تحلیل ایرانی
بررسی و تحلیل

رژیم صهیونیستی و جمهوری اسلامی در مسیر یک جنگ فاجعه بار هستند

رژیم صهیونیستی و جمهوری اسلامی در مسیر یک جنگ فاجعه بار هستند

هیل؛ 5 اکتبر

نویسنده:  عاصف زوران

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران در حمله‌ای بی‌سابقه حدود 180 موشک به سمت اسرائیل شلیک کردند. جمهوری اسلامی ایران مسئولیت هدف قرار دادن سه پایگاه نیروی هوایی و مقر موساد را در تلافی ترور [شهید] سید حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، فرمانده جدید سپاه پاسداران جمهوری اسلامی در سوریه-لبنان، و [شهید] اسماعیل هنیه، رهبر ارشد حماس، بر عهده گرفت.[ حمله اکتبر ۲۰۲۴ ایران به اسرائیل با نام عملیاتی وعده صادق ۲، دومین حمله موشکی ایران به اسرائیل پس از حمله ماه آوریل در جریان جنگ اسرائیل و حماس در سال ۲۰۲۴ بود. این حمله پس از ترور اسماعیل هنیه که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان دعوت شده بود و سپس شدت یافتن حملات اسرائیل به لبنان و ترور فرماندهان رده بالای حزب‌الله لبنان سیّد حسن نصرالله با پرتاب ۲۰۰ موشک بالستیک از جمله موشک‌هایپرسونیک فتاح , خیبرشکن از مراکزی در حومه تهران، کاشان، تبریز، شیراز و کرمانشاه در حداقل دو موج انجام شد.]

 

درحالی‌که بیشتر موشک ها از طریق همکاری اسرائیل، ایالات‌متحده و اردن رهگیری شدند، چند ده موشک موفق شدند به اهداف نظامی و غیرنظامی حمله کنند که منجر به آسیب فیزیکی محدود و تلفات جانی جزئی شد.

 

ما اکنون یک‌قدم به یک جنگ مستقیم بین [رژیم صهیونیستی] اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران نزدیک شده‌ایم، درگیری که اثرات آن در سراسر خاورمیانه و فراتر از آن موج خواهد زد. چنین درگیری پیامدهای بالقوه ویرانگری، هم به‌صورت متعارف و هم هسته‌ای خواهد داشت. زمان به نفع منطقه نیست و باید تمام تلاش خود را انجام داد تا اطمینان حاصل شود که تصمیمات در این مورد عجولانه و شتاب‌زده گرفته نمی‌شود.

برخلاف حمله قبلی ایران به اسرائیل در ماه آوریل، حمله اخیر با سرعت بیشتری و با غافلگیری نسبی انجام شد. این حمله دو برابر بیشتر موشک‌های بالستیک را شامل می شد. این تشدید ناشی از آسیب قابل توجهی بود که اسرائیل به تصویر «محور مقاومت»، به‌ویژه حزب‌الله نیابتی ایران، پس از انتقادهایی بود مبنی بر اینکه ایران متحدانش را رها می‌کند درحالی‌که بر آنها تاثیری نداشت. نگرانی‌ها در تهران احتمالاً ناشی از این است که ضعف درک شده چگونه می‌تواند بر ثبات داخلی  و احتمال تشدید حملات رژیم صهیونیستی اسرائیل علیه حزب‌الله یا هدف قرار دادن مستقیم ایران تأثیر بگذارد.

 

به نظر می رسد هر دو طرف قصد دارند به افزایش تنش و ریسک ادامه دهند. علیرغم هشدار ایران مبنی بر اینکه زیرساخت‌های غیرنظامی رژیم صهیونیستی اسرائیل را در حملات بعدی هدف قرار خواهد داد، انتظار می‌رود تصمیم‌گیرندگان در اورشلیم پاسخی قوی‌تر از آنچه در آوریل آغاز کردند، صادر کنند. تلاش‌های قبلی رژیم صهیونیستی اسرائیل بد تعبیر شد و نتوانست از حمله مستقیم ایران جلوگیری کند و تلاش‌ها برای برهم زدن حمایت تهاجمی بین اعضای «محور» در معرض ظهور قرار گرفته است. این امر می تواند به یک اقدام نظامی قوی تر، آشکار و مؤثرتر اسرائیل علیه ایران منجر شود. «سر اختاپوس» خواندن جمهوری اسلامی ایران یعنی معمار اصلی استراتژی چند جبهه ای ضد اسرائیلی، نیز انگیزه اقدامات تشدید کننده است.

 

چه گزینه ای روی میز است؟ رژیم صهیونیستی اسرائیل ممکن است تاسیسات نظامی، مانند پایگاه های موشکی زمین به زمین یا سیستم های ضد هوایی، یا بخش انرژی ایران و نمادهای نظام سیاسی را هدف قرار دهد. حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران در اسرائیل مورد بحث است، اما در حال حاضر محتمل نیست.

