ایران در راس دستور کار ترامپ خواهد بود
مرکز سوفان؛ 9 ژانویه (20 دی)
در هفته های اخیر، گزارش های مختلفی منتشر شد مبنی بر اینکه جو بایدن، رئیس جمهور در حال رفتن و دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده به طور جداگانه با تیم های خود درباره سناریوهای حمله نظامی بزرگ ایالات متحده به منظور فلج کردن زیرساخت های هسته ای ایران گفتگو کرده اند. این گزارش ها همزمان شد با گزارش های متعدد مبنی بر این که دستگاه های اطلاعاتی اسرائیل [رژیم صهیونیستی] و ایالات متحده از نزدیک برنامه هسته ای ایران را دنبال می کنند تا به نشانه هایی دست پیدا کنند که نشان می دهد این کشور به دنبال «گریز هسته ای» برای ساخت سلاح هسته ای است.
اسرائیل [رژیم صهیونیستی] قبلاً اعلام کرده است که با افزودن مجموعه نظامی پارچین ایران به فهرست اهداف خود در حمله هوایی اواخر اکتبر که به رگبار موشکی ایران در اوایل همان ماه پاسخ داد، برای جلوگیری از گریز هسته ای ایران اقدام خواهد کرد. جت های اسرائیلی به دنبال نابودی تجهیزات پیچیده ای بودند که برای طراحی و آزمایش یک وسیله انفجاری هسته ای مورد نیاز بود. نشست های گزارش شده ایالات متحده و همچنین اقدامات اسرائیل [ رژیم صهیونیستی] نشان می دهد که تهدیدهای متعدد جمهوری اسلامی ایران – برای منطقه، ایالات متحده و جامعه جهانی – احتمالاً قصد اعلام شده ترامپ برای حل و فصل مناقشات جاری و آغاز نکردن هرگونه اقدام مسلحانه جدید آمریکا در منطقه را آزمایش خواهد کرد.
گزارش های مربوط به بررسی اقدام نظامی آمریکا علیه برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران منعکس کننده اطلاعات جدیدی است که نشان می دهد ایران ممکن است به توسعه سلاح هسته ای به عنوان وسیله ای برای بازگرداندن قدرت بازدارندگی خود علیه اسرائیل [ رژیم صهیونیستی] و ایالات متحده نگاه کند. امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بر تامین و کمک به شبکه متحدان مسلح متمرکز شده است از جمله حماس، حزب الله، رژیم اسد در سوریه، شبه نظامیان شیعه طرفدار ایران در عراق و سوریه و جنبش حوثی ها (انصارالله) در یمن – و همچنین زرادخانه موشکی و پهپادهای مسلح ایران – برای نمایش قدرت در سراسر منطقه و جلوگیری از حملات ایالات متحده یا اسرائیل [ رژیم صهیونیستی].
عقب نشینی هایی که اسرائیل [ رژیم صهیونیستی] به حماس و حزب الله تحمیل کرده، سقوط رژیم بشار اسد و شکست حملات موشکی ایران برای بازدارندگی اسرائیل [ رژیم صهیونیستی] از حمله به تأسیسات کلیدی ایران، باعث شده رهبران جمهوری اسلامی ایران به دنبال جایگزین های استراتژیک باشند. جیک سالیوان، مشاور مستعفی امنیت ملی آمریکا در اواسط ماه دسامبر خاطر نشان کرد که «شما می توانید به اظهارات عمومی مقامات ایرانی نگاه کنید، که در چند ماه گذشته با توجه به این ضربات استراتژیک تغییر کرده است و این سوال را مطرح کنید که آیا ما (رهبران ایران ) باید در مقطعی دکترین خود را تغییر دهیم؟ این واقعیت که به صورت علنی منتشر می شود چیزی است که باید بسیار با دقت به آن نگاه کرد.”
