آیا تاخیر واکنش ایران با مذاکرات آتش بس در غزه ارتباط دارد ؟ تحلیل گران پاسخ می دهند
الجزیره ؛ 17 اوت
آمریکا روز چهارشنبه هفته گذشته پیش بینی کرد که مذاکرات غیرمستقیم میان جنبش مقاومت اسلامی “حماس” و اسرائیل طبق برنامه طراحی شده در روز پنجشنبه هفته گذشته در دوحه پایتخت قطر پیش برود و دستیابی به توافق آتش بس همچنان امکان پذیر است.
رهبران قطر، مصر و آمریکا در هفته گذشته حماس و اسرائیل را به مذاکرات آتش بس درنوار غزه و مبادله اسرا در روز 15 اوت در دوحه یا قاهره دعوت کردند.
این در حالی است که ایران در ارتباط با ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی در جنبش حماس در تهران در اواخر ماه گذگشته میلادی تهدید به انجام واکنش شدید می کند و همزمان با آن اسرائیل سطح آمادگی نظامی و امنیتی خود را جهت مقابله با حمله مورد انتظار ایران بالا برده و از کشورهای اروپایی و آمریکا درخواست کمک کرده است.
سه تن از مقامات ایران اندکی قبل از انعقاد مذاکرات آتش بس در روز پنجشنبه خاطرنشان کردند که دستیابی به آتش بس در غزه تنها راه پیشگیری از واکنش مستقیم ایران علیه اسرائیل است.
آیا رهبران ایران در انتظار نتایج حاصل از این دور از مذکرات هستند تا سطح واکنش به ترور هنیه و یا حتی امکان لغو آن را مشخص کنند و تنها به برقراری آتش بس در نوار غزه بسنده کنند به اعتبار اینکه موضوع یاد شده مرحله جدیدی از آرام شدن تنش با اسرائیل به شمار می رود؟
الجزیره نت با شماری از تحلیل گران و کارشناسان در خصوص این فرضیه به بحث و گفت وگو پرداخت . آنها معتقدند که واکنش ایران ارتباطی با مذاکرات آتش بس میان مقاومت فلسطین و اسرائیل ندارد و مذاکرات پنجشنبه یکی دیگر از مراحل مذاکرات همچون موارد گذشته به شمار می رود و نتایج آن در واکنش ایران تاثیری ندارد زیرا تهران می خواهد با کمک این واکنش از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی خود که در اثر ترور هنیه در ایران نقض شده به دفاع برخیزد.
احمد دستمالچیان سفیر سابق ایران در اردن و لبنان معتقد است که هیچ ارتباطی میان واکنش ایران و پاسخ مورد انتظار ایران و مذاکرات آتش بس در غزه وجود ندارد.
وی گفت : ایران امیدوار است که نشست پنجشنبه به نفع ملت فلسطین تمام شود و به خونریزی در غزه پایان دهد.
دستمالچیان در گفت وگو با الجزیره نت توضیح داد : ایران در واکنش خود با صبر و حوصله پیش می رود تا دستاویزی در اختیار برخی از طرف ها قرار ندهد که به طور خستگی ناپذیر در صدد از بین بردن فرصت های پیش رو برای تحقق یافتن آتش بس هستند و ایران پاسخ خود را با نتایج حاصل از مذاکرات پنجشنبه گره نزده است . موضوع آتش بس چیزی است و موضوع پاسخ به نقض حاکمیت ملی جمهوری اسلامی و انتقام خون شهید اسماعیل هنیه میهمان گرامی ایران چیز دیگری است.
جلال ساداتیان سفیر سابق ایران در انگلیس هیچ ارتباطی میان به تاخیر افتادن واکنش ایران و مذاکرات روز پنجشنبه نمی بیند و معتقد است عامل به تاخیر افتادن پاسخ تهران در حال حاضر ادامه جمع آوری اسناد و مدارکی است که ثابت می کند اسرائیل در ترور هنیه در ایران دست داشته است.
