ایران چگونه میتواند از جنگ اسرائیل با حماس دور بماند؟
القدس العربی؛ ۲۳ اکتبر
ایران در ۱۵ اکتبر به اسراییل دشمن سرسخت خود هشدار علنی و تندی داد و وزیر خارجه این کشور گفت: حملات خود علیه غزه را متوقف کنید زیرا در غیر این صورت مجبور به اتخاذ اقدام خواهیم شد.
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل تنها چند ساعت پس از اتخاذ یک لحن تند علیه اسراییل اطمینان داد که نیروهای مسلح این کشور تا وقتی اسراییل به منافع و یا شهروندان ایرانی حمله نکند وارد درگیری نخواهند شد.
به گفته ۹ تن از مقامات ایران که به طور مستقیم در جریان نحوه تفکر در درون حکومت دینی حاکم قرار دارند تهران که از دیرباز حامی جنبش مقاومت اسلامی حماس به عنوان اداره کننده نوار غزه است هم اکنون خود را فرا روی یک معضل میبیند آن هم در حالی که سعی دارد تا این بحران رو به وخامت را اداره نماید.
مقامات مزبور که به دلیل حساسیت مطالب مطرح شده در تهران خواستند نامشان فاش نشود توضیح دادند: تماشاچی ماندن در هنگام یورش زمینی گسترده اسراییل به نوار غزه به شدت باعث تضعیف راهبرد در پیش گرفته شده از سوی ایران طی بیش از چهار دهه گذشته خواهد شد این راهبرد بر گسترش نفوذ و تقویت موقعیت ایران در منطقه مبتنی است.
مقامات مزبور ضمن بررسی اولویتهای نظامی دیپلماسی و داخلی که موسسه دینی حاکم در صدد ایجاد توازن میان آنها است خاطرنشان کردند همچنین ممکن است هر گونه حمله گسترده علیه اسراییل مورد حمایت آمریکا باعث وارد آمدن تلفات سنگین به ایران شود و خشم مردمی علیه حکومت دینی حاکم را برانگیزد آن هم در کشوری که عملا با بحران اقتصادی دست به گریبان است.
سه تن از مقامات امنیتی ایران ابراز داشتند سران تصمیم گیرنده در ایران به این توافق دست یافتند که در حال حاضر حملات محدود حزب الله لبنان در مرزها علیه اهداف نظامی اسراییل در فاصله بیش از ۲۰۰ کیلومتری غزه را مورد تایید قرار دهند. علاوه بر آن سایر گروه های همپیمان ایران در منطقه حملات محدودی علیه اهداف آمریکا انجام خواهند داد و در عین حال از شدت بخشیدن به تنش به گونه ای که خود ایران را درگیر نماید، اجتناب خواهند ورزید.
رسانه های گروهی رسمی ایران به نقل از وحید جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی پارلمان در روز چهارشنبه گذشته نوشتند: ما با دوستان خود در حماس، جهاد اسلامی و حزب الله در تماس هستیم. موضع آنان این است که آنها از ما انتظار انجام عملیات نظامی را ندارند.
وزارت امور خارجه ایران به درخواست اظهار نظر درباره نحوه مدیریت بحران توسط ایران پاسخ نداد و مقامات نظامی اسرائیل نیز از اظهار نظر خودداری کردند.
به نظر میرسد ایران هم اکنون همانند کسی است که بر روی طناب نازک راه میرود.
منابع مزبور توضیح دادند اگر ایران پایگاه قدرتمند خود در فلسطین را از دست بدهد که طی سه دهه گذشته توسط حماس و گروه جهاد اسلامی آن را تشکیل داده، در آن صورت طرحهایش نیز دچار شکاف خواهد شد ایران توانست شبکه ای از گروه های مسلح همچون حزب الله لبنان و حوثی ها در یمن تشکیل دهد تا به نمایندگی از سوی تهران در سراسر خاورمیانه بجنگند.
سه تن از منابع یاد شده اظهار داشتند ممکن است کناره گیری ایران از صحنه عمل به عنوان نقطه ضعف گروه های همپیمان این کشور به شمار برود که طی چند دهه گذشته سلاح نفوذ اصلی تهران در منطقه محسوب میشوند.
آنان ادامه دادند: این امر همچنین ممکن است بر جایگاه ایران که همواره مدافع آرمان فلسطین و مخالف به رسمیت شناختن اسراییل بوده نیز تاثیر منفی بگذارد ایران همواره از اسراییل به عنوان اشغالگر پست فطرت یاد کرده است.
آوی میلامید مسئول سابق سازمان اطلاعات اسراییل و مذاکره کننده طی انتفاضه اول و دوم گفت: ایرانیان هم اکنون با این معضل مواجه هستند و نمی دانند آیا حزب الله را برای تلاش جهت نجات بازوی خود در نوار غزه بفرستند و یا این بازو را به حال خود رها کرده و آن را تنها بگذارد.
اهداف راهبردی ایران با ملاحظات نظامی فوری مواجه است زیرا اسرائیل از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر حملات هوایی بی سابقه ای را به نوار غزه انجام داده است که تا کنون منجر به کشته شدن یک هزار و ۴۰۰ تن از مردم فلسطین شده است.
