وصیت‌نامه امیرالمؤمنین علیه السلام
ابوالفرج در «مقاتل‌الطالبيين» روايت كرده كه پس از ضربت خوردن امير مؤمنان، اطباى كوفه را به بالين آن حضرت آوردند و در ميان آنها، هيچ يك در معالجه زخم و جراحى استادتر از اثير بن عمرو نبود. او متخصص در معالجه زخم‌ها و جراحات بود و از جمله چهل نفر جوانى بود كه در زمان ابوبكر در عين التمر به دست خالد بن وليد اسير و در كوفه ساكن شده بود.
اين طبيب همين كه زخم سر آن حضرت را ديد، دستور داد شُش گوسفندى را بياورند و از ميان آن رگى را بيرون آورد و آن رگ را در زخم مزبور نهاد و پس از اندكى بيرون آورد و آن را مشاهده كرد. سپس رو بدان حضرت كرده، گفت: «اى امير مؤمنان، هر وصيتى دارى، بكن كه ضربت شمشير اين دشمن خدا به مغز سر رسيده و معالجه سودى ندارد.» در اين وقت بود كه امير المؤمنين كاغذ و قلم و دواتى طلبيد و شروع به وصيت كرد.
وصيت نامه حضرت على (ع) را در كتاب‌هاى حديث به اجمال و تفصيل و به طور گوناگون نقل كرده اند كه يكى را ابوالفرج نقل كرده و در كافى، مرحوم كلينى هم نظير همين وصيت را كه ابوالفرج روايت كرده، نقل مى كند و در نهج البلاغه نيز (در زير نامه شماره ۴۷) اجمالى از اين وصيت آمده و خلاصه اى از آن در كشف‌الغمه و روايات ديگر آمده كه همه آنها را مجلسى(ره) در بحارالانوار نقل كرده و ما همان روايت ابوالفرج را كه نسبتاً جامعتر از ديگران است، نقل مى‌كنيم.
وصیت‌نامه امیرالمؤمنین علیه السلام
بسم الله الرحمن الرحيم
اين وصيتنامهاى است كه على بن ابی‌طالب بدان وصيت مىكند:
گواهى مى‌دهد كه معبودى جز خدا نيست كه يگانه است و شريك ندارد. و نيز گواهى می‌دهد كه محمد، بنده و رسول اوست كه خداوند او را به راهنمايى و دين حق فرستاد تا بر همه اديان پيروزش كند؛ هرچند مشركان آن را ناخوش دارند. درود و بركات خدا بر او باد. «همانا نماز و پرستش و زندگى و مرگ من، از آن خداوندى است كه پروردگار جهان است و شريكى براى او نيست و بدان مأمور گشته‌ام و منم از نخستين مسلمانان».
اى حسن، من تو را و همه فرزندان و خاندانم و هر كسى كه اين وصيت‌نامه به او برسد، به تقوا و ترس از خداوندى كه پروردگار شماست، سفارش مىكنم. و بايد نمیريد جز اين‌كه مسلمان باشيد. و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد؛ زيرا به‌راستى من از پیامبر خدا شنيدم كه مىفرمود: اصلاح‌دادن ميان مردمان از همه نماز و روزه بهتر است؛ و آنچه دين را تباه ساخته و از بين مىبرد، اِفساد ميان مردمان است. ولا قوة الا بالله العلى العظیم.
به خويشان و ارحام خويش توجه داشته باشيد و با آنان پيوند كنيد. صله‌رحم كنيد تا خداوند در روز قيامت، حساب را بر شما آسان گرداند.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره يتيمان؛ پس براى دهن‌هاشان به‌سبب سنگ‌دلى‌تان نوبت قرار ندهيد (كه گاهى سير و گاهى گرسنه نگاهشان داريد).
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره همسايگانتان؛ پیامبر خدا درباره آنان سفارش كرده و پيوسته درباره آنان توصيه مىفرمود؛ به‌اندازه‌اى كه ما گمان كرديم براى همسايگان از همسايه خود، ارث قرار می‌دهد.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره قرآن؛ مبادا كسى به عملكردن بدان بر شما سبقت جويد.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره نماز؛ زيرا كه نماز ستون دين شماست.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره خانه پروردگارتان 🕋؛ مبادا تا زنده هستيد آن خانه از شما خالى بماند كه اگر رها شد، مهلت داده نمى‌شويد و به عذاب دچار مىشويد؛ و اگر از شما خالى ماند، كيفر خداوند، فرصت زندگى به شما نمىدهد.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد در دادن زكات اموال خود كه زكات خشم پروردگار را فرو نشاند.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره روزه ماه رمضان؛ زيرا كه آن براى شما چون سپرى است از آتش 🔥 دوزخ.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره بينوايان و مسكينان و آنها را در زندگى خود شريك سازيد و از خوراك و لباس خود به آنها نيز بدهيد.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره پيكاركردن و جهاد در راه خدا به مال‌ها و جان‌ها و زبان‌هاى خويش.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره امت پيغمبرتان؛ مبادا در ميان شما ظلم و ستمى واقع شود.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره اصحاب پيغمبرتان؛ زيرا كه رسول خدا درباره آنان سفارش فرموده است.
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره زنان، غلامان و كنيزان؛ زيرا كه آخرين سفارش و وصيت رسول خدا اين بود كه فرمود: «من شما را درباره دو دسته ناتوان كه زيردست شما هستند، سفارش مىكنم».
آنگاه فرمود: نماز، نماز، درباره خداوند از سرزنش مردمان نهراسيد؛ چه، هر كس به شما ستم كند يا انديشه بد داشته باشد، خداوند شر او را كفايت فرمايد.
با مردم به نيكى سخن بگوييد، همان‌گونه كه خدا فرمود.
امر به معروف و نهى از منكر را ترك مكنيد كه رشته كار از دست شما بيرون شود؛ آنگاه هر چه دعا كنيد و از خداوند دفع شر خواهيد، پذيرفته نشود و به اجابت نرسد.
بر شما باد هنگام معاشرت، به فروتنى و بخشش و نيكويى درباره يكديگر؛ و زنهار از جدايى و تفرقه و پراكندگى و روىگردانيدن از هم. در نيكوكارى، يار و مددكار يكديگر باشيد؛ و بر گناه و ستم‌كارى، كمك مباشيد كه شكنجه و عذاب خدا بسيار سخت است.
خداوند نگه‌دار شما خاندان باشد و حقوق پيغمبرش را در حق شما حفظ فرمايد. اكنون با شما وداع مى كنم و شما را به خدا مى‌سپارم و سلام و رحمتش را بر شما مىخوانم.
پس از پایان وصیت، حضرت پیوسته می‌فرمود: لا اِله اِلا الله، تا وقتی‌که روح مقدس آن حضرت به ملکوت اعلی پیوست
وصیت‌نامه امیرالمؤمنین علیه السلام
.🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤🖤