ایران تولید مواد هسته ای در سطح بمب را افزایش میدهد
موسسه واشنگتن؛ ۲۷ دسامبر
نویسنده: سایمون هندرسون
اعلامیه جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد برنامه اورانیوم ایران نگرانیها را در مورد جنگ احتمالی چند جانبه بین اسرائیل و جمهوری اسلامی تشدید می کند.
در یک تغییر و چرخش نگران کننده در حوزه سیاست و در بحبوحه جنگ در خاورمیانه، جمهوری اسلامی ایران پس از چند ماه کاهش تولید اورانیوم با غنای بالا (HEU) خود را اکنون سه برابر کرده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) در ۲۶ دسامبر اظهارات عمومی عجیبی در این باره ارائه کرد و به رسانه های مختلف تأیید کرد که تاسیسات هسته ای ایران به جای ۳ کیلوگرم قبلی ماهانه حدود ۹ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا ۶۰ درصد تولید می کند.
اگر این ماده با استفاده از یک فرآیند کوتاه دو هفته ای غنی سازی شود جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر ۶۰ درصد اورانیوم با غنای بالا کافی برای سه سلاح هسته ای دارد. تولید اضافی که از کارخانه های نطنز و فردو به دست می آید، به انبار مواد بالقوه قابل تسلیح می افزاید. ایران انکار میکند که به دنبال تسلیحات هسته ای است اما هیچ کاربرد دیگری برای چنین مقادیر زیادی از چنین اورانیوم بسیار غنی وجود ندارد.
اورانیوم طبیعی بیشتر از ایزوتوپ غیر قابل شکافت – ۲۳۸ تشکیل شده است که برای یک بمب اتمی مناسب نیست. ایزوتوپ شکافت پذیر – ۲۳۵U در نسبتهای بسیار کوچک تری وجود دارد – فقط هفت اتم از هر هزار اتم، نسبت ۷۹۹۳ یا ۰٫۷٪ مراحل اولیه غنی سازی این ماده میتواند ماه ها طول بکشد. هدف اول معمولاً نسبت ۷:۱۹۳ است که ۳٫۵ درصد اورانیوم تولید می کند که برای سوخت نیروگاههای هسته ای مناسب است. زمانی که غنی سازی به نسبت ۷:۵ (۶۰ درصد (HEU) رسید، تنها حدود دو هفته دیگر پردازش لازم دارد تا به درجه مناسب برای تولید تسلیحات ۹۰ درصدی HEU برسد.
بسته به پیچیدگی طراحی جرم بحرانی مورد نیاز برای یک سلاح هسته ای کاربردی تقریباً ۱۵ کیلوگرم اورانیوم غنی شده
HEU است تقریباً به اندازه یک گریپ فروت در ماه فوریه پس از اینکه یک بازرس آژانس بین المللی انرژی اتمی متوجه
تغییری در لوله های سانتریفیوژ شد مشخص شد که ایران به سطح غنی سازی اورانیوم بیش از ۸۰ درصد رسیده است. سطوح غنی سازی و نرخ تولید نظام در تابستان امسال کاهش یافت تغییری که دیپلماتها آن را به مذاکرات محرمانه میان ایران و آمریکا نسبت دادند که منجر به آزادی چند شهروند آمریکایی بازداشت شده در ازای دسترسی بیشتر به درآمدهای نفتی بلوکه شده شد.
با این حال در ماه سپتامبر ایران اعطای ویزا به مجرب ترین و کارکشته ترین بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را متوقف
کرد. و در اواخر نوامبر – درست چند هفته پس از حمله حماس به اسرائیل و زدن جرقه جنگ غزه – آژانس متوجه تغییر در سطح تولید اورانیوم غنی شده سنگین ایران HEU شد و از آن کشور درخواست کرد تا میزان افزایش یافته در تاسیسات خود در نطنز و فردو را در ۱۹ و ۲۴ دسامبر تأیید کند.
جدول زمانی کوتاه ایران برای تولید مواد با درجه تسلیحات هسته ای لزوماً به این معنا نیست که به ساخت یک سلاح واقعی نزدیک شده است. برای ساخت یک بمب اتمی استاندارد نظام باید خروجی گازی ۹۰% اورانیوم غنی شده سنگین را از نیروگاه های سانتریفیوژ خود به دو نیمکره فلزی ریخته و آنها را در مجموعه پیچیده ای از مواد منفجره قوی قرار دهد.
چالشهای طراحی ساخت و قرار دادن چنین وسیله ای بر روی کلاهکی که قادر به مقاومت در برابر فشارهای پرتاب موشک بالستیک و ورود مجدد آن باشد بسیار مهم است با این حال ایران میتواند برخی از این چالشها را از طریق توسعه مداوم موشک های کروز یا پهپادهای پیشرفته خود دور بزند.
جدول زمانی کنونی «فرار» هسته ای تهران هر چه باشد خطر جنگ با اسرائیل در حال افزایش است. در ۲۶ دسامبر، یواو گالانت وزیر دفاع اسراییل بار دیگر تاکید کرد که ایران یک تهدید بزرگ به شمار می آید و به یک کمیته پارلمانی گفت که اسرائیل با یک جنگ چند جانبه مواجه است: ما از هفت عرصه مختلف مورد حمله قرار میگیریم غزه، لبنان، سوریه، کرانه باختری عراق، یمن و ایران ما قبلاً پاسخ داده ایم…. در شش مورد از این حوزه ها و من در اینجا به صریح ترین شکل میگویم هر کسی که علیه ما اقدام کند یک هدف بالقوه است هیچ مصونیتی برای کسی وجود ندارد. در شرایط جنگ در غزه درگیری های مداوم با حزب الله لبنان و حملات حوثی ها به کشتیرانی در دریای سرخ خبر افزایش غنی سازی هسته ای ایران می تواند بحران منطقه ای را بیشتر کند.
سایمون هندرسون همکار بیکر و مدیر برنامه برنشتاین در زمینه سیاست خلیج فارس و انرژی در موسسه واشنگتن است که متخصص در مسائل انرژی و امور کشورهای عربی محافظه کار خلیج فارس است.