هوش مصنوعی، اینترنت آزاد و ایران؟
بسم الله الرحمن الرحیم
«هوش مصنوعی» پدیده ایی نو ظهور در عصر حاضر
ظرفیت و ظرفیت سازی های هوش مصنوعی در عصر حاضر چیست و تا چه میزان قابل گسترش و تعمیم است؟
امروزه هوش مصنوعی به عنوان یکی از ظرفیت‌هایی بزرگ علمی در عصر حاضر شناخته شده تا جایی که هوشی مصنوعی، در حوزه های مختلف دارای ظرفیت و توانمندی های خارق العاده و مهمی در عرصه های گوناگوان بوده و قابل گسترش است.
هوش مصنوعی چیست؟ (Artificial Intelligence)
همانطور که از اسم این پدیده مشخص است هوش مصنوعی پدیده ایی است مصنوعی ولی هوشمند که قادر است در مقابل جهان اطراف خود بر اساس داده های قبلی به آن، عکس العمل مناسب نشان دهد.
به آن هوشمند می گویند؛ زیرا قادر به تفکیک و تجزیه تحلیل متناسب و در حد انتظار بوده و نسبت به برخی وقایع اطراف خود واکنش مناسب نشان می دهد.
و به آن مصنوعی گفته می شود؛ زیرا هر گونه عکس العمل و واکنش از طرف این هوش؛ بر اساس داده هایی است که قبلا به آن تزریق شده است. به بیان ساده تر یعنی اینکه این پدیده نمی تواند رفتاری غیر از آنچه ما به آن قبلا از او خواسته ایم از خود نشان داده و عمل کند. یا اینکه رفتارها و واکنش های غیر قابل انتظاری را از آن توقع داشته باشیم.
لذا این رفتارها و واکنش ها، هرچند در لحظه ممکن است برای مخاطبین غیر قابل انتظار باشد، ولی در حقیقت همه آن چیزی است که قبلا در این سیستم هوشمند تغذیه شده است. و اگر غیر از این باشد باید موجب تعجب گردد.
قدرت و توانمندی هوش مصنوعی در این است که قادر است بر اساس داده های قبلی خود به تجزیه و تحلیل آنچه به لحظه به آن داده می شود، با سرعت و دقت واکنش نشان دهد.
(Artificial intelligence) یا AI هوش مصنوعی در بیان علمی تر برای توصیف سیستمی مکانیزه بکار می‌رود که بتواند فعالیت‌های شناختی وابسته به ذهن انسان، از جمله «فراگیری لحظه ایی اطلاعات» یعنی اینکه سریع متوجه شود در اطرافش چه وقایعی در حال اتفاق است، «یادگیری اطلاعات جدید» یعنی بتواند ذخایر اطلاعات خود را افزایش داده و نگهداری کند و «حل مسئله و مشکلات خواسته شده از او به لحظه را پاسخگو باشد» و در نتیجه به خوبی یا حتی بهتر از انسان‌ها واکنش نشان دهد.
به صورت ساده هوش مصنوعی در واقع ابزاریست برای تصمیم گیری و حل مسأله در زمانی کوتاه که در تمامی شاخه های علوم بشری از جمله علوم انسانی – مهندسی – پزشکی – مدیریتی – کشاورزی – کشف منابع نفتی و … کاربرد اساسی دارد.
