خلاصه ایی از علل شروع درگیری در اوکراین
سید رضا میر طاهر، کارشناس مسائل استراتژیک در گفت وگو با «رسالت» تنش های فعلی بین روسیه و اوکراین را به صورت تخصصی تشریح کرد که سابقه بحران اوکراین به انقلاب نارنجی در سال ۲۰۰۵ برمی گردد. وی افزود: آن زمان یک رئیس جمهور غرب گرا در این کشور روی کارآمد و با توجه به رویکرد غرب گرایانه دولت اوکراین در آن مقطع، یکی از اهداف مطروحه از طرف رئیس جمهور وقت این بود که اوکراین به عضویت اتحادیه اروپا و ناتو دربیاید.
خلاصه ایی از علل شروع درگیری در اوکراین
اتفاقات سال 2008 تا 2019 چطور به آتش بین روسیه و اوکراین دامن زد؟
میرطاهر گفت: با توجه به اینکه رئیس جمهور آن زمان اوکراین در سال ۲۰۱۰ از قدرت برکنار شد رئیس جمهور دیگری سرکارآمد که یک فرد روس گرا بود و مسئله عضویت اوکراین در ناتو کنار گذاشته شد و به حالت تعلیق درآمد.
البته قبل از آن یعنی در سال ۲۰۰۸ و در جریان نشست سران ناتو در بخارست، پایتخت رومانی مسئله عضویت اوکراین و گرجستان در ناتو به تصویب سران این سازمان نظامی رسیده است. او ادامه داد: در دوره یانکوویچ یعنی تا سال ۲۰۱۴ میلادی مسئله عضویت به حالت تعلیق درآمد.
اما در سال ۲۰۱۴ تحول بزرگی در آن رخ داد که البته غربی ها از آن به عنوان انقلاب اوکراین یاد می کنند.
درحالی که از نگاه روس ها و طرفداران روس ها این اتفاق یک کودتا بود و در جریان این تحول یانکوویچ برکنار شد و از اوکراین به روسیه گریخت و مجدد یک دولت غرب گرا در این کشور روی کارآمد.
این کارشناس تصریح می کند: در دوران آقای پروشنکوف، رئیس جمهور غرب گرای اوکراین، عضویت این کشور در ناتو با جدیت دنبال شد و در ژانویه ۲۰۱۹ بعد ازاینکه مجلس اوکراین مسئله عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو را به عنوان یک متمم قانون اساسی تصویب کرد، آقای پروشنکوف در فوریه ۲۰۱۹ این مصوبه مجلس را امضا کرد و اکنون بحث عضویت اوکراین در ناتو به عنوان یکی از اصول مواد قانون اساسی در اوکراین مطرح است.
خلاصه ایی از علل شروع درگیری در اوکراین
تلاش روس ها برای عدم توسعه ناتو به سمت شرق و مقاومت ناتو
به هرحال مسئله ای که رخ داد این بود که روس ها هرگونه توسعه ناتو به سمت شرق مخصوصا تلاش ناتو برای عضویت درآوردن کشورهای شوروی سابق که در همسایگی روسیه قرار دارند را به عنوان خط قرمز امنیت ملی خودش اعلام کرد و با جدیت این مسئله را مطرح کرد که با هرگونه اقدامی در این زمینه به شدت برخورد می کند.
میرطاهر تأ کید کرد: برخورد روس ها در این زمینه به سال ۲۰۰۸ و با جنگ روسیه و گرجستان برمی گردد که برخلاف تصور مقامات گرجی، روس ها به شدت وارد عمل شدند و نه تنها حمالت نظامی گسترده ای را علیه گرجستان سامان دادند بلکه حتی بحث تصرف تفلیس پایتخت این کشور را نیز مطرح می کردند که البته با وساطت غربی ها به ویژه فرانسه از این کار صرف نظر کردند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد که روسیه در سال ۲۰۰۸ نشان داد که به هیچ عنوان در مورد این مسئله شوخی ندارد و قاطعیت و جدیت مانع از عضویت کشورهای سابق جماهیر شوروی در ناتو و اتحادیه اروپا می شود. که اکنون این مسئله در مورد اوکراین با جدیت و اهمیت دوچندانی همراه است.
تنش بین اوکراین و روسیه نتیجه تلاش سازمان یافته غرب برای جدا کردن اوکراین از اردوگاه روسیه و الحاق آن به اردوگاه غرب برای تضعیف روس ها است.