ساداتیان در گفت وگو با الجزیره نت افزود : تل آویو به طور عمد در حال شدت بخشیدن به تنش در غزه و خارج از آن است تا همپیمانان غربی خود را در منطقه گردهم آورد و برای سرپوش گذاشتن بر جنایات خود در غزه در صدد شعله ور کردن جنگ جدیدی است.
ساداتیان خاطرنشان کرد : آمریکا دستکم تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آتی تمایلی به شدت یافتن تنش در منطقه ندارد زیرا واشنگتن معتقد است که هر گونه تنش جدید در شرق به نفع روسیه و به ضرر اوکراین در جنگ مستمر آنها ظرف چند سال گذشته است.
در ارتباط با حتمی بودن واکنش ، محمد غازی الجمل پژوهشگر و تحلیل گر سیاسی نیز معتقد است که واکنش ایران به طور حتم شکل خواهد گرفت اما معتقد است فاصله زیادی میان پاسخ مورد پذیرش ایران با پاسخی که اسرائیل بتواند آن را تاب بیاورد بدون آنکه منجر به یک جنگ منطقه ای شود، وجود دارد. این همان فاصله ای است که آمریکا با فعالیت های دیپلماتیک خود سعی دارد آن را بپوشاند.
“عبدالله عقرباوی” نویسنده و تحلیل گر سیاسی معتقد است که پاسخ ایران دیگر فقط در چارچوب تجاوز اسرائیل علیه نوار غزه منحصر نمی شود بلکه با معادله بازدارنده و حاکمیت ملی و شرافت میهنی ایران پیوند خورده است زیرا آنچه که روی داده در واقع نقض مستقیم قواعد درگیری از سوی اسرائیل بوده و به طور عمد ایران را مورد اهانت قرار داده است.
عقرباوی در گفت وگو با الجزیره نت افزود : ایرانیان در انتظار دستاوردهای مذاکرات آتش بس در روز پنجشنبه نیستند زیرا این مذاکرات در راستای تلاش آمریکا برای مهار تنش و یا کاهش آن قرار دارد تا ایران و حزب الله در تنگنا قرار گیرند و اصرار و پافشاری آنها جهت پاسخ دادن به عنوان اقدامی جهت برهم زدن امنیت و ثبات منطقه به شمار برود.
“معین مناع” نویسنده و تحلیل گر سیاسی همانند تحلیل گران قبلی معتقد است که پاسخ ایران حتمی است اما وی در گفت وگو با الجزیره نت در ارتباط با پاسخ ایران و ارتباط آن با مذاکرات آتش بس در غزه سه دیدگاه مطرح کرد که عبارتند از :
اول : به دنبال ترور اسماعیل هنیه پاسخ ایران کاملا مستقل از انجام هر گونه مذاکرات و یا رویدادهای دیگر شمرده می شود و تنها در مورد نوع ماهیت این پاسخ و مدت زمان آن و اهداف موردنظر آن سخن به میان آمد.
دوم : به دنبال آن گزارش هایی انتشار یافت دال بر انجام گفت وگو میان نمایندگان ایران و آمریکا جهت پی بردن به سطح پاسخ و ماهیت آن به گونه ای که منجر به جنگ منطقه ای نشود، سخن به میان آمد.
سوم : این ایده تبلور یافت که ایران به مقاومت فلسطین و حمایت لجستیکی از آن اهتمام می ورزد و اگر آتش بس قابل قبول برای مقاومت فلسطین در نوار غزه تحقق یابد هیچ مانعی در اینکه ایران نیز این توافق را بپذیرد ، وجود ندارد زیرا معتقد است که هدف اصلی ایران برقراری آتش بس است.
لازم به یادآوری است جنبش حماس در روز چهارشنبه 31 ژوئیه گذشته اعلام کرد که اسماعیل هنیه در اثر حمله هوایی اسرائیل به مقر اقامت وی در تهران پس از مشارکت او در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان رئیس جمهور جدید ترور شد و مقامات ایران به دنبال آن بارها تهدید کردند که به شدت به نقض تمامیت ارضی و حاکمیت ملی خود پاسخ خواهند داد و همزمان با آن اسرائیل نیز سطح آمادگی خود را جهت مقابله با واکنش مورد انتظار ایران بالا برد. (م.غ)