بنزین رایگان به زبان ساده
قبض های گاز منازل به راحتی و به روشنی الگوی اقتصادی کشور ما ، یعنی ایران را نشان می‌دهد.
اولا باید بدانیم پتروشیمی که از گاز ثروت‌آفرینی می‌کند “پنجاه و هفت برابر” خانه ایی که از گاز فقط برای گرمایش استفاده می‌کند پول می‌پردازد!
همان پتروشیمی که سالیانه در شرایط تحریمی حدود سی میلیارد دلار هم به مبادلات رسمی کشور برمی‌گرداند.
دولت، مجلس و رسانه‌ها حامی بخش مسکونی هستند و در زمستان گاز پتروشیمی را قطع می‌کنند تا بخش مسکونی بتواند با تامین انرژی مصرفی؛ گرمای خانه ها به راحتی انجام شود.
و اگر هم هوا خیلی سرد شود که انتهای لوله به دلیل یخ‌زدن و افت فشار قطع شود؛ چنان مطالبه‌ای صورت می‌گیرد که دل هر شهروندی کباب می‌شود!
البته سردمدارش فضای مجازی خواهد بود… و هشتگ زیر را ترند می کنند !!!
“ما روی دریای نفت و گاز هستیم حق ما این نیست؟!!!”
نکته مهم:
ما پس از آمریکا و روسیه سومین تولید کننده گاز جهان هستیم.
یک ونیم برابر قطر گاز “تولید” می‌کنیم!
فقط بین یک تا دو درصد صادرات گاز جهان را داریم (عمدتاً گاز مایع و اندکی به ترکیه و عراق)
یعنی:
ما روی دریای نفت و گاز هستیم؛
اما همه را رایگان مصرف می‌کنیم.
و اگر جایی(مثل پتروشیمی) بخواهد از آن پول دربیاورد، باید بنشید تا ما گرممان شود!!
با این وضع متاسفانه با واقعیت زیر روبرو می شویم؛
انباشت سرمایه برای تداوم رشد اقتصادی کشور امکان ندارد.
الگوهای مصرف انرژی
کشورها در خصوص انرژی عمدتاً از سه الگو استفاده می‌کنند؛
1️-دولت ضررکند و زیانش را از سایر منابع حتی با تورم جبران کند.
مانند ایران و ونزوئلا
در این صورت دولت مجبور است از منابع دیگر حتی با چاپ پول و ایجاد تورم، زیان انباشته و هزینه‌های خود را پوشش دهد
پس انباشت سرمایه برای سازندگی کشور صورت نمی‌گیرد،
2-دولت هزینه تمام شده را بگیرد نه زیان کند و نه سود.
مانند کشورهای نفتی خلیج فارس
در این صورت نه زیان انباشته و تورم ناشی از آن وجود دارد و نه انباشت سرمایه برای سرمایه‌گذاری بیشتر
انباشت سرمایه اکثر کشورهای نفتی خلیج فارس، ناشی از صادرات آنهاست که با تقسیم بر جمعیت اندک آنها، اقتصاد داخلی این کشورها خنثی است. بنابراین در گردش اقتصادشان نه سودی وجود دارد و نه زیان و ضرری دارد. در واقع همه فکر می کنند همه چیز به ظاهر سر جایش است. شاید علت ثابت ماندن قیمت کالاها در این کشورها آنهم به مدت دهه ها؛ همین مسئله باشد.
3️-دولت از انرژی درآمد داشته باشد.
مانند اکثر کشورهای جهان
- دولت فرانسه از بنزین سالیانه ۶۰ میلیارد یورو درآمد دارد؛
- دولت ایتالیا از بنزین سالی ۲۵ میلیارد دلار؛
- در ترکیه ۱۱ لیتر بنزین که بزنید هفت لیتر آن برای دولت است؛
- درهند نیمی از درآمد دولت‌های ایالتی از مالیات بنزین است؛
در این صورت انباشت سرمایه ناشی از انرژی در کشور پدید می‌آید.
دولتی که پول دارد می‌تواند خدمات دهد
جالب است که این دولت‌ها یعنی اکثر کشورهای اروپائ نفت ندارند ولی گاه بیش از یک کشور نفتی، فقط از”بنزین” درآمد دارند!
اقتصاد کلان در ایران از الگوی اول پیروی می کند که آنهم در یک قرارداد شفاهی اجتماعی انتخاب کرده‌ایم. پس پولی برای خدمت دادن دولت وجود ندارد.
چرا نگران تورم و عدم انباشت سرمایه هستیم؟!!
قبل از هر توضیحی گفته می شود این مطالب به معنای توصیه و سفارش به گران کردن انرژی نیست بلکه توصیف اقتصاد کشور است.
با سند وعدد؛ قابل اثبات است ۹۰ درصد تورم کنونی کشور ناشی از بحران بانکی است که ۷۰ درصد آن ناشی از “بهره تورم زای سپرده” ها است بنابراین تا بهره سپرده مانند اکثر نقاط جهان صفر نشود؛ تورم ما هم پایین نخواهد آمد در غیر این صورت همانند هر آنچه در آبان 98 اتفاق افتاد، هرگونه اصلاح قیمت در انرژی، بر دوش نظام خواهد ماند.
اما خوب است توجه کنیم دولت هرلیتر نفت خام را به بهای تقریبی ۱۵۵۰۰ تومان به پالایشگاه می‌دهد و محصول نهایی را به قیمت میانگین لیتری ۱۷۸۰۰ تومان از پالایشگاه گرفته و به مردم می‌فروشد. یعنی دولت برای هر لیتر بنزین خالص 2300 تومان سود ناخالص به پالایشگاه می دهد.
البته شاید با همین وضع؛ پالایشگاه ها هم راضی نباشند و اعلام کنند با این قیمت دستوری مبلغ ۲۳۰۰ تومان صرفه ندارد و دولت باید ۹هزار تومان بدهد!
سپس دولت بنزین را با دو قیمت ۱۵۰۰و ۳۰۰۰ تومان و گازوئیل را با قیمت ۳۰۰ تومان به مردم می‌فروشد.
در این فرآیند شاهدهستیم:
- در گازوئیل همه چیز برای مصرف کننده رایگان در می آید و ۳۰۰تومان(دقیق 294 تومان) پول جایگاه‌دار است.
- در بنزین ۱۵۰۰ فقط پول جایگاه‌دار و حمل ونقل گرفته می‌شود.
- در بنزین ۳۰۰۰تومانی فقط قسمتی از پول پالایش هم اخذ می‌گردد.
بنابراین در تمام موارد “نفت خام” برای مصرف کننده به نحوی رایگان است.
یعنی روزی سه ونیم میلیون بشکه نفت خام را به رایگان میان دویست میلیون نفر (با احتساب جمعیت کشورهای همسایه که انرژیِ کشور به آنجا قاچاق می گردد.) توزیع می‌کنیم!
رسانه فردای اقتصاد به نقل از منابع پاکستانی نوشت گازوئیل قاچاق ایرانی ۳۵ تا۵۰ درصد گازوئیل مصرفی پاکستان است
پس عدد دویست میلیون تخمینی خوشبینانه است…
بنابه آنچه به زبان ساده گفته شد آیا از نظر شما منطقی است انرژی را رایگان مصرف کنیم؟
سیدمحمدمحسن_میرداماد
با اصلاحات
سئوال شده؛ آیا از نظر شما منطقی است انرژی را رایگان مصرف کنیم؟ باید گفت خیر ولی مگر در کشور ما امر منطقی هم یافت می شود وآلخ…