جهاد تبیین به روایت اسناد-4 حجاب از نظر پهلوی
خرافات را كنار بگذاريد
ساعت 9 روز 21/11/47 مديران مدارس جامعه تعليمات اسلامى در تالار آينه حضور داشتند كه تعداد آنها در حدود 150 نفر بود. هشتاد نفر از آنان را زنان چادرى و بيست نفر از مردان معمم بودند و بقيه همه با ريش و بدون كراوات آمده بودند. خانم وزير آموزش و پرورش به محض ورود به جلسه با عصبانيت گفت خانمها چهكاره هستند به وى پاسخ داده شد مدير هستند. وزير سوال نمود كداميك از آنها ليسانسيه و كدام يك ديپلمه مىباشند. دو نفر كه داراى مدرك ليسانس بودند، از جا بلند شدند و بقيه كه اكثرا ديپلمه بودند دست بلند كردند. آن گاه وزير گفت اين چه وضعى است چرا شما چادر داريد اسلام هرگز نگفته است با چنين وضعى باشيد اينها خرافات است. در اين وقت وجيهاللهى معاون جامعه تعليمات اسلامى گفت مگر نه اين است كه شاهنشاه آريامهر فرمودند آزادى براى همه كس هست شما ما را به عنوان اقليت حساب كنيد اين مطلب چهره وزير را تغيير داد و او را گفت بله شما خوب كار مىكنيد اما خرافات را بايد كنار گذاشت. سپس وجيهاللهى گفت شما برنامه پيكار با بيسوادى را شروع كردهايد بدانيد اگر به مدارس گفته شود محصلين بدون چادر به مدرسه بيايند سى هزار دختر همه خانه نشين مىشوند و بى سواد مىمانند. وزير هم در اين مورد جوابى نداد. آن گاه شخصى به نام طاهرى كه معلم مىباشد، شرحى از كار و فعاليت مدارس جامعه تعليمات اسلامى بيان نمود و بعد شايسته رئيس دبيرستان قدس گفت كار مدارس ما علاوه بر درس اخلاق و ديانت هم هست. سپس وزير در پايان مجلس گفت بايد خرافات ريشه كن شود.
نظريه منبع: نگرانى در بين مسوولين وزارت آموزش و پرورش كاملاً آشكار بود وزير در مورد زنان چادرى تندروى نمود و حال آن كه بايد با لحن ملايمترى آنان را دعوت مىكرد كه از كار تقلب دست بردارند و يا اين كه از آنها سوال مىكرد براى ميهن پرستى محصلين چه كارهائى مىكنيد ولى متاسفانه مشاراليها واقعا بىتجربگى كرد و اظهارات وجيهاللهى كه گفت اگر اين مدارس بسته شود و يا اينكه اگر بگوئيم بدون چادر بيايند همه خانه نشين و بىسواد خواهند بود، در حاضرين مؤثر واقع شد.
نظريه رهبر عمليات: قبلاً نيز در مورد مدارس جامعه تعليمات اسلامى گزارشهاى خبرى ايفاد شده است.
جهاد تبیین به روایت اسناد-4 حجاب از نظر پهلوی
ترس از حجاب
موضوع: جمعيت زنان دانشگاهى
ساعت 13 روز 15/2/36 جلسه جمعيت زنان دانشگاهى به مسئوليت دكتر فرخ روپارسا و با شركت حدود 28 نفر در پارك هتل واقع در خيابان حافظ تشكيل گرديد. فرخ رويا رسا اظهار داشت: در جلسه آينده انتخابات مىباشد. سال هاست كه مسئوليت اين جمعيت را به عهده داشتم حال از شما تقاضا دارم در جلسه آينده مرا انتخاب نكنيد. بدين منظور اسامى 34 نفر از بانوان به چاپ رسيده و در اختيار شما گذارده مىشود به هر كس كه مايل هستيد رأى بدهيد.