 

عواملی که در نظر گرفته می‌شوند عبارتند از توانایی عملیاتی برای اجرای مؤثر چنین حمله‌ای، زمان مورد نیاز برای بازسازی تأسیسات، واکنش‌های منطقه‌ای مورد انتظار و تأثیر بر تصمیم آینده ایران برای تولید سلاح‌های هسته‌ای. علاوه بر این، مخالفت دولت رئیس جمهور جو بایدن با حمله به سایت‌های هسته‌ای، به‌ویژه با توجه به انتخابات ریاست‌جمهوری آتی، مورد توجه است.(م.ب)

با این حال به عنوان مثال، در یک گفتمان عمومی رو به رشد در مورد این موضوع، اخیراً یک تغییر احتمالی در موضع اسرائیل [رژیم صهیونیستی] وجود داشته است . افزایش توجه در اسرائیل تا حدی ناشی از پیشرفت بی‌سابقه پروژه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران ، اعتماد به نفس بیش از حد تهران و تشدید درخواست‌های داخلی در ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است. یکی از دلایل اصلی این تغییر ، فقدان مکانیسم بین المللی برای کنترل و نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران و انقضای قریب الوقوع مکانیسم «بازگشت فوری تحریم ها» در اکتبر 2025 است که مانع از بازگرداندن سریع تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران می شود .

تضعیف قابل توجه حزب‌الله و کاهش خطری که برای اسرائیل در رویارویی آینده با ایران ایجاد می‌کند ، همراه با هزینه های سنگینی که اسرائیل از قبل در مبارزه با «محور مقاومت» متحمل می شود ، ممکن است توسط تصمیم گیرندگان اسرائیل به عنوان فرصتی برای اقدام تلقی شود . آسیب های ناشی از حمله 7 اکتبر و حمایت فزاینده مردم از پاسخ های تهاجمی تر در برابر حملات خارجی ، احساسات جنگ طلبانه اسرائیل [رژیم صهیونیستی] را نسبت به جمهوری اسلامی  ایران تشدید می‌کند .

اکنون تمام نگاه ها به اسرائیل [رژیم صهیونیستی] است. پاسخ آن احتمالاً از منطق نظامی _ منطقه‌ای پیروی می‌کند که هدف آن جلوگیری از حملات مستقیم بیشتر از سوی جمهوری اسلامی ایران و منزوی کردن جبهه ‌های مختلف درگیری است. با این حال، تداوم درگیری‌های شدید میان این دو کشور، همراه با تشدید حملات علیه حزب‌الله، می‌تواند گفتمان هسته‌ای در تهران را به سمت گریز هسته‌ای و دست یابی به سلاح هسته‌ای تغییر داده و حمایت در اورشلیم از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را افزایش دهد . این چرخه ، خود تداوم خطرناکی ایجاد می‌کند .

تاریخ خاورمیانه و فراتر از آن هم اکنون در حال شکل گیری است . در سال‌های آینده ، محققان تصمیمات حیاتی پیش روی رهبران در اورشلیم ، تهران، واشنگتن و جاهای دیگر را بررسی خواهند کرد ، تصمیماتی که امروز ممکن است تنها به‌روزرسانی خبری دیگر به نظر برسد .

در غیاب کانال‌های ارتباطی مؤثر میان اسرائیل [رژیم صهیونیستی] و جمهوری اسلامی ایران، یک روند مشورتی جامع از هر دو طرف اکنون بیش از هر زمان دیگری حیاتی است . بسیار مهم است که دیدگاه های گوناگون هم در داخل این دولت ها و هم در هماهنگی با شرکای آنها در نظر گرفته شود . این نشانه ضعف نیست ، بلکه مسئولیت پذیری و آینده نگری است که باعث تقویت اعتبار هر اقدامی می شود که در نهایت انجام خواهد شد .

این درس بازتاب شناخت بحران موشکی کوبا در سال 1962 است ، همانطور که سالها بعد در ادبیات توضیح داده شد و ما را به یاد رویکرد سنجیده رئیس جمهور جان اف کندی می اندازد . او در تصمیم خود تعجیل نکرد ، بلکه به دنبال مشورت بود، با دقت مشورت کرد و سپس با قاطعیت عمل کرد . بگذارید امیدوار باشیم که رهبران امروز آن تاریخ را مطالعه کرده باشند .

عاصف زوران محقق پروژه مدیریت اتم و برنامه امنیت بین المللی در مرکز علوم و امور بین الملل بلفر مدرسه هاروارد کندی است. (م.ک)

بیزینس استاندارد ؛ 5 اکتبر