پس از حملات آمریکا نیروهای نیابتی ایران حملات خود را به پایگاههای آمریکایی کاهش می دهند

پس از حملات آمریکا نیروهای نیابتی ایران حملات خود را به پایگاههای آمریکایی کاهش می دهند

نیویورک تایمز: ۲۷ فوریه ۲۰۲۴

نویسنده فرناز فصیحی، اریک اشمیت و جولیان ای بارتز

مقامات ایرانی و آمریکایی میگویند که تهران نسبت به خطر و شعله ور شدن جنگ علنی با واشنگتن محتاط است و به گروه های شبه نظامی که از آنها حمایت می کند گفته تا حملات به اهدافی مانند تأسیسات نظامی را کاهش دهند.

پس از اینکه ایالات متحده با یک سری حملات هوایی به قتل سه نیروی ذخیره ارتش ایالات متحده در ماه جاری بلاقی کرد ایران تلاش هماهنگی برای مهار شبه نظامیان در عراق و سوریه انجام داده است.

در ابتدا نگرانی های منطقه ای وجود داشت مبنی بر اینکه خشونت های تلافی جویانه منجر به تشدید درگیری های خاورمیانه می شود اما مقامات آمریکایی می گویند که از زمان حملات ۲ فوریه آمریکا، هیچ حمله ای توسط شبه نظامیان مورد حمایت ایران به پایگاه های آمریکایی در عراقی از بجز یک حمله کوچک در سوریه؛ صورت نگرفته است.

به گفته مقامات پنتاگون پیش از آن ارتش ایالات متحده حداقل ۱۷۰ حمله علیه نیروهای آمریکایی در چهار ماه ثبت کرده است . سکوت نسبی منعکس کننده تضمینات هر دو طرف است و نشان می دهد که ایران تا حدودی بر شبه نظامیان کنترل دارد.

دولت بایدن به صراحت اعلام کرده که تهران برای محاسبات انشاء و عملیات نیروهای نیابتی خود پاسخگو خواهد بود، اما از هر گونه حمله مستقیم به ایران اجتناب کرده است. ژنرال کنت مکتری جونیور رئیس بازنشسته فرماندهی مرکزی پنتاگون، در مصاحبه ای گفت که پاسخ ایالات متحده ممکن است تا حدودی تأثیر داشته باشد. وی افزود: سوال این است که آیا شبه نظامیان حمله می کنند یا نه. پاسخ این است که حداقل در حال حاضر، آنها حمله نمی کنند.

آرامش موجود همچنین نشان دهنده یک چرخش شدید در ایران است. تهران ماهها به نیابت های منطقه ای خود در عراق و سوریه دستور داده بود تا به پایگاههای آمریکایی در خاورمیانه به عنوان بخشی از نبرد گسترده تر علیه اسرائیل که با حماس در غزه می جنگد، حمله کنند.

مقامات آمریکایی و ایرانی که برای این مقاله مصاحبه کردند به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند تا در مورد مسائل اطلاعاتی گفتگو کنند. به گفته مقامات ایرانی و آمریکایی با تشدید حملات نیروهای نیابتی که منجر به کشته شدن به سرباز آمریکایی شد. رهبران ایران نگران بودند که سطح خود مختاری ارائه شده به شبه نظامیان نتیجه معکوسی ایجاد کند که ممکن است آنها را وارد جنگ کند.

سینا عضدی، مدرس دانشگاه جورج واشنگی و کارشناس امنیت ملی ایران گفت: «انها از رویارویی مستقیم با آمریکا می ترسند. می دانند که اگر آمریکایی ها دوباره کشته شوند. این به معنای جنگ است. آنها باید ترمز شبه نظامیان را می گرفتند و آنها را متقاعد می کردند که جنگ با آمریکا می تواند ابتدا به تهران و سپس به کل محور مقاومت است برساند.

ایران از شبکه ای از گروه های شبه نظامی در منطقه که آن را محور مقاومت می نامند حمایت مالی نموده و آنها را تسلیح کرده این گروه ها شامل حزب الله لبنان، حوثی ها در یمن شبه نظامیان عراق مانند کتائب حزب الله و حشد الشعبی، حماس و جهاد اسلامی در غزه و شبه نظامیان سوریه می شوند. در حالی که ایران یک استراتژی کلی را توسط محور مقاومت هدایت می کنند. و ان ارسال سلاح و کنترل و هماهنگی روزانه را نیز اعمال می نماید. تهران بیشترین نفوذ را بر حزب الله دارد و از این نظر شبه نظامیان و آموزش فنی می دهد. سوریه و عراق در میانه قرار دارند و حوثی ها مستقل ترین آنها هستند.

