چرا بایدن تحریم های خود علیه ایران را اجرا نمی کند؟
چرا بایدن تحریم های خود علیه ایران را اجرا نمی کند؟
هیل؛ 15 سپتامبر
نویسنده: امانوئل اتولنگی
دولت بایدن به طور دوره ای تحریم های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی ایران و گروه های نیابتی آن اعلام کرده است. این یک سیاست درست است. اما دور زدن تحریم ها بدون اجرای آنها کاری آسان است.
نمونه بارز: دولت بایدن سه شنبه هفته گذشته تحریم های جدیدی را علیه ایران ایر، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و 67 هواپیمای آن اعلام کرد. دلیل: شرکت هواپیمایی ایران ایر برای حمایت از تجاوزات جنایتکارانه مسکو به اوکراین، تسلیحات از جمله موشک های دوربرد را به روسیه منتقل کرد. متحدان اروپایی نیز قراردادهای دوجانبه خدمات هوایی خود را به حالت تعلیق درآورده اند.
ایران ایر اکنون احتمالا تمام هشت مسیر فعلی خود به اروپا را از دست خواهد داد. این یک گام بسیار مهم است، اما تنها در صورتی بر رفتار بد جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارد که دولت رییس جمهور بایدن این تحریم ها را با توقیف هواپیما در هر فرودگاه بین المللی اجرا کند. واشنگتن همچنین باید ارائه دهندگان خدمات زمینی و واسطه ها را به دلیل حمایت مادی از هواپیماهای ایران با تحریم مجازات کند.
با این حال یک سابقه حائز اهمیت در اجرای تحریم های ایالات متحده چندان دلگرم کننده نیست.
مورد ماهان ایر را در نظر بگیرید. در گذشته نظام ایران علاوه بر ناوگان ایران ایر، برای انتقال پرسنل نظامی به سوریه جنگ زده در حمایت از رژیم بشار اسد، به هواپیماهای ماهان متکی بوده است. این یکی از دلایلی بود که ماهان ایر نتوانست از معافیت تحریم هایی که دولت اوباما بر اساس توافق هسته ای سال 2015 به ایران پیشنهاد داده بود، بهره مند شود. در مقابل، ایران ایر طبق این توافق از فهرست خارج شد و قبل از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق هسته ای در سال 2018، توانست هواپیماهای ایرباس کاملاً جدید خریداری کند.
چرا بایدن تحریم های خود علیه ایران را اجرا نمی کند؟
شرکت هواپیمایی ماهان در گذشته به شدت مورد تحریم بوده است – به طور عمده در دولت اوباما و ترامپ. واشنگتن اکثر ( و نه همه ) هواپیماهای ماهان را در لیست سیاه دفتر کنترل دارایی های خارجی خود قرار داد. ایالات متحده آمریکا همچنین بارها آژانس های خدمات عمومی را که نماینده شرکت هواپیمایی ماهان هستند و به آن کمک می کنند در سراسر جهان تحریم کرده است.
با این حال ماهان به طور کلی اهمیتی به این موضوع نداد، زیرا واشنگتن تا حد زیادی نتوانست تحریم ها را اجرا کند.
شرکت هواپیمایی ماهان یکی از بزرگترین ناوگان های هواپیماهای ایرباس A340 ( ایرباس ای۳۴۰ ) در جهان است. اوایل امسال ماهان ترتیبی فراهم آورد که سه ایرباس A340 دوربرد پهن پیکر را که در یک شرکت لیزینگ گامبیایی ثبت شده و در لیتوانی ذخیره شده بودند، واگذار کند. دو فروند از این سه هواپیما پرواز کردند و ظاهراً عازم سریلانکا و فیلیپین بودند، اما در نهایت در ایران فرود آمدند. مقامات محلی موفق شدند هواپیمای سوم را که بنا به گزارش ها مملو از قطعات یدکی هواپیما بود، قبل از بلند شدن از زمین، زمین گیر کنند.
بر اساس داده های منابع آشکار، دو هواپیما که شرکت ماهان تا به امروز با موفقیت از طریق لیتوانی در سال 2024 آنها را خریداری کرده است، تنها هواپیماهایی نیستند که از زمان روی کار آمدن رئیس جمهور بایدن به دست آورد. در سال 2023، دو A340 دیگر که قبلاً متعلق به ترکیش ایرلاینز (Turkish Airlines ) بود، به ناوگان هواپیمایی ماهان پیوستند. اینها به احتمال زیاد برای جایگزینی سه هواپیمای A340 ( ای۳۴۰) خریداری شده بودند که در سال 2021 شرکت هواپیمایی ماهان موافقت کرد که از طریق یک دلال مستقر در دبی به شرکت هواپیمایی کنویاسا ونزوئلا Conviasa (یک شرکت هواپیمایی ونزوئلایی است که دفتر مرکزی آن در مایکتیا، ونزوئلا، در نزدیکی کاراکاس قرار دارد و قطب آن فرودگاه بین المللی سیمون بولیوار است) که توسط ایالات متحده تحریم شده است، همراه با یک هواپیمای باری قدیمی بوئینگ 747 منتقل شود. هواپیماها به موقع به کاراکاس رسیدند و در حالی که وزارت دادگستری ایالات متحده توانست بوئینگ 747 را در آرژانتین توقیف کند، سایر هواپیماها عملیاتی هستند و به طور منظم به مسکو و تهران پرواز می کنند.