میر طاهر ادامه داد: به دلیل اینکه تا قبل از تحولات سال ۲۰۱۴ که تحت عنوان بحران اوکراین از آن یاد می شود، اوکراین و روسیه گسترده ترین روابط اقتصادی و تجاری را داشتند . اوکراین مهد زایش روسیه محسوب می شود و تشابهات بسیار زیادی با روسیه در زمینه فرهنگی و زبانی، تاریخی و حتی دینی و اقتصادی دارند.
با توجه به تحولات سال ۲۰۱۴ که در واقع می توان از آن به عنوان تلاش سازمان یافته غربی ها برای جدا کردن اوکراین از اردوگاه روسیه و الحاق آن به اردوگاه غرب و یک گام مهم برای تضعیف روس ها یاد کرد، روس ها همان زمان این تخریب را تبدیل به فرصت کردند.
وی افزود: درحالی که در شرایط عادی نمی توانستند ادعای خودشان را در مورد الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه تحقق بخشند در آن مقطع زمانی با اشغال کریمه و برگزاری یک همه پرسی و بعد ازآن تصویب این همه پرسی در مجالس روسیه و امضای رئیس جمهور این کشور پای این مصوبه، شبه جزیره کریمه به عنوان استان روسیه به کشورشان معرفی شد.
این کارشناس مسائل استراتژیک ابراز کرد: مشکلی که در آن زمان به وجود آمد؛ این بود که نواحی شرق اوکراین که متشکل از دو منطقه دونتسک و لوهانسک است دارای جمعیت قابل ملاحظه از روس تبارها بود که در زمان شوروی از روسیه به این مناطق مهاجرت کرده بودند.
میر طاهر گفت: ولی بعد از اینکه تحولات اوکراین رخ داد و یک دولت غرب گرا در این کشور سر کارآمد؛ طرفداران روسیه در این دو منطقه اعلام استقلال کردند و با برگزاری دو همه پرسی استقلال خود را از اوکراین اعلام کردند که البته این مسئله با مخالفت دولت وقت این کشور مواجه شد و ارتش اوکراین به این مناطق اعزام شدند و این مسئله منجر به جنگ داخلی در اوکراین شد. که طی این جنگ حداقل ۱۳ هزار نفر کشته شدند و گفته می شود بیش از یک و نیم میلیون نفر مجبور به جابه جایی شدند.
وی بیان کرد: به هرحال بعد از توافقاتی که در سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ تحت عنوان توافقات مینسک با وساطت روسیه و سازمان امنیت و همکاری اروپا در مینسک پایتخت بلاروس، با دولت اوکراین و جدایی طلبان صورت گرفت، وضعیت آتش بس در شرق اوکراین برقرار شد.
اما این آتش بس پایدار نبود. مخصوصا عدم ایفای تعهداتی که طبق توافقات مینسک دولت کی یف باید آن ها را انجام می داد و اهدای خودمختاری به این دو منطقه باعث شده بود همواره آتش درگیری ها در این منطقه شعله ور بماند.
این تحلیلگر مسائل استراتژیک افزود: با توجه به بن بست ۷ ساله در این زمینه از ژانویه ۲۰۲۱ روسیه به دلیل افزایش روابط نظامی و امنیتی اوکراین با ناتو افزایش حضور ناتو در شرق اروپا به ویژه اوکراین و برگزاری رزمایش ها و ارسال مقادیر عظیمی از تسلیحات نظامی به این کشور و در واکنش به این مسائل نیروهای نظامی خودش را در جوار مرزهای غربی خود متمرکز کرد و در اوایل سال ۲۰۲۱ این موضوع موجب اعتراض کی یف و معترضان غربی او شد.
میر طاهر تصریح می کند: هرچند بعدا روس ها نیروهای خود را به عقب کشاند، اما از حدود دو ماه پیش روسیه تمرکز نیروی زیادی را در جوار مرزهای اوکراین چه در بخش مرزهای غربی و شمالی و اوکراین و چه در همسایگی بلاروس در مرزهای شمالی اوکراین به سر می برند.
وی یادآور شد: به گفته منابع غربی بالغ بر ۱۴۶ هزار نفر نیروی نظامی و انواع مختلف تجهیزات جنگی اعم از سامانه های پدافندی، انواع بالگردها و هواپیماهای جنگنده و مقادیر عظیمی از خودروها و تانک ها در این مناطق مستقر کرده است که به ادعای غربی ها به ویژه آمریکایی ها در راستای آمادگی برای تهاجمی همه جانبه به اوکراین تدارک دیده شده اند.