تلاش ایران برای مهار نیروها بلافاصله پس از کشته شدن سه سرباز آمریکایی در حمله هواپیمای بدون سرنشین در اردن در ۲۸ ژانویه آغاز شد، زیرا واشنگتن قول پاسخی قاطعانه را داده بود.

سردار شهید قاسم سلیمانی، ژنرال بلند پایه ایرانی که در سال ۲۰۲۰ در حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی کشته شد شبه نظامیان شیعه در عراق و سوریه را قاطعانه مدیریت و کنترل می کرد. این عمدتا به این دلیل بود که در بیشتر دوران تصدی وی جنگ در هر دو کشور در جریان بود و او به شبه نظامیان دستور داده بود تا با آمریکایی ها و سپس با گروه های تروریستی داعش بجنگند اما زمانی که به گفته تحلیلگران اسماعیل قاآنی جانشین او شد. اکثر این درگیری ها حل شده بود.

انزل قالی فرمانده کل نیروی قدس شاخه ای از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که وظیفه نظارت بر نیروهای نیابتی را بر عهده دارد. در هماهنگی استراتژی در قبال اسرائیل و ایالات متحده برای شبه نظامیان مختلف در جریان جنگ جاری در غزه داشته است. به گفته دو ایرانی وابسته به سپاه او در اواخر ژانویه مجموعه ای از جلسات اضطراری را در تهران و بغداد با  استراتژیست ها فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و فرماندهان ارشد شبه نظامی برای ترسیم مجدد نقشه ها و جلوگیری از جنگ با ایالات متحده رهبری کرد. اولین بار رویترز از سفر این ژنرال به بغداد خبر داد.

ژنرال فانی در بغداد یک نشست طولانی با نمایندگان تمام گروه های شبه نظامی شیعه که زیر چتر گروهی که آنها آن را مقاومت اسلامی در عراق می نامند، فعالیت می کنند. برگزار کرد. این گروه مسئولیت دهها حمله به پایگاههای آمریکایی را انجام داده و سپس مسئولیت آن را بر عهده گرفته است و واشنگتن این گروه را مسئول حمله به هواپیمای بدون سرنشین که منجر به کشته شدن آمریکایی ها در اردن شد. معرفی کرد.

فردای این جلسه ژنرال فانی گفت که ایران و گروه های مختلف شبه نظامی دستاوردهای کافی برای فشار بر ایالات متحده داشته اند، زیرا رئیس جمهور باید به دلیل حمایت قاطع خود از اسرائیل با انتقادات شدیدی مواجه شده و شکاف هایی بین او و بنیامین نتانیاهود نخست وزیر اسرائیل ایجاد شده است. طرف دیگر ایرانی به این گروه گفت که جنگ بین تهران و واشنگتن همچنین می تواند هدف بلند مدت ریشه کن کردن ایالات متحده از منطقه را به خطر بیدارد.

این دو سردار ایرانی گفتند که دو تن از شبه نظامیان گروه بزرگتر عراقی کتائب حزب الله و حرکت النجمه، در ابتدا به شدت در برابر درخواست ژنرال فانی مبنی بر توقف حملات به آمریکایی ها مقاومت کردند و استقلال کردند که جنگ با نیروهای آمریکایی جزء ایدئولوژی و هویت آنهاست.

سیاستمداران با نفوذ در عراق از جمله روحانیون ارشد معروف به مرجعیت که در نجف شهر مقدس شیعیان ممستقر هستند به تلاش ها برای متقاعد کردن شبه نظامیان برای توقف حملات پیوستند محمد شیعه السودانی، نخست وزیر عراق نیز نقشی ایفا کرد و به فرماندهان شبه نظامیان عراقی و ژنرال فانی گفت که ادامه حملات به نیروهای آمریکایی مذاکرات بین بغداد و واشنگتن برای خروج نیروهای آمریکایی و مقامات عراقی از کشورش را پیجیده کرده است.

فرماندهان پذیرفتند  کتائب حزب الله اعلام کرد که حملات به پایگاه های آمریکایی را متوقف می کند ولی تصمیماتشان مستقل از ایران است.

نتیجه رایزنی ها و مقامات عراقی استراتژی جدیدی بود که از شبه نظامیان عراقی می خواست تمام حملات به پایگاه های آمریکایی در عراق از جمله در اقلیم کردستان در شمال و سفارت آمریکا در بغداد را متوقف کنند. به گفته مقامات ایرانی و بارزانی های اطلاعاتی آمریکا در سوریه از گروههای شبه نظامی خواسته شده است تا شدت حملات به پایگاههای آمریکایی را کاهش دهند تا از تلفات جانی در امان بمانند. اما ایرانیان آشنا به این استراتژی گفتند که گروههای فعال علیه اسرائیل در لبنان و یمن به اقدامات خود ادامه خواهند داد.

