مبارزه با فساد خطرناک است
مبارزه با فساد در برخی کشورها سخت تر از سایر کشورهاست؛ در کشورهای در حال توسعه مبارزه با فساد دشوار است و چه بسا این مبارزه به اِعمال خشونت از جانب کسانی بینجامد که منافع شان به خطر افتاده است.
نگوزیا اوکونجو که به تازگی رئیس سازمان تجارت جهانی شد، در این کتاب روایتی دست اول از واکنش فاسدان ذی نفع منافع نفتی در نیجریه به دست می دهد؛ روایتی مربوط به دوره ای که وزیر اقتصاد نیجریه بود.
نویسنده نشان می دهد که مضرات شخصی مبارزه با فساد در سطح عالی در یک کشور در حال توسعه نفتی چقدر جدی است و امکان دارد هرگز هم به نتیجه نرسد. باز توزیع منصفانه و درست درآمدهای نفتی و رانت های ناشی از آن در نیجریه با یک دموکراسی بسیار نوپا به کاری دشوار بدل شده است.
کتاب حاضر، اقتصاد سیاسی نیجریه است؛ اقتصاد سیاسی باز توزیع منافع نفتی در نیجریه؛ تشریح احوالات بازندگان و برندگان ثروت زیرزمینی نیجریه؛ توضیح وضعیت بازندگان و برندگان مبارزه با فساد.
این کتاب که نشان دهنده دشواری انجام اصلاحات اقتصادی در نیجریه و بیانگر خطرات و ریسک های فعالیت یک اقتصاددان مشهور در وزارت اقتصاد یک کشور در حال توسعه است؛ به خواننده نشان می دهد چرا اصلاحات اقتصادی در یک کشور نفتی از مسیر منحرف می شود و چطور عده ای به نفع خودشان به کشور هزینه تحمیل می کنند.
بودجه ریزی و مسائل و مشکلات آن، چگونگی دست اندازی دولت های ایالتی و محلی به ذخایر صندوق ذخیره ارزی نیجریه و مخالفت شان با ذخیره کردن درآمدهای نفتی برای روزهای سخت اقتصاد و افزایش مداوم بدهی های دولت به خاطر قبیله گرایی و تامین اشتغال ناکارآمد برای حامیان دولت به قصد کسب رای و محبوبیت از سوی سیاست مداران، همگی دست به دست هم داده اند و وضعیت اقتصاد نیجریه را بدتر کرده اند.
نویسنده که از نزدیک سال ها با این مشکلات دست وپنجه نرم کرده به بهترین شکل آنها را به دست خواننده می رساند.
جامعه نیجریه با بوکوحرام، مخالفان حضور فعال زنان در جامعه و ایدئولوگ های اقتصادی- سیاسی هم دست به گریبان است؛ ناامنی ناشی از حضور بوکوحرام در نیجریه، آموزش و تحصیل را برای خیلی ها ناممکن و سرمایه گذاری خارجی را تقریبا از دور خارج کرده است.
نویسنده در این بخش نشان می دهد چگونه متعصبان اقصادی- سیاسی علاقه مند به کمونیسم بازمانده از گذشته تنها به منافع خود می اندیشند و به اقتصاد و منافع عمومی ضربه می زنند.
کتاب حاضر برای سیاست گذاران اقتصادی آموزنده است زیرا نویسنده آن در رده های بالای شغلی بانک جهانی مشغول کار بوده و به پیشنهاد رئیس جمهور یک کشور در حال توسعه نفتی، شغل وزارت اقتصاد نیجریه را پذیرفته است. او نشان می دهد چه مشکلاتی در این راه خود و خانواده اش را آزار داده است. از سوی دیگر، عموم کتاب های اقتصادی روایت اقتصاددانان کشورهای توسعه یافته از کشورهای در حال توسعه و کمترتوسعه یافته است، درحالی که این کتاب روایت یک اقتصاددان نیجریه ای از یک اقتصاد نفتی گرفتار باز توزیع رانت های نفت و فساد شکل گرفته پیرامون آن است.
نویسنده نشان می دهد چطور مبارزه اش با فساد حتی منجر به این می شود که دیدارهای کاری اش با رئیس جمهور دچار اختلال شود؛ نشان می دهد چطور گوش ندادن به حرف بعضی ذی نفعان سبب می شود کارشکنی هایی در سطوح عالی دولت در کار وزارت اقتصاد انجام شود.
خوانش این کتاب برای صاحبان کسب وکار و آنان که با فساد اقتصادی مخالف اند؛ جذاب است؛ برای اقتصاددانان و اقتصادخوانان آموزنده است زیرا تجربه زیسته یک اقتصاددان درجه اول است که برخوردهای نزدیکی با فساد و فاسدان اقتصادی داشته و مشکلات پیشبرد برنامه های اصلاحی اقتصادی در یک اقتصاد نفتی را نشان می دهد.
محمد قاسمی
رئیس مرکز پژوهش های اتاق ایران
برای مطلعه کتاب اینجا را کلیک کنید