غیر قابل نفوذ بودن سایت هسته ای زیرزمینی ایران در برابر بمب های سنگرشکن آمریکا
تایمز اسرائیل؛ ۲۳ می
نویسنده جون گمبرل
کارشناسان و تحلیلگران میگویند ادامه تونل زنی در نزدیکی تاسیسات نطنز که توسط تصاویر ماهوارهای اخیر فاش شده است محاسبات ایالات متحده آمریکا و اسرائیل را همزمان با متوقف ماندن توافق هسته ای ایران یا همان برجام پیچیده میکند
گفته می شودکارشناسان و بر اساس تصاویر ماهواره ای تحلیل شده توسط آسوشیتدپرس در نزدیکی قله ای از کوه های زاگرس در
به مرکز ایران ،کارگران در حال ساخت یک تاسیسات هسته ای در اعماق زمین هستند که احتمالاً فراتر از برد آخرین سلاح آمریکایی طراحی شده برای تخریب چنین مکان هایی است
عکس ها و فیلم های پلنت لبز پی بی سی Planet Lab PC نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران در حال حفر تونلهایی در کوه نزدیک سایت هسته ای نطنز است که در بحبوحه بن بست تهران با غرب بر سر برنامه اتمی اش بارها مورد حملات خرابکارانه قرار گرفته است
با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران پس از فروپاشی توافق هسته ای خود با قدرت های جهانی اکنون در حال تولید اورانیوم غنی شده نزدیک به سطح درجه تسلیحات است این تاسیسات تلاشهای غرب برای جلوگیری از توسعه احتمالی بمب اتمی تهران را پیچیده میکند و این در حالی است که رویکرد دیپلماتیک بر سر برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران هم همچنان متوقف مانده است
کلسی داونپورت مدیر سیاست گذاری منع اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات مستقر در واشنگتن هشدار داد که تکمیل چنین تاسیساتی یک سناریوی کابوس وار خواهد بود که خطر ایجاد یک مارپیچ جدید افزایش تنش را به دنبال دارد
وی افزود: با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران تا حد زیادی به یک بمب نزدیک شده است فضای زیادی برای تقویت برنامه های خود بدون از بین بردن خطوط قرمز ایالات متحده آمریکا و اسرائیل دارد بنابراین در این مرحله هر گونه تشدید تنش بیشتر خطر درگیری را افزایش میدهد
ساخت و ساز در سایت هسته ای نطنز پنج سال پس از خروج یکجانبه دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا از توافق هسته ای انجام می شود در آن زمان دونالد ترامپ استدلال کرد که این توافق یک توافق ضعیف و ناقص بوده و برنامه موشک بالستیک تهران و حمایت آن از شبه نظامیان سراسر خاورمیانه را مد نظر قرار نمیدهد
اما باید به این نکته اشاره کرد که کاری که این توافق هسته ای انجام داد این بود که غنی سازی اورانیوم جمهوری اسلامی ایران را به خلوص ۳,۶۷ درصد محدود کرد که به اندازه کافی برای نیروگاه های غیر نظامی نیروگاه ها قدرتمند بود و همچنین ذخایر آن را تنها در حدود ۳۰۰ کیلوگرم ۶۶۰) پوند نگه داشت اما از زمان پایان یافتن و به بن بست رسیدن توافق هسته ای جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که در حال غنی سازی اورانیوم تا ۶۰ درصد است اگرچه بازرسان اخیراً دریافتند که این کشور ذرات اورانیومی با خلوص ۸۳٫۷ درصد تولید کرده است با این اوصاف ایران تنها یک قدم کوتاه تا رسیدن به آستانه ۹۰ درصد اورانیوم با درجه ساخت یک سلاح فاصله دارد
به گفته رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی بازرسان بین المللی تخمین زدند که تا ماه فوریه ذخایر جمهوری اسلامی ایران بیش از ۱۰ برابر میزانی بوده است که در زمان توافق دوران اوباما در اختیار داشت و اینکه این کشور اورانیوم غنی شده کافی برای ساخت چندین بمب هسته ای را دارد
