ادله اثبات ولایت فقیه 3
بنام خدا
مقدمه:
در قسمت اول و دوم دلایلی مبتنی بر روایت و احادیث معتبر از کتب وسایل الشیعه، نهج البلاغه، بحار الانوار، فقه الرضا، عوائد،کافی و تهذیب الاحکام در خصوص اثبات ولایت فقیه آورده شد. در قسمت سوم و در ادامه به دو آیه قرآنی در همین رابطه اشاره می گردد و انشاءالله در قسمت چهارم به ادله های عقلی در اثبات ولایت فقیه خواهیم پرداخت.
سوره نساء آیات 58 و 59
إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا اْلأَماناتِ إِلی أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللّهَ نِعِمّا یَعِظُکُمْ بِهِ إِنَّ اللّهَ کانَ سَمیعًا بَصیرًا ﴿۵۸﴾
خدا دستور مؤکد به شما ميدهد که امانت مردم را به آنان برگردانيد، و چون بين مردم داوري کنيد به عدل حکم برانيد، که خدا با اندرز خوبي شما را پند ميدهد چون او در هر لحظه شنوا و بيناي کار شما است.
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی اْلأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ اْلآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْویلاً﴿۵۹﴾
هان اي کساني که ايمان آوردهايد خدا را اطاعت کنيد، و رسول و کارداران خود را – که خدا و رسول علامت و معيار ولايت آنان را معين کرده – فرمان ببريد، و هر گاه در امري اختلافتان شد براي حل آن به خدا و رسول مراجعه کنيد، اگر به خدا و روز جزا ايمان داريد اين برايتان بهتر و سرانجامش نيکوتر است.
از ائمه معصومین (علیهم السلام)نقل شده که می‌فرمودند: دو آیه‌ی نازل شده یکی از آن دو برای ما و دیگری برای شماست. خداوند متعال می‌فرماید: إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا اْلأَماناتِ إِلی أَهْلِها (که در آن وظیفه ادای امانت را برای ما مشخص فرموده است) و می‌فرماید: يَا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی اْلأَمْرِ مِنْکُمْ (که در آن وظیفه اطاعت را برای شما معین داشته است).[i]
حکومت و ولایتی که از جانب خداوند به کسی محول می‌گردد، یا مردم به شخصی واگذار می‌کنند از بزرگترین امانت‌هاست و شاید اینکه امانت در کنار حکم به عدل قرار گرفته، قرینه بر این باشد.
از کلمه حاکم گاهی قاضی اراده می‌شود و گاهی والی و سایر مشتقات آن، که این اشتراک معنوی است نه اشتراک لفظی، زیرا هر دو مانع از فساد می‌گردند. قضاوت همواره شعبه‌ای از ولایت است و توان و نیروی وی غالباً به قدرت و سپاهیان والی وابسته است و به تنهایی قدرت منع از فساد ندارد.
ادله اثبات ولایت فقیه 3
کسانی که شرعاً حق امر و حکومت دارند، اولی‌الامر هستند. هرگاه شرعاً برای کسی حق حکومت ثابت گردید، بدون تردید اطاعت وی در این زمینه واجب است. حق امر و حکومت، منحصر به امام معصوم نیست، بلکه هرکه حکومتش به وسیله نصب یا انتخاب مشروع باشد؛ چنین حقی برای وی ثابت است.
[i] مجمع البیان، 2/63، (جزء 3).