که درخواست ها برای انتقام جویی نظامی از سوی آمریکا علیه تهران، خطر از بین بردن تلاش های دولت بایدن برای یافتن راه حل دیپلماتیک برای پایان دادن به درگیری اسرائیل و حماس و کاهش تنش ها با ایران را به همراه دارد و آنها از دولت بایدن میخواهند که از اقدام برای حمله به ایران یک گام عقب نشینی کند و یک قدم به سمت میز مذاکره نزدیک تر شود.

مت دوس، معاون اجرایی مرکز سیاست بین الملل – که یک اندیشکده مستقر در واشنگتن است و به عنوان مشاور سناتور برنی سندرز نیز فعالیت می کرد، اذعان داشت: در نهایت شما باید به نوعی توافق بین المللی موقت دست یابید که ایران نیز بخشی از آن است. اگرچه او افزود من قصد ندارم و انمود کنم که دست یابی به این توافق امری آسان و ساده است.

دوس خاطر نشان کرد که علاوه بر بازگشت به میز مذاکره برای امضای توافق جدید با ایران ایالات متحده همچنین می بایست به تلاش های خود برای دستیابی به راه حلی مشروع دو کشوری به منظور پایان دادن به مناقشه اسرائیل و فلسطین ادامه دهد.

ایالات متحده همچنین می بایست با توجه به جنگ خونین اسرائیل در نوار غزه که منجر به کشته شدن بیش از ۲۵۰۰۰ فلسطینی شده شرایطی خاص برای کمکهای نظامی ایالات متحده به اسرائیل تعیین کند

مت دوس معاون اجرایی مرکز سیاست بین الملل افزود: این فرصتی است برای بایدن تا تغییر کند و واقعاً شروع به پشت سر گذاشتن یک رویکرد ثابت در مورد حقوق بشر به دموکراسی به دولت پاسخگو و قوانین بشر دوستانه بین المللی کند.

جلوه های گسترش درگیری

آیا خطری برای دولت بایدن وجود دارد که خیلی بزرگ یا خیلی کوچک شود؟ چه چیزی درست است؟

فارین پالیسی فکر نمیکرد دولت بایدن در حال بررسی حملات گسترده علیه تهران یا چیزی باشد که حضرت آیت الله علی خامنه ای رهبر معظم انقلاب را از پای درآورد اما در اینجا نیز یک محاسبه ریسک برای تهران وجود دارد. سیلز، رئیس سابق مبارزه با تروریسم وزارت امور خارجه گفت که ایران تلاش میکند به هر قیمتی از جنگ علنی و آشکار با ایالات متحده اجتناب کند. او گفت: آنها می دانند که اگر درگیر جنگ اشکار با ایالات متحده شوند این رویارویی یک تهدید وجودی برای نظام به شمار می رود.

برخی نگران این هستند که حمله بیش از حد به داخل ایران میتواند آمریکا را وارد یک جنگ شدید و بزرگ با تهران کند. دوس گفت: بیایید صادق باشیم افرادی در این شهر بودند که ۲۰ سال است مشتاقانه آماده جنگ با ایران بوده اند. برخی دیگر اصرار دارند که بهای بی عملی و انفعال حتی بیشتر است. میلر فرمانده سابق ناوگان پنجم ایالات متحده، گفت که بدون حمله به خاک ایران ایالات متحده احتمالاً همچنان شاهد هدف قرار دادن کشتی های بین المللی در دریای سرخ و مسدود شدن نقاطی مانند باب المندب و تنگه هرمز توسط نیروهای نیابتی ایران خواهد بود که بسیاری از شرکت های غربی را مجبور کرده است که در عوض مسیر انحرافی ۴۰۰۰ مایلی در اطراف شاخ آفریقا را طی کنند و او گفت که آنها به فشار برنیروهای آمریکایی ادامه خواهند داد.

میلر گفت: «وقتی اقدامی صورت نمیدهیم چه عواقبی به دنبال دارد؟ اکنون ما شاهد آن عواقب و پیامدها هستیم.»

و در حالی که دیگران فکر میکنند که میتوان ایران را بدون حملات ایالات متحده در خاکش باز داشت، هنوز هم خطر بالایی برای پاسخ ایالات متحده وجود دارد که بی دلیل و بی اثر تلقی شود سلز گفت: این یک دعوت آشکار از تهران برای ادامه حمله به آمریکایی ها است و ما شاهد تابوت های پوشیده شده با پرچم بیشتری خواهیم بود که به خانه دور  پایگاه نیروی هوایی می آیند.»