بسیاری معتقدند اسراییل قدرت نظامی برتر به شمار میرود و دارای تسلیحات هسته ای است هر چند آن را تایید و یا تکذیب نکرده است و همچنین مورد حمایت آمریکا قرار دارد و دو ناو هواپیمابر و جنگنده های خود را در شرق دریای مدیترانه به دلایلی از جمله برحذر داشتن ایران مستقر کرده است.
یک دیپلمات بلندپایه ایران گفت سران ایران به ویژه رهبر ارشد این کشور یعنی آیت الله خامنه ای بالاترین اولویت بقای جمهوری اسلامی به شمار می رود.
وی افزود به همین دلیل مقامات ایران از ابتدای حمله با لحن تندی علیه اسراییل سخن میگویند اما دستکم تا کنون از دخالت نظامی مستقیم اجتناب ورزیده است.
حزب الله امتداد مرز لبنان و اسرائیل از ۷ اکتبر با نیروهای اسرائیلی تبادل آتش کرده است در درگیری هایی که منجر به در کشته شدن ۱۴ تن از رزمندگان حزب الله شد.
دو منبع آشنا با تفکر حزب الله گفتند که این سطح پایین خشونت با هدف مشغول نگه داشتن نیروهای اسرائیلی بدون گشودن یک جبهه بزرگ جدید است و یکی از آنها این تاکتیک را به راه انداختن جنگهای کوچک توصیف کرد.
حسن نصرالله رهبر حزب الله که معمولا در سخنرانی های خود تهدیدهایی علیه اسراییل انجام میدهد از زمان شروع بحران هیچ گونه سخنرانی علنی نداشته است.
سه مقام امنیتی بلندپایه اسراییل و یک مقام امنیتی غربی در گفت وگو با رویترز ابراز داشتند اسراییل خواهان مقابله مستقیم با تهران است هر چند ایرانیان حماس را آموزش داده و آن را مسلح کرده اند ولی هیچ گونه نشانه ای دال بر اینکه جمهوری اسلامی از قبل در جریان حمله هفتم اکتبر قرار داشته وجود ندارد.
آیت الله خامنه ای رهبر ارشد ایران دست داشتن ایران در این حمله را رد کرده اما خسارت های وارده به اسراییل را ستود.
منابع امنیتی اسراییل و غرب گفتند اسراییل به ایران حمله نخواهد کرد مگر آنکه به طور مستقیم از سوی نیروهای ایرانی مورد حمله قرار گیرد اما هشدار دادند که اوضاع ممکن است شعله ور شود و هر گونه حمله علیه اسراییل باعث وارد آمدن تلفات سنگین به حزب الله و بازوهای ایران در سوریه و عراق خواهد شد و ممکن است معادله موجود را تغییر دهد.
یکی از منابع اسراییلی افزود: هر گونه ارزیابی اشتباه از سوی ایران یا گروه های همپیمان با این کشور جهت انجام حملات نیابتی ممکن است خط مشی اسراییل را تغییر دهد.
مقامات آمریکا به صراحت گفته اند که هدف آنها جلوگیری از تشدید درگیری و بازداشتن دیگران از حمله به منافع آمریکا است و در عین حال واشنگتن تمامی گزینه ها را روی میز قرار داده است.
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا روز چهارشنبه در بازگشت از سفر خود به اسرائیل گزارش رسانه های اسراییلی را قاطعانه تکذیب کرد مبنی بر اینکه دستیاران رئیس جمهور آمریکا به اسرائیل اعلام کرده اند که اگر حزب الله جنگ را آغاز کند ارتش آمریکا به همتای اسرائیلی خود در نبرد با این گروه لبنانی خواهد پیوست.
باید در هنگام توقف هواپیمای حامل وی جهت سوخت گیری در پایگاه هوایی رامشتاین آلمان در خصوص این گزارش اسراییلی ابراز داشت این موضوع صحیح نیست و هرگز چنین چیزی نگفته است.
جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی در کاخ سفید بار دیگر تاکید کرد که واشنگتن خواهان مهار درگیری است.
کربی در هنگام سوخت گیری هواپیمای حامل وی به خبرنگاران گفت ما در صدد استقرار نیروهای آمریکایی در صحنه نبرد
نیستیم . جان آلترمن یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا که اکنون رئیس برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی در واشنگتن ،است گفت: رهبران ایران احساس می کنند برای ابراز حمایت عملی از جنبش حماس و بسنده نکردن به اظهارات پر هیاهو تحت فشار قرار دارند . آلترمن نسبت به پیش رفتن حوادث به سمت و سویی که نتوان آن را کنترل کرد هشدار داد.
این بحران همچنین باعث افزایش عدم اطمینان در بازارهای مالی آمریکا و تقاضا برای خرید طلا و اوراق قرضه دولتی آمریکا و فرانک سوئیس شده است واکنش بازار آمریکا تا کنون به این امر ضعیف باقی مانده است اما برخی از سرمایه گذاران هشدار میدهند که اگر جنگ غزه به یک درگیری گسترده تر در منطقه تبدیل شود این وضعیت میتواند به شدت تغییر کند.