مريم قادرى اظهار داشت: من مدير مدرسه راهنمايى تهران (رازى سابق) واقع در خيابان شاهپور و همچنين معلم رياضى والا حضرت همايون ولايتعهد مىباشم. اين مدرسه مختلط است. تعدادى از دختران با روسرى و چادر به مدرسه مىآيند و مشاهده مىشود پس از مدت كوتاهى دختران بدون روسرى افكار و عقيده دختران پوشيده و با حجاب را دنبال و به طور كلى تغيير رويه مىدهند تا جايى كه به مادر خود اهانت مىكنند و يك مذهبى متعصب از آب در مىآيند و با توجه به اين كه اين افراد پس از پايان تحصيلات متوسطه وارد تحصيلات عالى مىشوند، از آن بيم دارم كه مبادا با داشتن چنين خصوصياتى مشكلى را براى ممالك و مردم بوجود بياورند كما اين كه چندين بار به من گفتند شما خانم خوبى نمىباشيد. اصلاً ايمان نداريد و اين مطالب را چندين مرتبه به آموزش و پرورش منعكس نموده لكن به آن اهميتى ندادهاند و از ترس اين كه مبادا با داشتن چنان حالتى براى من ناراحتى به وجود آورند تقاضاى انتقال و يا استعفا كردهام و از همه مهمتر بيم دارم براى اين دختران دامى گسترده باشند.
نظريه شنبه: نظرى ندارد.
نظريه يكشنبه: شنبه در جلسه بوده و مطالب مطروحه را گزارش كرده است. چوبين
نظريه سه شنبه: نظريه يك شنبه مورد تاييد است.
نظريه چهارشنبه: نظريه سه شنبه تاييد مىگردد.
ملاحظات: يك برگ فتوكپى صورت اسامى بانوان كانديدا شده جمعيت زنان دانشگاهى به پيوست تقديم مىگردد.
جهاد تبیین به روایت اسناد-4 حجاب از نظر پهلوی
اقدام عليه حجاب
موضوع: استفاده دانشجويان دختر از چادر
از اوايل سال تحصيلى جارى تعداد زيادى از دانشجويان دختر (به ويژه سال اول) با چادر به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالى رفت و آمد مىنمايند. چون موضوع قابل توجه به نظر مىرسد، لذا خواهشمند است دستور فرمايند در مورد ادامه اين وضع و يا جلوگيرى از ورود آنان به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالى نظريه اعلام دارند.
رئيس شهربانى كشور ـ سپهبد صمديانپور
به معاون مديركل حزب [رستاخيز ]اعلاع [داده] شود كه اصول و مبادى صحيح مذهب [!] بايد به وسيله دانشجويان حزب، تقويت و نسبت به خرافات مبارزه شود[!] با مسخره كردن و هو كردن كلاغ سياه و نظاير آن كارى كنند كه نتوانند با چادر بيايند يا چادر را از سر بردارند[دستخطنصيرى]
اوامر به آقاى مهدوى قائم مقام دبيركل حزب، ابلاغ شد. به شهربانى كشور جواب داده شود در اين مورد قرار است از طرف حزب رستاخيز ملت ايران، اقدامات لازم صورت گيرد. ادارات يكم و چهارم نيز در جريان قرار گيرند.
[دستخط و امضاى ثابتى]
27/7/35
جهاد تبیین به روایت اسناد-4 حجاب از نظر پهلوی
حجاب برتر
اخيرا مشاهده شده كه مدت چند روز است كه اكثر محصلين دختر مدارس سوسنگرد با چادرهاى سياه و مقنعه بمدرسه ميروند و روزبروز هم بتعداد اين قبيل افراد اضافه ميشود.
نظريه يكشنبه: بطور قطع و يقين محرك يا محركين در بين دانش‌آموزان دختر وجود دارد كه آنان را در مورد استفاده از چادر و مقنعه تشويق مينمايد. همانطور كه قبلا وضعيت تعدادى از خانمهاى دبير كه از افراد متعصب مذهبى بشمار ميروند بعرض رسيده است.