به گفته یک مقام وزارت دفاع هنگامی که حملات به آمریکایی ها فروکش کرده ایالات متحده پس از ۲ فوریه از جمله  دست کم یکی از رهبران ارشد شبه نظامیان خودداری کرد تا از ایجاد اختلال در توقف و دامن زدن به خصومت های بیشتر جلوگیری کند.

یکی دیگر از مقامات آمریکایی گفت که پنتاگون آماده است در صورت لزوم به اهداف بیشتری از شبه نظامیان حمله کند. اما به این نتیجه رسیده است که انجام حملات بیشتر اکنون نتیجه معکوس خواهد داشت.

استراتژیست نظامی سپاه پاسداران گفت ایران معتقد است که جنگ مستقیم با ایالات متحده به نفع اسرائیل در زمانی که افکار جهانی به دلیل تلفات سنگین تلفات و رنج غیر نظامیان در غزه به مخالفت برخاسته است؛ خواهد بود. این استراتژیست گفت پس از بیش از یک دهم ایران بر این باور است که در میان اعراب از این که رهبران کشورهای خود به اندازه کافی کاری برای حمایت از فلسطینی ها انجام نمی دهند. عصبانی هستند؛ از محبوبت زیادی برخوردار شده است.

ساریتا سینگ سخنگوی پنتاگون، هفته گذشته گفت: ارزیابی ما این است که ایران به دنبال یک درگیری منطقه ای گسترده تر او افزود: اما آنها از این گروه های شبه نظامی که به نیروهای ما حمله می کنند. حمایت می کنند؟

سیاست کلی ایران این است که تا زمانی که جنگ در غزه ادامه دارد چندین جبهه علیه اسرائیل از طریق نیروهای نیابتی در حال جوشیدن باشد. حتی اگر شبه نظامیان مرتبط با تهران از حمله به پایگاه های آمریکا اجتناب کنند.

حزب الله لبنان تقریباً روزانه با ارتش اسرائیل تبادل انش می کنند و حوثی ها در یمن به کشتی ها در دریای سرخ حمله می کنند و سعی می کنند کشتی های تجاری را از رسیدن به بنادر اسرائیل را مسدود کنند.

به گفته این دو عضو نظامی آشنا با راهبرد جدید ایران اگر اسرائیل به رفع شهری در جنوب غزه که بیش از یک میلیون غیرنظامی در آن گرفتار شده حمله کند، حملات حزب الله و حوثی ها تشدید خواهد شد. اسامه حمدان، یکی از رهبران ارشد حماس، هفته گذشته در کنفرانسی خبری در ایران گفت که هر گونه حمله به رفح با واکنش شدید مقاومت مواجه خواهد شد.

مقامات آمریکایی اذعان کردند که با حوثی ها با چالش خاصی روبرو هستند. استراتژی ایالات متحده در قبال حوثی ها این است که از زرادخانه قدرتمند این گروه جلوگیری کند. از انتقال سلاح از ایران جلوگیری کند و برای آتش بس در غزه فشار بیاورد.

در حالی که بخش مهمی از رویارویی واشنگتن تهران در حال توقف است. سایر اقدامات های بی ثبات کننده در منطقه همچنان فعال و غیر قابل پیش بینی باقی مانده است. ایران و اسرائیل درگیر یک جنگ سایه مداوم هستند. از جمله حمله مخفی اخیر اسرائیل به دو خط لوله اصلی گاز در ایران و حمله به مجتمع های مسکونی مرتبط با ایران در دمشق، پایتخت سوریه، ایران جور حملات آشکارا اسرائیل علیه خود را تلافی نکرده است.

کالین بی کلارک، مدیر سیاست و تحقیقات گروه سوفان یک مشاور اطلاعاتی و امنیتی می گوید: «ایران این توانایی عجیب و غریب را دارد که دقیقاً تا آخر خط برود ولی از آن عبور نکنده اما او اضافه کرد این امر احساس ثبات به وجود نمی آورد و به واقع می تواند هر لحظه تغییر کند به نظر می رسد که ما از دشواری گذشته باشیم و همه چیز و به اینده موکول می شود.»

فرناز فصیحی خبرنگار نیویورک تایمز مستقر در نیویورک است. او پیش از این به مدت  ۱۷ سال نویسنده ارشد و خبرنگار جنگی وال استریت ژورنال مستقر در خاورمیانه بوده است. ایک اسمیت یک خبرنگار امنیت ملی برای تایمز است که بر امور نظامی ایالات متحده و مسائل ضد تروریسم در خارج مورد انها گزارش کرده است. جولیان ای بارتز بر روی مسائل  کشور تمرکز دارد، موضوعاتی که او پیش از سه دهه در مورد آژانس های اطلاعاتی ایالات متحده و مسائل امنیتی بین المللی را برای تایمر پوشش می دهد او بیش از دو دهه است که درباره مسائل امنیتی نوشته است.