تحلیل ایرانی
بررسی و تحلیل

سپاه پاسداران انقلاب نگهبان انقلاب ایران ریشه گرفته در درون ارکان نظام

سپاه پاسداران انقلاب نگهبان انقلاب ایران ریشه گرفته در درون ارکان نظام

الجزیره: ۱۲ فوریه

سپاه پاسداران انقلاب نفوذ سیاسی و در بسیاری از بخشهای امنیتی اطلاعاتی صنعتی اقتصادی فرهنگی و اجتماعی کشور دارای حضور و تاثیر بسزایی است.

** پیدایش و تاسیس

پس از سرنگون شدن شاه و بازگشت امام خمینی (ره) به تهران در اول فوریه ۱۹۷۹ رهبر انقلاب ایران در ماه مه همان سال دستور تاسیس سپاه پاسداران را به منظور حمایت از انقلاب و نظام جدید در برابر تهدیدهای داخلی و خارجی صادر کرد.

بر اساس این حکم سپاه پاسداران انقلاب یک نیروی مستقل متشکل از سایر نیروها و یگانهای ارتش نظامی متلاشی شده شاه از بیم انقلاب ارتش علیه حاکمیت جدید به شمار می رود.

بر اساس ماده ۱۵۰ قانون اساسی ایران در سال ۱۹۷۹ تصحیح شده در سال ۱۹۸۹ نقش سپاه تبیین شده است و در آن آمده است  نیروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شکل گرفته در همان روزهای ابتدایی پیروزی انقلاب پایدار و استوار در جهت محافظت از انقلاب و دستاوردهایش نقش ایفا خواهد کرد و قانون وظایف این نیروها و چارچوب مسئولیت هایش را در مقایسه با وظایف و مسئولیتهای سایر نیروهای مسلح مشخص نموده و بر همکاری و هماهنگی برادرانه در میان آنها تاکید دارد.

سپاه از نظر تشکیلاتی بخشی از نیروهای مسلح ایران به شمار نمی رود و دارای فرماندهی مستقل است و دستورات خود را از رهبر ارشد نظام دریافت میکند و گزارشهای خود را به طور مستقیم و بدون واسطه به وی تقدیم می کند.

با گذشت سالیان متوالی سپاه پاسداران انقلاب به یک قدرت بزرگ در داخل کشور تبدیل شد و در تمامی ساختارهای حساس و حیاتی کشور نفوذ یافت و در مراکز تصمیم گیری بسیار تاثیرگذار واقع شد.

** تشکیل و ساختار

مرکز بین المللی تحقیقات راهبردی در لندن شمار اعضای سپاه پاسداران انقلاب ایران را ۳۵۰ هزار تن تخمین زده است اما مرکز تحقیقات راهبردی و بین المللی در واشنگتن معتقد است که شمار آنها از ۱۳۰ هزار تن فراتر نمی رود.

گزارشهای رسانه ای حاکی است که سپاه پاسداران انقلاب تقریبا دارای ۱۲۵ هزار رزمنده شامل نیروهای زمینی، هوایی و دریایی است.

سپاه پاسداران انقلاب دو نهاد را در اختیار دارد نخست نیروهای شبه نظامی موسوم به “بسیج” تشکیل یافته از دست کم ۹۰ هزار مرد و زن داوطلب از جمله دانشجویان دانشگاه است.

برخی از گزارشها حاکی از آن است شمار عناصر بسیج چند برابر رقم یاد شده است و تعدادشان به میلیون ها نفر می رسد که توسط سپاه پاسداران انقلاب در حال آموزش دیدن هستند.

مسئولیت بسیج مقابله با فعالیت های ضد نظام در داخل کشور است و همچنین به منظور تقویت گرایش جامعه به نظام و رهبرانش در حال انجام ماموریتها و وظایف اجتماعی در بردارنده بعد دینی بسیجی است و همچنین موظف به مقابله با ناآرامی ها و آشوب و شورش همگانی است.

دومین نهاد سپاه قدس است. بر اساس گزارشهای رسانه ای شمار اعضای آن به ۱۵ هزار رزمنده است که مسئولیت انجام عملیات در خارج از مرزهای ایران را بر عهده دارد از جمله عملیاتی که زیر نظر  سردار شهید  قاسم سلیمانی به منظور حمایت از بشار اسد رئیس جمهور سوریه در سال ۲۰۱۱ انجام گرفت و همچنین سپاه پاسداران انقلاب از نیروهای امنیتی عراق در نبردشان علیه داعش حمایت و پشتیبانی به عمل آورد.

ساختار تشکیلاتی سپاه پاسداران انقلاب از فرمانده کل تعیین شده از سوی ولی فقیه و رهبر انقلاب، جانشین فرمانده کل و رئیس ستاد تشکیل یافته است که موظف به سازماندهی روابط میان پنج نیروی تشکیل دهنده سیاه یعنی نیروی زمینی، دریایی و هوایی و بسیج و نیروی قدس است.

سپاه پاسداران انقلاب همچنین دارای دو نهاد دیگر است که به طور مستقیم زیر نظر رهبر ارشد نظام عمل میکنند و به او گزارش میدهند که عبارتند از نماینده ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات سیاه

**توان تسلیحاتی

سپاه پاسداران انقلاب دارای توان دفاعی بالایی از قبیل سامانه های موشکی است که میتوانند کلاهک های خوشه ای با خود حمل کنند سپاه همچنین به تسلیحات ویژه ای از قبیل موشکهای شهاب ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ دست یافته است. گفته می شود برد شهاب ۳ تقریبا سه هزار کیلومتر و برد شهاب ۴ و ۵ به پنج هزار کیلومتر می رسد.

سپاه همچنین دارای انواع پهبادهای مختلف و سامانه های دفاع هوایی و جنگ الکترونیک است. سپاه پاسداران انقلاب در چارچوب جنگ روانی به طور دوره ای از تسلیحات مدرن پیشرفته جدید خود رونمایی می کند و از آزمایش های نظامی دیگر سخن به میان می آورد و بر ساخت داخلی تسلیحات خویش تاکید می کند.

کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا سپاه پاسداران انقلاب را به ارتباط داشتن با برنامه هسته ای ایران متهم می دانند.