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، در ماه دسامبر به رویترز اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران به طور چشمگیری غنی سازی اورانیوم خود را تا 60 درصد که بسیار نزدیک تر به سطح غنی سازی 90 درصدی یعنی درجه ساخت سلاح هسته ای است افزایش داده است. به گفته آژانس انرژی اتمی این کشور در حال حاضر اورانیوم غنی شده 60 درصدی کافی برای ساخت چهار بمب هسته ای را در اختیار دارد.
در عین حال، گزارش های مطبوعاتی نشان می دهند که تیم ترامپ در حال ارزیابی گزینه هایی است که بدون ایجاد جنگ منطقه ای، تهران را تحت فشار قرار می دهد. ظاهرا برخی از دستیاران ترامپ مخالف حملات هوایی پیشگیرانه ایالات متحده به تاسیسات هسته ای ایران هستند زیرا مسلماً پاسخ قابل توجهی از سوی تهران به دنبال خواهد داشت. گفته می شود ترامپ به عنوان جایگزین در حال بررسی فرستادن نیروها، کشتی ها و هواپیماهای جنگی اضافی آمریکایی به منطقه است. (م.م)
از جمله دلایلی که ممکن است دونالد ترامپ نسبت به دوره اول ریاست جمهوری خود برای مجوز اقدام نظامی علیه ایران موافق باشد ، می توان به عملیات مخفیانه ادعایی ایران برای ترور او در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری 2024 اشاره کرد . ایران همچنین به طور گسترده توسط مقامات آمریکایی به دلیل تلاش برای مداخله در انتخابات آمریکا و برنامه ریزی برای ترور ایرانیان ناراضی مقیم آمریکا مورد استناد و تحریم قرار گرفته است . دونالد ترامپ در مصاحبه با مجله تایم که در اواسط ماه دسامبر منتشر شد ، درباره جنگ احتمالی با ایران گفت : « هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد . این یک وضعیت بسیار ناپایدار است .» وی در عین حال بارها گفته است که به دنبال درگیری با جمهوری اسلامی نیست .
برخی کارشناسان ارزیابی می‌کنند که تیم ترامپ ممکن است تصمیم بگیرد که تهدید جنبش حوثی‌های مورد حمایت ایران در یمن را قبل از اقدام علیه خود ایران برطرف کند . با وجود حملات بسیاری از اوایل سال 2024 توسط ایالات متحده و رژیم صهیونیستی ، حوثی ها به پرتاب موشک های بالستیک و پهپادهای مسلح علیه اهداف کشتیرانی تجاری ایالات متحده و [رژیم صهیونیستی] اسرائیل ادامه دادند . چالش حوثی ها برای کشتیرانی جهانی از طریق دریای سرخ ، تیم ترامپ را نه تنها با یک چالش فوری ، بلکه فرصتی برای همکاری نزدیک با متحدان ایالات متحده در خلیج فارس که ستون های استراتژی دفاعی ایالات متحده برای منطقه را نشان می دهند ، ارائه می دهد . با این حال ، کشورهای خلیج فارس ، به ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی ، ممکن است تمایلی به پیوستن به هرگونه اقدام ایالات متحده که آنها را دوباره درگیر جنگ زمینی در یمن یا تحریک حوثی‌ها برای از سرگیری حملات موشکی و پهپادی به عربستان و اهداف زیرساختی امارات می‌کند ، نباشند .
تهران با آگاهی از این که ترامپ ممکن است فعالانه گزینه های نظامی علیه ایران را بررسی کند ، به دنبال این است که از ارائه توجیهی برای حمله یا اشکال اضافی فشار اجتناب کند . به گفته کاظم غریب آبادی ، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ، ایران با برگزاری مذاکرات هسته ای هفته آینده با فرانسه ، بریتانیا و آلمان (تروئیکای اروپایی)(3E) در ژنو موافقت کرده است . به نظر می رسد این گفت وگوها نشان دهنده تلاش ایران برای کاهش تلاش اروپا برای بازگرداندن همه تحریم های سازمان ملل متحد علیه ایران است که برای اجرای توافق چندجانبه هسته ای ایران (برجام) در سال 2015 لغو شده بودند . « بازگشت فوری » تحریم‌ها یا مکانیسم ماشه ، مکانیسمی است که در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را تأیید کرد ، پیش‌بینی شده است و در صورتی که یکی از طرف‌های توافق متوجه شود ایران مفاد آن را نقض می‌کند ، اجرایی می‌شود . تهران محاسبه می‌کند که دولت آینده ترامپ از بازگرداندن تحریم‌ها به عنوان بخشی از طرح ترامپ برای تکرار کمپین «فشار حداکثری» که اولین دوره ریاست‌جمهوری‌اش علیه ایران انجام شد ، حمایت خواهد کرد .