هوش مصنوعی و اینترنت مسئله کدام است؟
موضوع را با یک سئوال ساده شروع می کنیم
چرا در کشور ما هوش مصنوعی در جایگاه مناسبی قرار ندارد؟
پیشرفت در زمینه هوش مصنوعی، نیازمند زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری است. از جمله؛ مهمترین زیرساخت های هوش مصنوعی؛ برقرار نمودن سریع و مطمئن بین محققین، دانشمندان و متقاضیان و پژوهشگران در عرصه های گوناگون است این مهم امروزه فقط به صورت های مجازی و اینترنتی میسر است که می توان آن را در یک اینترنت پر سرعت و آزاد خلاصه نمود…
اما چرا این مهم برغم دریافت ضرورت های آن در ایران هنوز نتوانسته جایگاه خود را پیدا نماید؟
برغم اینکه می توان به صراحت اذعان نمود؛ گسترش هوش مصنوعی در سطح کشور قادر است تأثیرات عظیمی در تمام ابعاد ( کسب و کارهای فین‌تک و …. ) را ایجاد نماید چرا؛
کشور ما برغم توانمندی های مخابراتی، هنوز فاقد اینترنت پر سرعت جهانی و حتی بومی است و هنوز در راه اندازی پارک های علمی و فناوری هوش مصنوعی موفق عمل نکرده ایم(هرچند اخیراً در خبرها بود که شهرداری تهران اقداماتی در این رابطه در دست اجرا دارد)
در حالی که هوش مصنوعی ستون اساسی پیشرفت در سطح جهانی شناخته شده و هر لحظه پیشرفت فزآینده دارد و از سوی دیگر بخش قابل ملاحظه ایی از تحصیکردهای ایرانیان را نخبگان تشکیل می دهند، چرا در ایران و در حوزه هوش مصنوعی سرمایه گذاری مطلوب و در خوری صورت نگرفته است و ارتباط موثر و سازنده و گسترده ایی بین علوم هوش مصنوعی و نخبگان برقرار نشده است؟
شاید پاسخ به این پرسش مهم را بتوان در نقص و ایراد در عدم وجود اینترنت پر سرعت در ایران جستجو نمود.
با توجه به اینکه اینترنت پر سرعت می تواند به لحاظ امنیتی مشکلات و دردسرهایی برای مردم در حوزه های اخلاق، سیاست و حتی اقتصاد ایجاد نماید و این حوزه ها را به صورت جدی از خود متاثر نماید، اما نباید هیچگاه از امتیازات و محسنات این تکنولوژی (اینترنت پر سرعت) غافل بود.
چگونه بین اینترنت پر سرعت و رفع نیازهای علمی و به روز ایرانیان و مراکز علمی، شرکت ها از یک سو و ایرادات اینترنت پر سرعت ارتباط برقرار نمود.
با این توصیف چه باید کرد؟
طرح پیشنهادی:
برای طرح ایده پیشنهادی سئوالات زیر مطرح است:
۱- چگونه با هوش مصنوعی می‌‌توان کیفیت زندگی در کشور را ارتقا داد؟
۲- چگونه می‌‌توان چشم‌انداز راهبردی پذیرش هوش مصنوعی را در کشور شکل داد؟
۳- چگونه می‌‌توان از ظرفیت های وافر هوش مصنوعی در پیشرفت کشور استفاده نمود؟
۴- چگونه می توان با افزایش روزافزون داده ها در هوش مصنوعی از حریم خصوصی افراد و شرکت ها محافظت کرد؟
۵- چگونه می‌‌توان نیروی کاری در تمام ابعاد در سطح کشور در آینده با گسترش هوش مصنوعی آماده ساخت؟
6- چگونه بین داشتن اینترنت پر سرعت از یک سو و از سوی دیگر فعالیت های هوش مصنوعی ارتباط برقرار کنیم که معایب هم افزایی ایندو را به حداقل و امکان بهره برداری از ظرفیت های آنها را بالا ببریم؟
برای اینکه بتوانیم برای سئوالات فوق از طریق اینترنت پر سرعت پاسخ مناسب را تهیه نمائیم بدون اینکه کمترین ضررها را از اینترنت پر سرعت تجربه کنیم؛ پیشنهادات زیر ارائه می گردد:
1-شکل گیری وزارتخانه فضای سایبر و گسترش راه اندازی مناطق آزاد اینترنت در مناطقی مانند قشم – کیش-چابهار و …. Internet FreeZone
(همانطور که در بالا گفته شد چون اخیرا در خبرها آمده؛ شهرداری تهران راه اندازی یا تاسیس پارک های فن اوری را در دستور کار خود قرار داده است، لذا می توان در این پارک ها علاقه مندان را با رعایت مقررات ویژه ایی از اینترنت پر سرعت بهره مند نمود.)