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به طور صریح اعلام کرده اند که به جمهوری اسلامی ایران اجازه نمیدهند سلاح هسته ای بسازد کاخ سفید در بیانیه ای به خبرگزاری آسوشیتدپرس تصریح کرد که ما معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای دستیابی به این هدف است اما از طرفی رئیس جمهور گفته است که ما هیچ گزینه ای را از روی میز حذف نکرده ایم
جمهوری اسلامی ایران منکر این میشود که به دنبال ساخت سلاح هسته ای است هر چند مقامات تهران اکنون آشکارا درباره تواناییشان برای دستیابی به سلاح هستهای صحبت می کنند.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در پاسخ به سؤالات آسوشیتدپرس در مورد این ساخت و سازها در سایت نطنز خاطر نشان کرد که فعالیتهای صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران شفاف و تحت پادمانهای آژانس بین المللی انرژی اتمی است هرچند که جمهوری اسلامی ایران سالهاست دسترسی به بازرسان بین المللی را محدود کرده و از ورود آنها جلوگیری به عمل آورده است
جمهوری اسلامی ایران میگوید که ساخت و ساز جدید جایگزین مرکز تولید سانتریفیوژهای نطنز خواهد شد که در ژوئیه سال ۲۰۲۰ در اثر انفجار و آتش سوزی خسارت دید تهران این حادثه را به گردن اسرائیل میاندازد و مدتها مظنون به انجام فعالیتهای خرابکارانه اسرائیل علیه برنامه های هسته ای خود بود
تهران از هیچ طرح و برنامه دیگری برای این تاسیسات خبر نداده و ساخت تاسیسات جدید را به آژانس اطلاع نداده است گرچه اگر قصد وارد کردن اورانیوم به آن را داشته باشد باید این سایت را به آژانس اعلام کند این درحالی است آژانس بین المللی انرژی اتمی مستقر در وین هم تاکنون به سوالات مربوط به تاسیسات جدید زیرزمینی جمهوری اسلامی ایران پاسخ نداده است.
پروژه جدید در کنار نطنز در حدود ۲۲۵ کیلومتری یا۱۴۰ مایلی جنوب تهران در حال ساخت است نطنز از دو دهه پیش که وجود آن مشخص و فاش شد محل نگرانی جامعه بین المللی بوده است این تأسیسات توسط توپهای ضدهوایی حصارها و سپاه پاسداران انقلاب ایران محافظت میشود و در ۲٫۷ کیلومتر مربعی ۱ مایل مربع در فلات مرکزی خشک کشور گسترش یافته است
عکس های ماهواره ای که در ماه آوریل توسط پلنت لبز پی بی سی Planet Lab PBC گرفته شده و توسط آسوشیتدپرس تحلیل شده است نشان میدهد که ایران در کوه کلنگ گز لا (کلنگ گز اعلا ) در جنوب نطنز تونل میسازد
مجموعه متفاوتی از تصاویر تجزیه و تحلیل شده توسط مرکز جیمز مارتین برای مطالعات منع گسترش تسلیحات هسته ای نشان میدهد که چهار ورودی به دامنه کوه حفر شده است دو ورودی به سمت شرق و دو ورودی دیگر در غرب که هر کدام ۶ متر عرض و ۸ متر ارتفاع دارند
مقیاس کار را میتوان در تپه های خاکی بزرگ دو تا در غرب و یکی در شرق اندازه گیری کرد بر اساس اندازه انباشته ها و سایر داده های ماهواره ای کارشناسان مرکز به آسوشیتدپرس گفتند که جمهوری اسلامی ایران احتمالاً تأسیساتی را در عمق بین ۸۰ تا ۱۰۰ متر میسازد تجزیه و تحلیل این مرکز که به طور انحصاری در اختیار آسوشیتد پرس قرار گرفت اولین تحلیلی است که عمق سیستم تونل را بر اساس تصاویر ماهواره ای تخمین میزند
مؤسسه علم و امنیت بین الملل یک موسسه غیرانتفاعی مستقر در واشنگتن که مدتها بر برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران متمرکز بود سال گذشته اعلام کرد که این تونلها میتوانند حتی عمیقتر شوند