بازگشت فوری تحریم‌ها با نظرات چندین مقام جدید ، از جمله مشاور امنیت ملی مایکل والتز ، مطابقت دارد که از فشار بر تهران عمدتاً از طریق تحریم‌ها حمایت کرده‌اند . والتز و دیگر مقامات در تیم ترامپ استدلال کرده اند که کلید تضعیف تهران کاهش صادرات نفت این کشور به چین است که اکثریت قریب به اتفاق حدود 1.5 میلیون بشکه نفت در روز را که ایران می فروشد ، خریداری می کند . چین با ادعای اینکه تنها تحریم‌های مجاز سازمان ملل را اجرا می‌کند ، از همکاری با تحریم‌های تحت رهبری آمریکا که پس از خروج اولین دولت ترامپ از برجام در سال 2018 مجدداً علیه ایران اعمال شد ، خودداری کرده است . اما ، بازگرداندن رسمی تحریم‌های سازمان ملل ، تعهد الزام‌آور همه کشورهای عضو سازمان ملل را برای اجتناب از انجام معاملات با بخش انرژی و سایر بخش‌های اقتصادی ایران را بازمی‌گرداند . تکیه بر تحریم ها جایگزینی برای اقدام نظامی است که احتمالاً نه تنها از سوی والتز بلکه از طرف شخص خود ترامپ و سایر مشاورانش که بیشتر به انزوا گرایی تمایل دارند ، مانند معاون رئیس جمهور جی. دی ونس و تولسی گابارد ، که به عنوان مدیر اطلاعات ملی معرفی شده اند ، حمایت خواهد شد .(م.ر)
برخی از رهبران جمهوری اسلامی ایران، که چشم‌انداز کمی برای جلوگیری از حمله ایالات متحده یا [رژیم صهیونیستی] اسرائیل می‌بینند و به‌دنبال خنثی کردن تمام تحریم‌های سازمان ملل هستند، از راستی آزمایی درخواست‌های مکرر دونالد ترامپ برای یک راه‌حل مذاکره با جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در مورد همه مسائل باقی‌مانده حمایت می‌کنند. کسانی که در تهران از این رویکرد حمایت می کنند به بیانیه ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی در ماه سپتامبر اشاره می کنند که: «ما باید [با ایران] معامله و توافق کنیم، زیرا عواقب آن غیرممکن است. ما باید معامله کنیم.» حامیان ایرانی توافق با ایالات متحده ارزیابی می کنند که دونالد ترامپ ممکن است راه حل مذاکره با جمهوری اسلامی ایران را به عنوان ابزاری برای توانمند ساختن مقامات آمریکایی برای تمرکز بر آنچه بسیاری از نزدیکان دونالد ترامپ به عنوان تهدید بلندمدت بزرگتر از سوی کشور چین و دخالت گسترده در خاورمیانه می دانند، ببیند. با این حال، طیف گسترده‌ای از گزارش‌ها حاکی از آن است که تیم ترامپ احتمالاً در هرگونه توافق جدید، از تهران امتیازات گسترده‌ای از جمله برچیدن کامل توانایی غنی‌سازی ایران و محدود کردن حمایت جمهوری اسلامی ایران از متحدان منطقه‌ای خود را مطالبه خواهد کرد. ایران چندین دهه است که این خواسته ها را رد کرده است و هرگونه توافق ایران و ایالات متحده آمریکا را بسیار بعید می داند.(م.ب)