2-مناطق آزاد را با اینترنت های بسیار قوی و پر سرعت و بدون محدودیت های فیلترینگ مجهز نمائیم.
3-در مناطق آزاد؛ معافیت های مالیاتی و سهولت واردات، دسترسی به اینترنت نیز بدون محدودیت اعمال گردد و این شرایط به مرور جهت سایر منطق آزاد اقتصادی نیز فراهم گردد.
4-در صورتی که در مناطق آزاد زیر ساخت های مخابراتی اجازه راه اندازی اینترنت آزاد پر سرعت را فراهم نسازد می توان این ایده را در دستگاه ها، شرکت ها و متقاضیانی که دارای مجوزات لازم هستند و در کلان شهرها، و حتی شهرهای کوچکتر مستقر بوده و زیر ساخت مناسب را داشته و مراکز علمی و پژوهشی راه اندازی نمود.
مزایای طرح:
۱- ایجاد اشتیاق برای حضور شرکت‌های فناوری در ایران و مناطق آزاد اقتصادی
۲- امکانات برای حضور شرکت‌های خارجی که بدلیل کمبود تسهیلات در این رابطه علاقه ایی به سرمایه گذاری در ایران ندارند
۳- حضور شرکت‌های فناوری و هم افزایی با شرکت‌های صادراتی
۴- تمرکززدایی از شهرهای مرکزی کشور به مناطق آزاد کشور (فراهم نمودن مهاجرات معکوس به شهرهای کوچکتر و مناطق مرزی کشور)
۵- اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت نخبگان، بخصوص در حوزه فناوری اطلاعات به خارج از کشور
۶- ایجاد زون‌های مشخص با اهداف خاص (برای مثال مناطق ویژه با محوریت هوش مصنوعی یا …)
۷- تسریع در زمان به ثمر رسیدن پروژه‌های علمی و تحقیقاتی با توجه به عدم محدودیت اینترنت
۸- هم‌افزایی مراکز علمی و تحقیقاتی و دانشگاه‌ها با مراکز اقتصادی
معایب طرح:
از آنجا که هر طرح در دل خود دارای نقاط ضعف و اشکال است نمی توان ادعا نمود این طرح صددرصد خالی از ایراد و اشکال است و فاقد معایب است. اما با عنایت به روند پرسرعت تکنولوژی در تمامی عرصه ها و وجود نخبگان متعهد در ایران و علاقه مند به تکنولوژی باید هر چه سریعتر وارد این عرصه شد و معایب های طرح را به هنگام اجرا یکی یکی بر طرف نمود.
نتیجه:
شایان توجه است ارائه اینترنت بدون فیلتر برای شرکت‌ها، سازمان ها و متقاضیان با دریافت تعهدات مشخص انجام می شود و قطعا دستورالعمل‌های مربوط به نهادها و سازمان‌های رگولاتور هم تدوین و اجرایی خواهد شد.
قطعا مناطق آزاد اینترنت کمک بسیار زیادی به پیشرفت کشور در زمینه IT ،هوش مصنوعی و کار آفرینی در صنایع مدرن خواهد داشت.
در همین رابطه مجلس شورای اسلامی با بهره گیری و استفاده از تجارب بدست آمده از قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات ماهواره مصوب سال 1373 قوانین مربوطه را تهیه و بر سرعت کار بیافزاید.
وبگاه تحلیل ایرانی آماده انتشار هرگونه طرح و پیشنهاد با محوریت هوش مصنوعی در بستر اینترنت و فضای مجازی با نام افراد را دارد لذا از همه خوانندگان محترم تقاضای می گردد طرح ها و پیشنهادات خود را به ایمیل زیر ارسال نمایند.
سرویس آینده پژوهی
وبگاه تحلیل ایرانی