به طور قطع مقامات لیتوانیایی مسیر یکی از این هواپیماها را به ایران مسدود کردند و دولت بایدن هواپیمای دیگری را در آرژانتین توقیف کرد. اما واسطه هایی که ماهان ایر به آن ها تکیه می کرد – کسانی که واسطه انتقال و فروش هواپیما به یک بازیگر بدخیم تحت تحریم ایالات متحده بودند و ممکن است در تهیه قطعات یدکی حیاتی برای بخش هوانوردی ایران نیز کمک کرده باشند – تاکنون هیچ عواقبی را در این خصوص متحمل نشده اند.
چرا بایدن تحریم های خود علیه ایران را اجرا نمی کند؟
پس از آن شرکت هواپیمایی ماهان نه تنها موفق شد از طریق واسطه ها هواپیماهای جدید را برای ناوگان خود تهیه کند و حتی برخی از هواپیماهای خود را به ونزوئلا منتقل کند، بلکه این کارها را نیز تا حد زیادی بدون عواقب انجام داده است. این روزها شرکت ماهان نیز برای ارسال سلاح به حزب الله در پروازهای تجاری منظم به لبنان به این هواپیمای تازه خریداری شده متکی است. ماهان برای انجام این کار مشکلی ندارد، زیرا خسارات محدودی که به دلیل تحریم های ایالات متحده متحمل شده اند، باعث ایجاد اختلال در عملکرد آن نشده است.
این یک نقص بزرگ در سیاست تحریمی دولت رییس جمهور جو بایدن است که اگر اصلاح نشود، تأثیر این تحریم های جدید را کاهش می دهد. هنگامی که بازیگران بدخواه ایرانی محموله هواپیماهای خود را تحویل می گیرند، مقامات آمریکایی نمی توانند برای ایجاد اختلال در پروازهای آنها به مسکو یا بیروت کاری انجام دهند.
کاری که ایالات متحده می تواند انجام دهد و تا سال 2020 کاملاً مؤثر انجام داد، هدف قرار دادن واسطه ها و ارائه دهندگان خدمات است.
به هر حال شرکت هواپیمایی ماهان فقط به مقاصدی که مقامات آن با آمریکا دشمنی دارند پرواز نمی کند. همان هواپیمای ماهان که به بیروت و مسکو پرواز می کند و احتمالاً تجهیزات نظامی را در محموله خود حمل می کند در حالی که خود را به عنوان یک پرواز مسافربری نشان می دهد، به بسیاری از مقاصد آسیا از جمله هند و تایلند نیز پرواز می کند. ایالات متحده می تواند سعی کند این هواپیماها را حداقل در برخی از این مقاصد توقیف کند. می تواند شرکت هایی را که به آنها سوخت رسانی می کنند، بار و چمدان های مسافری آنها را حمل می کنند، بلیت هایشان را می فروشند و سایر خدمات زمینی را ارائه می کنند، تحریم کند. به طور اطمینان ایالات متحده آمریکا باید به دنبال واسطه هایی باشد که فروش هواپیما به ماهان را توسط کارگزار انجام داده اند – کاری که دولت بایدن هنوز انجام نداده است.
تحریم ها گلوله نقره ای [در فرهنگ مردم (کشورهای غربی)، گلوله نقره ای (یا به لاتین Silver Bullet ) گلوله ای است که از نقره درست شده است و تنها اسلحه ای است که قابلیت به کارگیری در مقابل گرگینه (گرگ وحشی)، افسونگری (جادوگری) یا سایر هیولاها را دارد. این اصطلاح همچنین یک استعاره برای یک راه ساده و به ظاهر جادویی برای یک مشکل دشوار است] نیستند. آنها گهگاه یک هدف را فقط با یک بار تلاش می کنند. اجرای صبورانه و طولانی مدت پیگیری چیزی است که این اقدامات را نادیده می گیرد. تحریم ایران ایر گام مهمی بود. حالا قسمت سخت کار فرا رسیده است.
امانوئل اوتولنگی یکی از اعضای ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها، یک بنیاد تحقیقاتی غیرحزبی است که در واشنگتن دی سی، متمرکز بر امنیت ملی و سیاست خارجی است.(م.م)