جهاد تبیین به روایت اسناد- 16-
کاپیتولاسیون- بخش دوم
مقدمه:
قسمت شانزدهم؛ بخش دوم از جهاد تبیین به روایت اسناد؛ مربوط به انتشار چند سند از ساواک (سازمان اطلاعاتی رژیم پهلوی) با موضوع مبارزات مردم و عکس العمل رژیم پهلوی در مقطع زمانی لایحه کاپیتولاسیون (مصونیت نظامی مستشاران آمریکائی) است.
از مرکز بررسی اسناد تاریخی که این اسناد را برای انتشار در اختیار پایگاه تحلیل ایرانی قرار داده اند؛ سپاسگزاریم.
توجه: اسناد بر اساس تاریخ تنظیم شده اند.
یک اعلامیه یک سال فعالیت
شماره: 3747/س ت تاریخ: 26/2/1342
درباره: بحث پیرامون اعلامیه‌های روحانیون
درباره اعلامیه‌های آقای خمینی تقریباً همه کسانیکه از اوضاع سیاسی خبری دارند بحث و گفتگو می نمایند و اعضاء جبهه ملی از انتشار این اعلامیه‌ها خیلی خوشحالند. فصیحیان بازرس تعلیماتی وزارت فرهنگ که تمایلات جبهه‌ای دارد می گفت خمینی محشر کرده اثر هر یک از اعلامیه های او مساویست با یکسال فعالیت جبهه ملی. نامبرده سپس می گفت مثل اینکه پشت خمینی به کوه احد وصل است و تعجب در این است که چرا مانع او نمی شوند فرض کنیم که (نامفهوم) نمی خواهند بیشتر با روحانیون سر بسر بگذارند چرا مرکز انتشار اعلامیه‌های او را پیدا نمی کنند؟ او اضافه نمود که اعلامیه های آقای خمینی خیلی از مردم را تحریک و عصبانی نموده است.
در پرونده آیت اله خمینی بایگانی شود.
جهاد تبیین به روایت اسناد- 16-
کاپیتولاسیون- بخش دوم
آقاي خميني و علماي آذربايجان
تاريخ: 30/11/42
از شهرباني مرند به رياست محترم سازمان اطلاعات و امنيت آذربايجان شرقي
محترماً معروض مي دارد طبق گزارش مامور مربوطه روز 29/9/1342 كه مصادف با ميلاد حضرت حسين (ع) بوده به همين منظور كسبه و بازار و خيابان با پرچم‌هاي سه رنگ ايران مغازه و دكان هاي خود را تزئين نموده و شماره: 1200- 5 بودند شخصي به نام حاج حسن فرزند عبداله شهرت حقيقت كه جزو اشخاص مشكوك و مظنون كه صورت آنها طي شماره 815/5- 25/6/42 به فرمانداري و طي شماره 802/5- 24/6/42 به تيپ مرند و طي شماره 978/5- 28/8/42 به شهرباني هاي آذربايجان شرقي ارسال گرديده به تمام صاحبان مغازه ها و دكانها ابلاغ مي نموده(نظر بر اين كه ضربه‌اي به پيكر دين اسلام وارد آمده و آقاي خميني و علماي آذربايجان [را] زنداني كرده‌اند به آن مناسبت جشن شادي در ميلاد حضرت حسين عليه السلام بي‌فايده مي‌باشد و وادار به برداشتن پرچم مي نمود ضمناً دو برگ اعلاميه كه به ديوار چسبانيده شده بود و به طور غير محسوس از ديوار كنده ضميمه پرونده مي‌باشد كه عين اعلاميه با اظهارات آقاي حاج حسن حقيقت تطبيق چنين استنباط مي گردد كه از ناحيه وي بوده باشد كه در اين مورد از حاج حسن فرزند عبداله شهرت حقيقت دارنده شناسنامه شماره 1171 و متولد 1304 اهل و ساكن مرند تحقيق در بازجوئي اظهار بي اطلاعي نموده عليهذا پرونده امر كه حاوي 7 برگ است با نامبرده جهت اقدام مقتضي ارسال ميگردد- رئيس شهرباني مرند- سروان خسرواني
1200- 5- 30/11/42
رونوشت جهت استحضار به فرمانداري محترم شهرستان مرند ارسال ميگردد.
رئيس شهرباني مرند- خسرواني
رونوشت برابر اصل است.
جهاد تبیین به روایت اسناد- 16-
کاپیتولاسیون- بخش دوم
مقــاومت
موضوع: تظاهرات روز 18/3/42
اوضاع بازار رو به وخامت مىرود و قريب 8 هزار نفر در بازار بزرگ جمع شده اند و اعلاميه هائى به قسمت فوقانى ديوار بازار نصب شده كه مربوط به آيت اللّه خوانسارى است و آيت اللّه خوانسارى در پايان اعلاميه اعلام داشته:
با اين تهديدها و زندان ها نمى توانيد مردم را اسير سازيد و هزاران كشته هم كه مردم بدهند، باز مقاومت خواهند كرد. سراى بوعلى در بازار نيمه باز است كه آنها نيز تدريجا مغازه ها را مى بندند.
