تفسیر نور
آشنایی با تفاسیر قرآن(قسمت سی و یکم )
تفسیر نور؛
۲۹- تفسیر نور اثر محسن قرائتی(متولد ۱۳۲۴ش. کاشان)از تفسیرهای قرآن کریم به زبان فارسی و در قالبی ساده و امروزین است. این تفسیر شامل کل قرآن بوده و در دو چاپ ۱۰ و ۱۲ جلدی منتشر شده است. تفسیر نور در سال ۱۳۷۶ به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.
به گفته مؤلف، هدف از تدوین این تفسیر این بوده تا درس‌هایی از قرآن را به صورت تابلو و پیام درآورد. بیشتر پیام‌ها و درس‌ها از متون تفاسیر معتبر شیعه و سنی استفاده گردیده و مؤلف نیز نکات جدیدی بر آنها افزوده است. در این تفسیر از اصطلاحات فنی پرهیز شده و مطالب تفسیری در قالب نکاتی مختصر ارائه گردیده است.
در ابتدا چند نفر از همکاران مؤلف نکات تفسیرهای منتخب (فی ظلال القرآن سید قطب، مَراغی، تفسیر کبیر فخر رازی، تفسیر قُرطُبی، مجمع البیان، نور الثقلین، صافی، المیزان، نمونه، کَشّاف، اطیب البیان و فرقان) را استخراج کرده و به صورت مکتوب در اختیار مؤلّف قرار می‌دادند. مؤلف ضمن مطالعۀ آنها، خود نیز به تحقیق و تتبّع پرداخته و با توجّه به نیازهای دینی جامعه، پیام‌های راهبردی قرآن را برای نسل امروز در قالب نکات و پیام‌های آیه، با نثری ساده و روان می‌نوشت و در برخی موارد برداشت‌های خود را با برخی بزرگان حوزه مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌داد. نوشته‌های او پس از ارائه در برنامه آینه وحی رادیو، ویراستاری شده و قبل از چاپ یکبار مورد بازبینی نهایی قرار گرفت.
شیوه ارائه تفسیر نور؛
مطالب در قالب چهار بخش ارائه شده است:
الف- متن آیات با ترجمه
ابتدا متن یک یا چند آیۀ مرتبط با هم به همراه ترجمه آنها آورده شده است، این ترجمه زیر نظر مؤلّف و با استفاده از ترجمه‌های موجود(حداقل ۶ ترجمه) و به صورت گروهی نگارش یافته و گاهی برای گویایی و روانی آن، توضیحاتی در میان پرانتز آمده است.
ب- نکته‌ها
پس از ترجمه، نکاتی از آیات بیان شده که شامل این موارد است:
* بیان ریشه و ترجمۀ لغات مشکل آیه
* بیان شأن نزول‌هایی که در فهم محتوای آیه مهم هستند
* بیان آیات مرتبط با آیه که در فهم موضوعی قرآن تأثیر دارند
* بیان روایات مربوط به آیه، که در این بخش با توجّه به گستردگی روایات، تنها به ذکر نمونه‌هایی بسنده شده است
* بیان برخی توضیحات برای روشن‌تر شدن مفهوم آیه
* طرح برخی پرسش‌ها و پاسخ‌گویی به آنها
ج- پیام‌ها
در بخش بعد، پیام‌های آیات، که مقصود اصلی مؤلّف از این تفسیر نیز همین بخش بوده است نگاشته شده‌اند. مستند برداشت‌های مؤلّف، چنانکه در پایان هر پیام آمده، یکی از امور زیر است:
* مفردات کلمات هر آیه
* عباراتی مرکب از چند کلمه
* رابطۀ ابتدا و انتهای آیه
* رابطۀ هر آیه با آیات قبل.
د- پاورقی‌ها
پاورقی‌هایی هم در هر بخش وجود دارد که شامل این موارد است: آدرس آیات و روایات و مطالب مربوط به آیه که در قالب نکته‌ها و پیام‌ها نمی‌گنجیده است.
(پایان قسمت سی و یکم)