کارشناسان میگویند که اندازه پروژه ساخت و ساز نشان میدهد که جمهوری اسلامی ایران به احتمال زیاد میتواند از تاسیسات زیرزمینی نه تنها برای ساخت سانتریفیوژ بلکه برای غنی سازی اورانیوم نیز استفاده کند آن سانتریفیوژهای لوله ای شکل که در آبشارهای بزرگی از ده ها ماشین قرار گرفته اند به سرعت گاز اورانیوم را برای غنی سازی آن میچرخانند چرخش آبشارهای اضافی به جمهوری اسلامی ایران این امکان را میدهد که به سرعت اورانیوم را تحت حفاظت کوه غنی سازی کند
استیون دى لا فوئنته یکی از محققان و همکاران پژوهشی در مرکز که مسئولیت تجزیه و تحلیل کار تونل را بر عهده داشت گفت: بنابراین عمق تاسیسات نگران کننده است؛ زیرا نابود کردن آن برای ما بسیار سختتر خواهد بود نابود کردن و منفجر ها با استفاده از سلاحهای معمولی مانند بمبهای مخفی معمولی بسیار سختتر خواهد بود
تأسیسات جدید نطنز احتمالاً حتی عمیق تر از تأسیسات فردو در ایران است نطنز یکی دیگر از سایتهای غنی سازی است که در سال ۲۰۰۹ توسط رهبران ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای جهان در معرض توجه قرار گرفته است
این تأسیسات باعث ایجاد ترس در غرب شد مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران برنامه های خرابکارانه خود را با حملات هوایی سهمگین و سنگین و شدیدتر میکند
به گفته ارتش آمریکا چنین تأسیسات زیرزمینی آمریکا را به ساخت بمب -۵۷-GBU سوق داد نفوذگر مهمات انبوه به انگلیسی (Massive Ordnance Penetrator)- MOP با شناسه ۵۷ GBU-A/B یک بمب هدایت شونده نفوذگر ضد استحکامات و سنگرشکن ۱۴۰۰۰ کیلوگرمی ساخت شرکت بوئینگ و نورث روپ گرومن که توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا استفاده می شود این بمب قابلیت نفوذ در سازه هایی را دارد که در زیر زمین ساخته شده اند که میتواند حداقل ۶۰ متر) ۲۰۰ (فوت از زمین را قبل از منفجر شدن شخم بزند
گزارش شده است که مقامات آمریکایی درباره استفاده متوالی از دو بمب از این قبیل برای اطمینان از تخریب و نابودی یک سایت بحث کرده اند مشخص نیست که چنین حملات ضرباتی به عمق تاسیسات نطنز آسیب برساند
با وجود چنین بمب هایی که به طور بالقوه از روی میز خارج میشوند ایالات متحده آمریکا و متحدانش گزینه های کمتری برای هدف قرار دادن این سایت خواهند داشت اگر دیپلماسی شکست بخورد ممکن است حملات خرابکارانه از سر گرفته شود
سایت نطنز قبلاً هدف بدافزار رایانه ای استاکس نت قرار گرفته است که تصور میشود ساخته اسرائیل و آمریکا باشد و سانتریفیوژهای جمهوری اسلامی ایران را نابود کرده و منهدم ساخت همچنین گمان میرود که اسرائیل دانشمندان ایرانی را که در این برنامه دخیل بودند کشته است با هواپیماهای بدون سرنشین حامل بمب به این تاسیسات حمله کرده و حملات دیگری را انجام داده است اما دولت اسرائیل از اظهار نظر در این باره خودداری کرد و هیچ گونه مسئولیتی را به عهده نگرفت
کارشناسان مسائل سیاسی میگویند چنین اقدامات مخربی ممکن است تهران را حتی بیشتر به تولید و ساخت بمب نزدیک کند و برنامه اش را حتی عمیق تر در عمق کوهی که حملات هوایی خرابکاریهای بیشتر و جاسوسان ممکن است نتوانند به آن دست یابند و نفوذ کنند دنبال کند
کلسی داونپورت کارشناس و مدیر سیاست منع اشاعه :گفت هرگونه عملیات خرابکاری ممکن است برنامه هسته ای نظام جمهوری اسلامی ایران را در کوتاه مدت به عقب بیندازد اما این یک استراتژی قابل دوام و بلند مدت برای محافظت در برابر ایران مجهز به سلاح هسته ای نیست او در ادامه اظهار داشت: هدایت و پیگیری برنامه هسته ای نظام جمهوری اسلامی ایران به صورت زیرزمینی و در عمق چند کیلومتری زمین خطر اشاعه و گسترش تسلیحات هسته ای را افزایش میدهد