نظريه دوشنبه: نظريه يكشنبه تاييد ميشود.
نظريه 76 ـ نظريه دوشنبه مورد تاييد است.
جهاد تبیین به روایت اسناد-4 حجاب از نظر پهلوی
او يك بهائى واقعى بود؟!
به: 321 تاريخ: 31/3/50
از: 7 ه شماره: 9578 / ه
موضوع: فعاليت بهائيان
جلسهاى با شركت 12 نفر از بهائيان شيراز تحت عنوان كميسيون نشر نفحاتاله در منزل مسيحاله روحانى تشكيل گرديد. پس از قرائت مناجات و صفحاتى از كتاب لوح احمد آقاى مسيحاله روحانى پيرامون بهائيت سخنرانى و اظهار داشت: ديده شده است كه يكى دو نفر از شما با افراد تبليغات اسلامى تماس گرفته است. ديگر نبايد اين موضوع تكرار شود. شماها به ياد نداريد كه در زمان رضاشاه و در زمان سيدنورالدين ما را غارت كردند ولى شخص رضاشاه از اين موضوع بسيار ناراحت بود و مخفيانه و دور از چشم علما عده اى از مسلمانان را از بين برد چون او يك بهائى واقعى بود و هميشه از بهائيان پشتيبانى مىكرد. كشف حجاب از روى قانون و منطق بهاءاله صورت گرفته است.
نظريه يكشنبه : اظهارات شنبه مورد تأييد است. دريايى
نظريه چهارشنبه : نظريه يكشنبه مورد تأييد است.
نظريه 7 / ه : نظر چهارشنبه مورد تأييد است.
شماره : 7347/ج تاريخ : 31/6/30
رياست ستاد ارتش
گزارش
محترما پيرو 14/6/306777/ ج معروض مىدارد اخيرا شخصى به نام شيخ مرواريد به خرمآباد وارد و در منزل آقاى حاج روحاله جمالوند اقامت در شبهاى 28 و 29 شهريور ماه در مسجد جامع به منبر رفته مطالب تحريكآميزى در موردجلوگيرى از بىحجابى آنان و تراشيدن ريش ايراد و مخصوصا مردم را وادار كرده برعليه اشخاصى كه زنانشان حجاب استعمال نمىنمايند مبارزه و از هيچگونه قوانينى نسبت به آنان كوتاهى ننماييد چون اين قبيل تحريكات در شهر كوچكى مانند خرمآباد كه اهالى آن اكثرا سادهلوح و عوام و از طرفى سيصد نفر افسران لشگر كه زنان آنها عموما آزاد و فاقد حجاب هستند ممكن است تأثيرات و عكسالعملهاى سوئى بخشيده و منتهى به جريانات نامطلوبى گردد مستدعى است مقرر فرمايند از طريق وزارت كشور به فرماندارى و شهربانى شهرستان خرمآباد دستور مقتضى صادر نمايند از اينگونه تحريكات واعظين جلوگيرى و آنها را در تبليغات دينى محدود بحدود و قوانين شرع نمايند ضمنا طبق اطلاعى كه در مورد شيخ علىاصغر مرواريد بدست آمده نامبرده اهل خراسان و ساكن تهران بوده و از طرف آقاى آيتاله كاشانى مأموريت دارد كه به خرمشهر عزيمت و در آنجا تبليغات دينى بنمايد.
نشانى منزل تهران و محل اقامت وى در خرمشهر ذيلاً بهعرض مىرسد.
فرمانده لشگر لرستان ـ سرتيپ رياحى
1ـ نشانى تهران ـ ميدان شاهپور خيابان مهدى خان كوچه سعادت، منزل آقاى قوام صدرى ـ شيخ علىاصغر مرواريد
2ـ نشانى خرمشهر ـ… سيد محمدعلى حكيمى شوشترى ـ شيخ مرواريد
كشف حجاب مجدد (!)
215/218/1/6253
وزارت تعاون و امور روستاها
اداره كل تعاون و امور روستاهاى استان چهارمحال و بختيارى
آقاى خسرو اميرقاسمى سرپرست اداره كل كشاورزى و مديركل تعاون و امور روستاها
نظريه پيشرفتهاى دوران انقلاب جامعه زنان ايران و فعاليتهايى كه خانمها در شئون مختلف اجتماعى آغاز نموده و گامهاى مؤثرى كه دوشادوش مردان در اداره امور مملكت برمىدارنده و باتوجه به اين واقعيت كه منظور حجاب نسوان در اسلام چيزى غير از استفاده از چادر اين پوشش دست و پاگير و بازدارنده از تحرك بوده است اوامر مبارك اعليحضرت همايونى شاهنشاه آريامهر مبنى بر عدم استفاده چادر صادر گرديده؛ بنابراين ضرورت دارد اوامر صادره را به كليه خانمهاى شاغل در آن اداره و ادارات تابعه به نحو مؤثر متذكر شده و به آقايان نيز تفهيم فرماييد كه استفاده از چادر وسيله همسرهاىشان بلاترديد موجب مؤاخذه و بازخواست شديد آنان خواهد شد.
احمد برادر استاندار
29/2/253660/ م
رونوشت جهت اطلاع و اقدام به اداره ـــــــ ارسال مىگردد
خواهشمند است مراتب را به فرد فرد خانمهاى شاغل در آن اداره نيز ابلاغ فرمايند.
خسرو اميرقاسمى
اداره كل تعاون و امور روستاها و سرپرست اداره كل كشاورزى استان چهارمحال و بختيارى.
مبارزه با بي‌حجابي
به: وزارت آموزش و پرورش تاريخ: 19/6/36
از: ساواك شماره: 2758/326
درباره: مشاهده اعلاميه مضره در مقابل اداره آموزش و پرورش بخش چالوس از توابع شهرستان نوشهر استان مازندران
شب هنگام مورخه 12/6/36 ـ دو فقره اعلاميه مضره پلي‌كپي شده به شرح زير در مقابل اداره مذكور مشاهده گرديده است.
در اعلاميه مذكور ضمن انتقاد از خودداري مسئولين مدارس از ثبت نام دانش‌آموزان دختر كه از چادر استفاده مي‌كنند اضافه گرديده اي پدر عزيز، «اي مادر گرامي و اي پيرو اسلام زماني كه الگوهايمان چون محمد، فاطمه، حسن و زينب و قانون و كتب ما قرآن را از خانه، اجتماع و سرزمين ما بيرون كرده‌اند و دختران با عفت و پاكدامن ما حق ورود به مدارس با حجاب اسلامي ندارند چرا نشسته‌ايد و چرا اجازه اين اعمال را مي‌دهيد» و در خاتمه از مردم دعوت به عمل آمده از طريق اتحاد بايستي با اين مسئله مبارزه و دست دشمنان اسلام را كوتاه نمود.
سوق مردم به سوي بدويت(!)
به: 321 تاريخ: 26/12/47
از: 9/ه شماره: 17524/9 ه
موضوع: انجمن ديني عصمتيه تربت حيدريه
پيرو: 17235/9 ه‍ـ 12/12/47
برابر اعلام فرمانداري تربت حيدريه پس از تبليغاتي كه وسيله بانو حليمه همسر سركار سرهنگ عابديني در شهرستان تربت حيدريه شده است. بيشتر بانوان و دوشيزگان مقيم شهرستان مذكور به حجاب پناه برده حتي آموزگاران زن و دانش‌آموزان با چادر در سر كلاس حاضر مي‌شوند و اين موضوع باعث گرديده است كه اغلب اهالي از بيم اين طبقه از استماع موسيقي محروم بوده و روزبروز بر طرفداران آنان افزوده ميشود.