ضمنا مأمورين كلانترى 8 بازار كه با مركز كلانترى تماس گرفته اند بطورى كه مأمور مربوط استراق سمع نموده به مأمورين دستور داده شده چون اوضاع وخيم است، شماها به كلانترى مراجعت نماييد.
اداره سوم، 18/3/42
جهاد تبیین به روایت اسناد- 16-
کاپیتولاسیون- بخش دوم
بى اعتنايى به شاه
موضوع: ملاقات آقاى نخست وزير با خمينى
در جبهه ملى مطرح شده است كه روز 20/3/42 آقاى نخست وزير با خمينى در زندان ملاقات و اطلاع داده اند كه اعلى حضرت همايونى به ملاقات او تشريف فرما خواهند شد خمينى در اين مورد از خود بى اعتنائى نشان داده است.
بايگانى شود 22/3/42
گيرندگان: رياست ساواك تهران جهت اطلاع
جهاد تبیین به روایت اسناد- 16-
کاپیتولاسیون- بخش دوم
آمريكايى برو گمشو
شهربانى كل كشور
از آباده به شيراز شماره … 296 عدد كلمات 223 تاريخ اصل 16 تاريخ وصول 17/4/32 گيرنده كيهان
شهربانى كل كشور اداره اطلاعات طهران رونوشت شهربانى فارس شيراز (ك 43) در ساعت (10) روز (15/4/42) پاسبان شماره 10) و قدرتاله سرباز مأمور حفاظت در محل عبور و مرور اتباع بيگانه گزارش نمودند كه شاهپور رسولى 18 ساله محصل فرزند سروان رسولى افسر نظام وظيفه نسبت به (2) نفر بانوى امريكايى كه با اتوبوس شماره (5882) ت ث ث به اتفاق يك نفر مترجم ايرانى عازم شيراز بوده‌اند به زبان ايرانى اظهار داشته (امريكايى برو گمشو) فورا مرتكب، دستگير، با پرونده به دادگاه اعزام گرديد.
سروان مشكين ىزر
199 ـ 15/4/42
اطلاعات
1ـ نتيجه از شهربانى آباده خواسته شود
2ـ به استاندارى ـ لشكر نوشته شود
18/4/42
جهاد تبیین به روایت اسناد- 16-
کاپیتولاسیون- بخش دوم
من خودم مقلد خمينى هستم
شماره: 2950 تاريخ: 18/4/32
موضوع: انتشار شايعه در مورد مرجعيت تقليد
بطورى كه از محافل مطبوعاتى و مجامع مذهبى كسب خبر گرديده است ظرف 48 ساعت اخير در افواه عمومى شايع گرديده است كه اعلى حضرت همايونى تلگراف به آيتاللّه حكيم مقيم عراق مخابره نموده و آن مشاراليه را به عنوان مرجع تقليد طرف خطاب قرار دادهاند، ولى آيتاللّه حكيم در تلگراف جوابيه خويش متذكر گرديده است كه وى از آيتاللّه خمينى تقليد مىنمايد و به اين طريق مرجعيت خمينى را تصديق و تأييد نموده است و انتشار اين خبر در ميان مردم موجب استحكام موقعيت خمينى گرديده و طرفدارى عامه نسبت به او بيشتر جلب گرديده است.
در پرونده آيت اللّه خمينى بايگانى شود.
جهاد تبیین به روایت اسناد- 16-
کاپیتولاسیون- بخش دوم
بالاخره همه شما را از این مملکت بیرون می‌کنیم.
از: 7/ ﻫ تاریخ: 4/3/46
به: 304 شماره: 5628/ ﻫ
در لیله دوشنبه 1/3/46 در خیابان باغ ارم شیراز که محل سکونت تعدادی از مستشاران نظامی آمریکائی است چند نفر از دانش‌آموزانی که در آن حدود مشغول درس خواندن بوده‌اند به اتومبیل یکی از مستشاران آمریکایی که در کنار خیابان متوقف بوده نزدیک می‌شوند و با وسائلی قفل درب اتومبیل را باز نموده و نامه‌ای که مضمون آن به قرار زیر است و فتوکپی آن به پیوست تقدیم می‌گردد در اتومبیل می‌گذارند.
(دشمن خودخواه ـ من و تمام ایرانیان از شما ـ کشور شما ـ سیاست شما و رئیس جمهور شما متنفریم ما از اقدامات و کارهای شما در این مملکت بیزاریم مردم ایران بالاخره همه شما را از این مملکت بیرون خواهند کرد و از شما انتقام خواهند گرفت. به امید بدست آمدن فرصت)
مستشاری که اتومبیل خود را در کنار خیابان پارک نموده هنگامیکه می‌خواسته درب اتومبیل را باز نموده و سوار شود به علت خرابی قفل موفق به بازکردن درب اتومبیل نمی‌شود آن را به همان حال رها نموده و صبح روز بعد هنگامی که با وسائلی درب اتومبیل را باز می‌نماید نامه مزبور را مشاهده می‌نماید.
ملاحظات.
ضمن اقداماتی که جهت شناسایی عاملین این حادثه معمول گردیده مراتب به شهربانی‌های فارس اعلام تا برای جلوگیری از تکرار این گونه حوادث اقداماتی احتیاطی لازم را به عمل آورند. سعدی
در ساعت 1130 روز 8/3/46 به بخش 304 واصل گردید.