خلاصه ایی از علل شروع درگیری در اوکراین
پیشنهادات صریح و بی سابقه روس ها به ناتو چه بود که غرب را در موضع انفعال و تهدید قرارداد؟
کارشناس مسائل استراتژیک می گوید: اما همزمان با این تحولات ما شاهد این بودیم که روسیه در دسامبر ۲۰۲۱ پیشنهادات مشخص امنیتی را به ناتو و آمریکا ارائه داد که در چارچوب این پیشنهادات روسیه خواهان این است که ناتو از مسئله عضویت اوکراین در این سازمان نظامی صرف نظر کند، وضعیت نیروهای نظامی در شرق اروپا به وضعیت سال ۱۹۹۷ برگردد و از همه مهم تر ناتو از استقرار نیروها و تأسیسات نظامی در جوار مرزهای روسیه خودداری کند.
او گفت: این خواسته ها با مخالفت آمریکا و ناتو مواجه شد و در مقابل آمریکایی ها یکسری پیشنهاداتی را به روسیه ارائه دادند که وزارت خارجه روسیه در راستای فرمان های ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور در پاسخ به این پیشنهادات نامه ای را در جمعه هفته گذشته منتشر کرد. در این نامه به طور بی سابقه ای خواسته های روسیه با وضوح تمام مطر ح شده بود.
میر طاهر تشریح می کند: ازجمله این خواسته ها علاوه بر موارد قبلی شامل خروج نیروهای آمریکایی از شرق اروپا هم می شد که این یک خواسته بی سابقه از جانب روس ها بود از همه مهم تر روس ها خواهان این بودند که ناتو از هرگونه اقدامات تحریک آمیز و حضور نظامی در شرق اروپا و به ویژه نیروهای آمریکایی خودداری کنند.
وی ابراز کرد: همچنین مطلب مهم دیگر در این نامه این بود که روس ها اعلام کرده بودند اگر پاسخ مناسبی از جانب آمریکا و ناتو دریافت نکنند و راهکارهای نظامی و فنی را مدنظر قرار خواهند داد.
همزمان با این تحولات شاهد افزایش شدید حجم درگیری ها در شرق اوکراین، آتش بازی قابل ملاحظه بین ارتش و اوکراین و نیروهای جدایی طلب شرق اوکراین بوده ایم.
این کارشناس خاطرنشان کرد: در همین حال روس ها گفتند نیروهای اوکراین نه تنها برخی مناطق مرزی روسیه را گلوله باران کردند بلکه تلاش داشتند به این مناطق نفوذ کنند.
تمام این مسائل به علاوه درخواست رؤسای جمهور خود خوانده مناطق شرقی اوکراین از ولادیمیر پوتین مبنی بر به رسمیت شناختن استقلال آن ها باعث شد که بعد از عهدنامه ای که دومای روسیه یک هفته پیش تصویب کرده بود ولادیمیر پوتین در اقدامی بی سابقه روز سوم اسفندماه فرمانی را امضا کرد.
میر طاهر توضیح داد: زمان به رسمیت شناختن استقلال این مناطق این مسئله تأکید شده است که نیروهای نظامی روسیه که تحت عنوان نیروهای حافظ صلح شناخته می شوند به این دو منطقه اعزام خواهند شد و به مدت حداقل ۱۰ سال در این مناطق استقرار پیدا خواهند کرد که البته قابل تمدید است. درعین حال روابط گسترده اقتصادی و تجاری و سیاسی و فرهنگی نیز با این دو منطقه برقرار می شود.
وی افزود: قبل از آن شاهد بودیم که تدارکات برای یک جنگ گسترده در شرق اوکراین عملا فراهم شده بود و دستور تخلیه ۷۰۰ هزار نفر از ساکنین دونتسک و لوهانسکبه داخل روسیه نوعی زمینه ساز درگیری بین ارتش روسیه و اوکراین بود.
به هرحال بعد از اقدامی که پوتین انجام داد و جهان غرب را در موضع شگفتی و انفعال قرارداد؛ ما شاهد واکنش غربی ها به صورت تهدید و اعمال تحریم های گسترده علیه روسیه بودیم.
خلاصه ایی از علل شروع درگیری در اوکراین
دو سناریو؛ پیش روی اوکراین برای ادامه یا توقف تنش
کارشناس مسائل استراتژیک خاطرنشان کرد: اما در مورد اینکه دولت اوکراین در قبال این مسئله چه واکنشی نشان خواهد داد دو سناریو مطر ح است.
سناریو نخست این است که دولت اوکراین با توجه به این که به خوبی آ گاه است هرگونه تقابل نظامی ورود نیروهای ارتش و اوکراین به این دو منطقه باعث درگیری مستقیم با ارتش روسیه خواهد شد از این امر اجتناب کند که ظاهرا بعد از برگزاری نشست شورای امنیت اوکراین دبیر این شورا اعلام کرد که کی یف به دنبال راه حل سیاسی برای انتقال دوباره شرق اوکراین و کریمه به این کشور است.
او ادامه داد: سناریوی دوم این است که ارتش اوکراین راهکار نظامی را انتخاب کند هرچند که ارتش این کشور بعد از اقدام پوتین اعلام وضعیت جنگی کرد. اما این که وارد مناطق دونتسک و لوهانسک شود و با نیروهای روس درگیر شود یک سناریو دیگر است که به نظر من سناریو مطلوب روسیه همین سناریو دوم است.
میر طاهر می گوید: زیرا روس ها در جریان جنگ گرجستان نشان دادند که به دنبال بهانه ای بودند تا درس بزرگی را به دولت غرب گرای گرجستان بدهند. لذا بعد از تهاجم نیروهای ارتش گرجستان، روسیه از این فرصت استفاده و ارتش گرجستان را نابود کرد و حتی قصد تصرف تفلیس را نیز داشتند.
این کارشناس در انتها معتقد است که روس ها بسیار مایل هستند که اوکراینی ها سناریو دوم را انجام دهند مخصوصا اینکه روسیه اکنون از آمادگی کامل نظامی و جنگی برخوردار است.
منبع :روزنامه رسالت چهارشنبه 4 اسفند 1400
تحلیل خوبی بود
این اتفاق حداقل یک بار دیگر
دهان یاوه گویانی که بودجه های نظامی کشور و مخصوصا قدرت الهی سپاه
را مورد انتقاد قرار می دهند
بست و واقعا هوش و درایت
رهبری را باید ستود.
این استدلال‌ها حداقل اگر تا قبل از حمله نظامی قابل بحث بود اما الان واقعا توجیه نداره و سطح استدلال های حمله به اکراین در سطح استدلالات صدام برای حمله به ایران هست
تحلیل خوبی بود؛ ممنون
شاید بهترین تحلیلی بوده که تا باحال ، بنده دیدم یا خوندم
خیلی هم تو نخ این رویداد نرفتم!.
البته گفتم شاید خیلی هم به ما و سیاستهای کشور ما مربوط نباشه
اما و از زاویه ای دیگه و قطعا، و خوب تأمل بشه هم،،
غیر مرتبط با ما و سیاستهای کشور ما – بویژه در باره مواضع و سیاستهای بین المللی و حتی اقتصادی داخلی و خارجی ما هم، نه می‌تونه بی تأثیر باشه و نه هم ما میتونیم از کنار این حادثه به راحتی و آسان، بگذریم
اصولا و به اعتقاد بنده، انقلاب ما از همان بدو پیروزی تا به حال شاید با بیشتر و یا تمام تحولات سیاسی دنیا، به نوعی مرتبط بوده و هست و خواهد بود
و لذا ما – باتوجه به یکسری آرمانهای والا، مقدس، بلند مدت و در عین حال مفید و سودمند به حال بشریت- نمی تونیم در مقابل هیچ‌کدام از این رویدادها و یا چالش ها ی جهانی، بی تفاوت باشیم
و لذا تفکر و تأمل تو این موضوع هم بنظر بنده لازم هست!.
در هر حال و میشه، به نوعی برایمان مهم تلقی بشه، چرا!؟.
بخاطر تحولات و مواضع جدید و مثبت فی مابین ما و روسیه و احتمالا، ترس غرب(کمتراروپا و بیشتر آمریکا و حتی اسرائیل) از این رابطه دوستانه
چرا که به زعم قدرتهای جهانی(بویژه رقبا و مخالفان ما)، این تحولات ممکنه با دخالت و به نوعی، به تحریک دوستان روسیه ( ایران و چین و…) یا متأثر از این دوستان منطقه ای یا جهانی هم باشه.
البته این تنش، مربوط به روسیه و اوکراین هست و کشور یا کشورهای ثالثی (مثلا اتحادیه اروپا یا غیر مستقیم، آمریکا و یا اسرائیل، با احتیاط و بعضاً شیطنت و تاکتیک‌ها و مواضع سیاسی آشکار و اغلب پنهان هم، این رویداد سیاسی رو رصد میکنند)
ابن رو هم عرض کنم که این مخالفان و شیاطین دشمن ما از سایه ما( به ویژه قدرت و صلابت رهبری، سپاه، و کلا مقاومت اسلامی) هم ترسیده، می ترسند و خواهند ترسید