صداي بلندگوي گروههاي مذهبي سلب آسايش اهالي را نموده و رئيس شهرباني وقت نيز كه فردي است مذهبي براي آنان تسهيلات لازم را فراهم مينمايد و همسرش با چادر در اجتماع حاضر ميشود و اين موضوع باعث نضج طبقات مذهبي شده و مردم را به سوي بدويت سوق مي‌دهد.
ملاحظات:
به شهرباني خراسان در اين زمينه و تشكيل مجالس و گروههاي مذهبي (برابر مقررات) دستوراتي داده شد.
نظريه رئيس ساواك
چون تبليغ عليه بي‌حجابي بانوان وسيله انجمن‌ها و گروههاي مذهبي باعث گرديده است كه اغلب بانوان و دوشيزگان در استان خراسان تشويق به استفاده از حجاب گردند و حتي اكثر آموزگاران و دانش‌آموزان دبستانها و دبيرستانها با چادر در سر كلاس درس حاضر شوند لذا خواهشمند است مقرر فرمايند:
1ـ به شهرباني دستور داده شود كه از تشكيل و تأسيس اين قبيل مجالس جلوگيري نمايند.
2ـ به وزارت آموزش و پرورش دستور داده شود كه به ادارات تابعه دستور دهند از ورود آموزگاران و دبيران و دانش آموزاني كه با چادر در سر كلاس درس حاضر مي‌شوند جلوگيري نمايند.
3ـ از طريق وزارت كشور به استانداري و فرمانداريها ابلاغ گردد به رؤسا و كادر ادارات مربوطه ابلاغ نمايند.
همسران خود را از ظاهر شدن با چادر در اجتماعات منع نمايند.
كشف حجاب مجدد!
شماره : 41 ـ 290/م تاريخ: 12/8/2535
جناب آقاي وزير علوم و آموزش عالي
جناب آقاي وزير آموزش و پرورش
قسمتي از صورتجلسه و تصميم متخده در جلسه مورخ 10/8/2535 هيئت وزيران بشرح زير براي استحضار و اقدام ايفاد ميشود.
آقاي نخست‌وزير اظهار داشتند طي گزارش‌هايي كه در مطبوعات منعكس گرديده مشاهده ميشود هنوز در جلسات امتحانات مدارس، بانوان با چادر حضور پيدا مي‌كنند. وزيران علوم و آموزش عالي و آموزش و پرورش شخصاً مسئول هستند كه در داخل مدارس و دانشگاهها و كلاس‌هاي درس و جلسات امتحان در آينده دانش‌آموزان و دانشجويان با چادر حضور پيدا نكنند و بايد به ترتيب مقتضي براي تأمين اين منظور اقدام نمايند.
وزير مشاور و معاون اجرائي نخست‌وزير ـ هادي هدايتي
حجاب
تاریخ: 2/6/22 شماره: 6565/7510/1
جناب آقای نخست وزیر
(محرمانه فوری)
تعقیب نامه شماره 30/4/22- 5010/5892 محترماً معروض می‌دارد. طبق گزارش شهربانی کاشان چندی است شیخ مرتضی نام انصاری به آنجا آمده و خالصی زاده محرک شده که نامبرده به منبر رفته در مسائل دین بحث و مردم را به برداشتن کلاه و تبدیل به عمامه و زنها را به چادر سر نمودن تشویق می‌نمایند و چند نفری هم نیز مصمم شده‌اند پیروی نمایند و چنانچه این رویه ادامه یابد مخصوصاً در ایام ماه رمضان و موقع انتخابات فوق العاده اسباب زحمت خواهد شد خالصی زاده هم در تمام مجالس و مساجد حضور دارد و شهربانی مزبور پیشنهاد نموده در صورت تصویب خالصی زاده، به محل دیگری اعزام گردد و یا از ملاقات با اشخاص ممنوع گردد مستدعی است امر و مقرر فرمایند از هر نظر که در این باب اتخاذ می‌شود اعلام دارند.
رئیس شهربانی کل کشور- پاسیار 1 سیف
12/6/22
با تشکر از مرکز بررسی اسناد تاریخی