نماز جمعه و سبک زندگی ایرانیان
مقدمه
شاید از جوانان مسلمان و انقلابی سال ۵۸ و مسئولان برگزاری نماز جمعه آن زمان، آنگاه که با شوق و علاقه برای برپایی اولین نماز بعد از انقلاب به سمت دانشگاه تهران به امامت مرحوم آیت الله طالقانی گام بر می داشتند، کسی را نتوان یافت که در ذهن خود تصور کرده باشد، روزی فرا برسد که در ایران بیش از هفتصد امام جمعه به برگزاری نماز جمعه بپردازند یا همان جوانان اندکی که داوطلبانه گرمای تابستان و سرمای زمستان را به جان می خریدند تا بتوانند در اجرای مراسم نماز خدمت کنند، نمی دانستند بعد از سی و چهار سال، جای آنان را بیش از سی هزار نیروی ستادی خواهند گرفت و بیش از دویست و پنجاه مصلای مجهز در ایران اسلامی ساخته خواهد شد.
اگر بگوییم دغدغه اصلی امام خمینی (رحمت الله علیه) برای اقامه نماز جمعه فقط بالا بردن آمار ائمه جمعه و نیروهای ستادی یا ساختن مصلا نبوده، بلکه حضور مردم به خصوص جوانانی که در سال ۵۸ برای رفتن به نماز جمعه سر از پا نمی شناختند، برای پیشبرد انقلاب اسلامی بوده است، سخنی به گزافه نگفته ایم. دغدغه ایی که در شرایط فعلی نیز در فرمایشات مقام معظم رهبری (دام ظله العالی ) قابل درک است. تا آنجا که پاسخ گویی به سئوالات جوانان و حضور ائمه جمعه در مجالس جوانان از تاکیدات معظم له است.
روند برگزاری نماز جمعه
این که روند برگزاری نماز جمعه به چه سمت و سوی رفته و نسبت جذب امکانات کمی ستادهای نماز جمعه در کشور به ارتقاء کیفیت و حضور آحاد جامعه بویژه جوانان در نمازهای جمعه در چه وضعیتی است، در جای خود قابل تامل، تحقیق و بررسی است.
اینکه آیا مسئولان امر و ستادهای نماز جمعه، نسبت به موضوع کیفیت بخشی به خطبه ها، توانمند سازی ائمه جمعه، حضور جوانان در نمازهای جمعه آسیب شناسی نموده یا خیر؟ یا اینکه اقداماتی را برای حل این مشکل انجام گرفته است؟
اما در هر فرض آنچه از برآیند و برون داد نمازهای جمعه مشهود است، کاهش حضور جوانان در این مراسم مهم سیاسی و عبادی است.
چرایی وضعیت فعلی
این که تریبون نماز جمعه و محیط نماز جمعه به محلی برای تسویه حساب های سیاسی تبدیل گردد، یا به جای این که به عنوان منادی وحدت و انسجام ملی، همه گروه ها و نظرات و سلایق مختلف را برای خدمت به مردم گرد هم آورده باشد، خود در فضای اختلاف و چند دستگی در شهر قرار گیرد، یا اقدامات دیگری که سنخیتی با وظایف اصلی امامت جمعه ندارد.
یا اظهاراتی که بر التهاب جامعه افزوده شود، مجموعه این عوامل هر چند معدود اما در شهرهای مختلف با شدت و ضعف وجود داشته و اجتماع بزرگ نمازهای جمعه را تقلیل، کم اثر و حتی تا سطح یک نماز جماعت مسجد کاهش داده است.
نماز جمعه و سبک زندگی ایرانیان
پیشنهاد
بنابراین می توان توقع داشت با آسیب شناسی و رفع موانع و فراهم نمودن فضای مناسب برای حضور اقشار گوناگون مردم با آرا و نظرات و طبقات سنی مختلف در نماز جمعه، نماد وحدت و اتحاد یک ملت و همبستگی ملی و انسجام اسلامی تبلور یابد.
برای رسیدن به این مهم و نقش آفرینی نماز جمعه در مسائل اساسی همچون «تبیین و ترویج سبک زندگی ایران اسلامی» به عنوان یکی از نیازهای مهم جامعه ضروری است که سیاست گذاری و نقش ستادهای جمعه و ائمه جمعه در چگونگی فرآیندهای زندگی سیاسی و اجتماعی مردم به خصوص جوانان باز تعریف شود.
اهمیت دادن به سبک زندگی در نظام ج.ا. ایران مسئله ای است اساسی و مهم که امروز مدل غربی آن امنیت و سلامت جامعه بویژه جوانان را هدف قرار داده است و رسالت ائمه جمعه و ستادهای نماز جمعه سراسر کشور است که در کنار روشنگری جامعه در حوزه های سیاسی و … مسئله سبک زندگی ایرانی و اسلامی را در ابعاد آن مورد توجه و عنایت قرار دهند.
اکنون جای آن دارد نیم نگاهی نیز به چهل سال برگزاری نماز جمعه، کمیت ها و کیفیت های آن داشته باشیم و نقش اساسی نماز جمعه در دعوت مردم به اصل نماز «همان طور که مقام معظم رهبری دام ظله العالی در آخرین پیامشان به اجلاس سراسری نماز بدان اشاره داشتند»؛ توسط صاحب نظران خبره در این جایگاه به عنوان آسیب شناسی و چرایی عدم استقبال از نماز های جمعه و اقامه اصل نماز توسط برخی از جوانان داشته باشیم.