دعای تحویل سال نو
مقدمه:
با فرا رسیدن عید نوروز همه برای شروع یک سال جدید و متفاوت آماده می شوند تا سالی بهتر از سال قبل را تجربه بکنند. شروع عید نوروز با چرخیدن یک دور کامل زمین به دور خورشید اتفاق می افتد و از آن دسته اعیادی محسوب می شود که مبدآ پیدایش آن پیش از اسلام بوده و جنبه ملی دارد.
با آمدن اسلام این عید مورد تایید و موافقت آن واقع شد. همانطور که میدانید زمان تحویل سال دعاها و ذکر هایی خوانده می شود یکی از بهترین به معروف ترین دعاها، دعای تحویل سال است در این بخش به معنی و تفسیر این دعای زیبا و معروف می پردازیم.
متن دعای تحویل سال
یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ
ترجمه و معنی فارسی دعای تحویل سال:
ای تغییر دهنده دلها و دیده ها * ای مدبر شب و روز * ای گرداننده سال و حالت ها * بگردان حال ما را به نیکوترین حال
منبع دعای تحویل سال:
مرحوم حاج شیخ عباس قمی(قدس سره) در کتاب مفاتیح الجنان آن را ذکر نکرده و همینطور سید ابن طاووس در اقبال و شیخ طوسی در مصباح المتهجد به آن اشاره ای ننموده اند و فقط مرحوم مجلسی در زاد المعاد آورده است که در کتب غیر مشهوره این دعا را برای تحویل سال ذکر نموده اند و ظاهر آن است که در همان کتب هم به معصوم(علیه السلام) نسبت داده نشده است. در هر صورت نمی توان آن را معتبر دانست و نیز نمی توان به معصومین نسبت داد.
تفسیر
«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ»
مولفه های مهم معنوی که در مسیر کمال انسان نقش دارند قلب و بصیرت قلبی می باشد و تاکید بسیاری در روایات ناب و قرآن کریم بر آنها شده است چرا که سرچشمه همه خیزش ها و جوشش های وجود آدمی قلب است.
«یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ»
«إنی جاعل فی الارض خلیفة»، با تکیه بر این آیه انسان جانشینی برای خدا در روی زمین است لایق این است که به کرات تجلی گاه صفات و اسماء الهی باشد یکی از همان اسماء الهی «مدبّر» می باشد که توسط آن خداوند عالم به تدبیر نظام زمین و آسمان و یا روز و شب و نظام خدمت می پردازد انسان بایستی خود را خوگر به اخلاق الهی کند و او نیز تدبیر روز و شب خود نقش داشته باشد.
«یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ»
دعای تحویل سال «حَول» به معنای «سال» می باشد و همچنین «احوال» که جمع حال است به معنی طبیعت و تحول وضعیت انسان می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که خداوند دگرگون کننده و تحول بخش طبیعت مرتبط به مخلوقاتش است و این تحول لازمه زندگی و حیات موجودات در مسیر رشد و کمال می باشد.
در این دعای شریف از درگاه الهی طلب می کنیم که طبیعت وجود ما تبدیل به نیکوترین و بهترین طبیعت ها شود و این تحول ظاهری یا باطنی وجودمان را با تغییر و تحول طبیعت ظاهری، در مسیر بالندگی و شکوفایی همسو و هم جهت کند.
اتفاقات بسیار مهمی که در نوروز رخ داده است
- عید نوروز روزی است که کشتی نوح بر کوه جودی قرار گرفت.
- همان روزی که جبرئیل بر نبی (ع) نازل شد.
- روزی که رسول اکرم (ص) علی (ع) را بر دوش کشید تا بت های قریش را از بالای کعبه رمی کند
- نوروز روزی است که نبی (ع) به وادی جن رفت و از ایشان بیعت گرفت.
- روزی که برای علی (ع) از مردم بیعت گرفت (غدیر خم)
- نوروز روزی است که قائم آل محمد (عج) ظهور خواهد کرد.
- همان روزی که امام عصر (عج) بر دجال پیروز خواهد شد
- روزی است که حضرت سلیمان (ع) انگشتری خویش را پس از مدتی پیدا کرده است.
با عنایت به تقارن سال نو شمسی با ایام مبارک ماه رمضان شما را به خواندن دعای افطار و برخی اعمال مستحبی به هنگام افطار دعوت می کنیم.
دعای افطار ماه مبارک رمضان
«بسم اللّه اللّهم لک صمنا وعلى رزقک افطرنا فتقبل منّا انَّک انت السمیع العلیم»
و کمتر کسی است که میداند این دعا را امیرالمؤمنین(ع) لحظه افطار زمزمه میکرد.
در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی در خصوص آداب افطار در لحظات ملکوتی اذان مغرب این چنین آمده است:
مستحب شخص روزهدار بعد از نماز عشاء افطار کند، مگر آنکه ضعف بر او غلبه کرده باشد یا جمعى منتظر او باشند.
همچنین با طعام پاکیزه و حلال و بدون شبهه افطار کند، بهتر است که با خرمای حلال افطار کند تا ثواب نمازش 400 برابر شود، همچنین بهتر آن است به خرما، آب، رطب، لبن، حلوا، نبات و به آب گرم به هر کدام که افطار کند.
در وقت افطار دعاهاى وارده خوانده شود، از جمله دعای «اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ»؛ خدایا براى تو روزه گرفتم و با روزى تو افطار کنم و بر تو توکل کنم تا خداوند به او ثواب هر کسى را که در این روز روزه داشته عطا کند یا دعاى «اَللّهُمَّ رَبَّ النّورِ الْعَظیمِ» را که سیّد و کفعمى روایت کردهاند بخواند.
از امیرالمؤمنان علی علیهالسلام روایت شده است که حضرت هنگام افطار این دعا را زمزمه میکردند: «بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ»؛ خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو افطار میکنیم پس از ما بپذیر که به راستى تو شنوا و دانایى.
بهتر است در لقمه اول این دعا را بخواند: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لى» تا خدا او را بیامرزد. همچنین در روایت آمده است که در آخر هر روز از روزهاى ماه مبارک رمضان خداوند هزار هزار نفر را از آتش جهنم آزاد مىکند، پس شخص روزهدار از حق تعالى بخواهد که او را یکى از آن افراد قرار دهد .
در وقت افطار سوره «قدر» خوانده شود، صدقه دادن به هنگام افطار هم توصیه شده است، اگر چه به چنددانه خرما یا شربتی آب باشد، از امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند: هر مؤمنى که لقمهای مؤمنى را در ماه رمضان اطعام کند، حق تعالى براى او اجر کسى که 30 بنده مؤمن آزاد کرده باشد و از براى او باشد نزد حق تعالى یک دعاى مستجاب است .
دعای ربنا
ربَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ
▫️پروردگارا ! دل هایمان را پس از آنکه هدایتمان فرمودى منحرف مکن ، و از سوى خود رحمتى برما ببخش ; زیرا تو بسیار بخشنده اى .
رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ
▫️پروردگارا ! ما ایمان آوردیم ، پس ما را بیامرز و به ما رحم کن که تو بهترین رحم کنندگانى
رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا
▫️پروردگارا ! رحمتى از نزد خود به ما عطا کن ، و براى ما در کارمان زمینه هدایتى فراهم آور
رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ
▫️پروردگارا ! بر ما صبر و شکیبایى فرو ریز، و گام هایمان را استوار ساز ، و ما را بر گروه کافران پیروز گردان