چرا افغانی‌ها به کشورشان باز نمی‌گردند ؟!؟
یک سوال اساسی که از وزارت کشور پرسیده می شود این است «چرا افغانی‌ها را به کشورشان بر نمیگردانید؟»
حدود 30 سال پیش بنا به شرایط و مقتضیات زمان و مکان؛ (از جمله جنگ های داخلی و نزاع های قومی و عشیره ایی و البته نابسامانی و بی ثباتی سیاسی و اقتصادی شدید داخلی در افغانستان و عدم کنترل و نظارت صحیح در مرزهای شرقی کشور و گستردگی قاچاق انسان) تعداد زیادی از اتباع این کشور به ایران مهاجرت کردند و در گوشه و کنار کشورمان با پایین ترین سطح زندگی به عنوان همسایه و همکار و همنشین ما شدند و با سخت کوشی و تحمل مصیبت‌های دور از وطن؛ کار و تلاش کردند تا جایی که مشهور شد که دو میلیون افغانی در ایران صاحب کار هستند.
در آنزمان چون ارزش پول ایران از پول افغانستان خیلی بیشتر بود؛ فلذا سرمایه زیادی توسط افغانی‌های مقیم ایران جمع آوری و روانه کشور خودشان می‌شد و به یک تعبیر؛ یک بازی برد – برد را شاهد بودیم. یعنی نیروی کار ارزان برای ایران و پول دریافتی زیاد برای افغانی‌ها.
چرا افغانی‌ها به کشورشان باز نمی‌گردند
اما امروزه معادلات فوق کاملا به هم ریخته و اوضاع برعکس شده است.
ارزش پول افغانستان از ایران بیشتر شده و بیشتر مرزهای شرقی کنترل شده و حتی دیوار کشی گردیده است اما برغم این موضوع و اینکه نزدیک بیست سال است در افغانستان شاهد دولت مشخص و ثابت و صاحب اختیار هستیم؛ باز می بینیم برخی از افغانی‌های مقیم ایران برای خود صاحب ثروت و کارخانه و زن و بچه فراوان شده و حاضر نیستند از ایران خارج و به وطن خود برگردند و این زنگ خطری است برای مردم و مسئولین که از همه جهات به صدا در آمده و می طلبد وزارت امور خارجه و وزارت کشور با یک برنامه جامع آینده نگر نسبت به کنترل وضعیت و جایگاه جمعیتی افغانی ها در ایران اقدام نمایند.
چندی پیش در پارک میدان یکی از شهرهای مهاجر پذیر در قسمت وسایل بازی کودکان با کمال تعجب مشاهده کردم که بیش از 90 درصد بچه های در حال بازی؛ افغانی بوده و بچه های ایرانی بسیار کم تعداد هستند.
یا اینکه اگر غروب یک جمعه به میدان تجریش تهران مراجعه کنید متوجه حجم بسیار زیاد عزیزان افغانی با لباسهای خوب و تیپ های آنچنانی و گوشی‌های گران قیمت موبایل و… می شوید و این بسیار جای تفکر دارد.؟!؟
اکنون شاهد هستیم افغانی‌ها تولیدی های لباس و پوشاک را در بازار قبضه کرده اند و آنقدر در ایران جا پا دارند که حتی در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی ما هم ایفای نقش می‌کنند؟!؟
این وضعیت هرچند از یک سو نشان از مهمانپذیری ایرانیان دارد؛ ولی با یک نگاه دیگر و جامعه شناختی می تواند بسیار خطرناک و قابل تأمل باشد. زیرا در حالی که ایرانی ها بدلایل مشکلات شدید اقتصادی ازدواج نمی‌کنند و لاجرم بچه دار نمی‌شوند، شاهد هستیم نیروهای مهاجر مقیم ایران از جمله افغانی ها، به دلیل اینکه دارای درآمد بسیار خوبی به نسبت کار و فعالیت خود دارند؛ روز بروز بچه های بیشتری از آنها متولد می‌شود و جمعیت شان بسیار رو به گسترش است. و ادامه این روند می تواند به تغییر ساختار جمعیتی در نقاط مهاجر پذیر ایران شده و به نوبه خود گرفتاری های فرهنگی و اجتماعی را سبب گردد. لذا جمعیت و ثروت مهاجرین غیر ایرانی ازجمله افغان ها برای ما کاملا مایه گرفتاری و دردسر خواهد شد.
چرا افغانی‌ها به کشورشان باز نمی‌گردند
این پرسش اکنون مطرح است آیا هیچ برنامه جامع و حساب شده‌ای در این خصوص وجود ندارد؟
کشورهای پیشرفته دنیا در خصوص مهاجران سایر کشورها قوانین سخت گیرانه ای دارند اما اکنون پس از چهل سال مشخص نیست آیا دولت ایران برنامه ای برای بازگرداندن افغانی‌ها به کشور خودشان را دارد یا نه؟!؟
لذا بسیار لازم و ضروری است که وزارت امور خارجه و وزارت کشور تدابیری بيانديشند که هر چه زودتر افغانی‌ها به کشور خودشان برگردند تا بر طبق مثال معروف «آنجا که چراغ به خانه حلال است به مسجد حرام است» بتوان فرصت‌های شغلی و درآمد زایی و… را نصیب نیروی کار شهروندان ایرانی نمود و توجه کرد در این رابطه از هم اکنون باید اقدام کرد زیرا قطعا فردا دیر است.
از : دکتر حسن خسروی مدرس دانشگاه و تحلیلگر مسائل مدیریت دولتی ایران.
همین الان سر درب همه شهرک های صنعتی زده ، کارگر نیاز داریم، افغانی ها برن ، شهرک های صنعتی هم دچار مشکل میشن
الان کارگر گیر نمیاد اگر اینا برگردند که بساط ساخت و ساز و برخی مشاغل سطح پایین در ایران جمع میشه
به نظر می رسه نگاه غالب ما به پدیده ها یک نگاه تهدید محور است و به هر واقعه ای به چشم تهدید می نگرد و با نگاه تهدید به تحلیل آن می پردازیم مگر خلاف آن ثابت شود و از فرصت های که ممکن از در دل هر پدیده ای موجود باشد غافل می شویم. همانگونه که اکثر ما از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی موی بیرون زده از روسری زنان را برای نظام تهدید محسوب می کردیم و با آن بشدت برخورد می کردیم و هنوزم برای خیلی از ما انقلابیون همینطور است. در حال حاضر خیلی از کشورهای پیشرفته دنیا از حضور مهاجرین در کشورشان استقبال می کنند و برای آنان مانند اتباع همان کشور شناسنامه صادر می کنند و تا کنون هیچ اتفاق بدی هم برایشان پیش نیامده، مگر ایرانیان مهاجر در در کشورهای اروپایی امریکایی کم هستند چه خطری برای آنان دارند؟. حتی ایرانیان در این کشورها اجازه دارند برای خودشان مسجد و مدرسه و فرهنگسرا داشته باشند و جالب تر این است که ایرانیان مارکسیسم و مائواِیسم که قصد داشتن ایران را مانند شوروی سابق و روسیه و یا مانند چین بکنند پس از نا کامی به کشور های غربی مهاجرت کرده و در آنجا آزادانه به فعالیت های فرهنگی سیاسی خود ادامه می دهند، این در حالی است که ما حتی اجازه نمی دهیم به مهاجرین افغانی سنی مذهب یک چهار دیواری به نام نماز خانه داشته باشند تا مثلا” نماز عید فطرشان که یک روز با ما اختلاف دارد را اقامه کنند. شاید نماز آنان را برای خود تهدید می دانیم.