چشم انداز رخدادهای قفقاز جنوبی چیست؟

چشم انداز رخدادهای قفقاز جنوبی چیست ؟

چشم انداز رخدادهای قفقاز جنوبی چیست و ایا سیونیک می تواند در گرو کشی ها بین بازیگران و اطماع علی اُف با ایجاد کریدور زنگزور از چنگ حاکمیت ارمنی ها خارج گردد؟

در رصد و پایش چندماهه گذشته مشاهده شده که چهار بازیگر منتفذ در قفقاز جنوبی در حال اجرای پلانهای خود با اهداف خاص در بازه زمانی بحران اوکراین و روسیه، فعال تر و پویاتر شده اند.

خیلی خلاصه به آخرین اهداف و تحرکات آنها پرداخته و چشم انداز اخرین رخدادهای قفقاز را در اخرین ایستگاه های با همدیگر مرور می کنیم.

پلان امریکا

با سفر سه ماه قبل برنز به ایروان، این راهبرد فعال شد و هدف ان دو چیز بود توصیه به پاشینیان که با آذربایجان به صلح برسند تا خطوط لوله گاز و نفت شرکت های چند ملیتی امریکایی و غربی پس از بحران اوکراین اسیب نبیند و تامین گردد و خط مواصلات ترانزیتی روسیه در چهارچوب اهداف تحریم های امریکا تحکیم و تقویت گردد.

متعاقب این سفر دو نوبت بلینکن بطور تلفنی با روسای جمهوری ارمنستان و آذربایجان در راستای تحکیم تفاهم نامه اتحادیه اروپا بین دو کشور، تلاش و مساعی دیپلماتیک خود در چهارچوب تطبییق طرح میشل مورد تاکید قرار داد.

در این میان فرانسویی ها راهبرد سیاسی جانبدارانه با ارامنه در پرتو لابی متنفذ ارامنه در راستای حمایت قوی از صیانت حقوق ارامنه در قره باغ و مقابله با زیاده خواهی های باکو را تعقیب کرده و می کنند.

پلان اسرائیل

تحریک علی اُف از طریق تقویت تسلیحاتی و حمایت معنوی و سیاسی برای اجرای پروژه دالان زنگه زور و همچنین ارائه انواع خدمات فن اورانه در حوزه های مختلف در آذربایجان است.

پلان ترکیه

تقویت راهبرد علی اُف برای تطبیق مفاد تفاهم ۹ نوامبر ۲۰۲۰ بر اساس شکل گیری دالان لاچین و زنگه زور در چهارچوب نگرش و تسلط کامل باکو به این دو دالان و کمک همه جانبه نظامی و آموزشی به آذربایجان برای تحقق این امر است.

پلان روس

در پرتو تحولات اوکراین و کاهش نیروهای صلحبان خود در مناطق متنازعه، حفظ جایگاه میانجگیری روسیه در روابط دو طرف و همچنین ایجاد فضای تنفسی برای روسیه برای تردد اتباع روسیه به اروپا از طریق سرپل ارمنستان و گرجستان و آذربایجان و همچنین بهره برداری از آسمان انها و جاده های مواصلاتی سه کشور برای جایگزین تنگناهای ناشی از انسداد و تحریم ها در خطوط تماس روسیه با مرزهای اروپایی و حفظ امکان دور زدن ان از طریق قفقاز است.

در اخرین پروسه میانجگیری اروپایی بین رهبران دو کشور در بروکسل، پاشینیان و علی اُف هر دو طرف تفاهم کردند، تکلیف بخش های دشوار مربوط به اختلافات ارضی و حاکمیتی در دو بخش دالان لاچین و زنگه زور را ظرف یکماه بین وزرای خارجه ارمنستان و آذربایجان نهایی کرده و مجددا رهبران دو کشور برای بار دیگر به بروکسل برگردند.

حلقه سخت منازعه، موضوع تنازلات طرفین و فهم مشترک از ساز و کار مشترک برای شکل گیری تفاهم نامه حقوقی و اجرایی دوطرف، در نقاط حساس و موانع فعلی بوده که باکو از خلال برتری نظامی و قلدرگری و در سایه حملات نوبه ای خود با ضد حملات خود به منطقه لاچین و سیونیک بویژه در بخش زنگه زور درصدد امتیازگیری های زیاده خواهانه است.

باکو بخوبی می داند در شرایطی نیست که بتواند از خطوط قرمز تعیین شده از سوی ج. ا.ا عدول کرده و علی اُف بدرستی می داند که ج .ا.ا با هیچ قدرتی شوخی ندارد و با دم شیر بازی خواهدکرد ولیکن علی اُف بعلت ضعف مفرط پاشینیان و فضای جدیدی که برای روس ها پیش امده است، با یکسری آتش پراکنی ها درصدد کسب امتیازات حداکثری از ایروان است..

نیروهای ج.ا.ا در مرزهای خود در آماده باش بوده و مراقبت کلیه تحرکات در صحنه هستند، در واقع علی اُف، توپ های صوتی به سیونیک پرتاپ می کند تا بتوانند در پرتو اثار روانی ان، نتایج حداکثری خود را در میز مذاکرات وزرای خارجه کسب کند..

روایت پردازی های رسانه های دو طرف، بیشتر جنبه بزرگنمایی و هیجانی و احساسی کردن فضای افکار عمومی منطقه را طی می کند.

رویکردج. ا.ا بطور معقول همچنان مدیریت سیاسی و روانی به مثابه شاه بوفی بوده که همه روندهای میدانی را در دید عقاب گونه خود تحت کنترل و راستی ازمایی و نظارت دارد، و همه تحرکات را بدقت می سنجند.

در حال و هوای فعلی بخصوص درگیربودن روس ها در جبهه اوکراین که  تمامی حواس آمریکا و ناتو و اتحادیه اروپا در برابر روس ها در آنجا قدعلم کرده است و موجب گردیده مسکو نقش کلیدی میدانی در قره باغ را از دست بدهد، ولی با این وجود بازیگران محلی در قواره های نبوده که بتوانند درصدد بهم زدن خطوط قرمز ج .ا.ا و ترسیمی برآیند، زیرا بخوبی می دانند از خلال چند حرکت ویژه، درصورت دست از پا خطا کردن، بسرعت تنظیم خواهند شد.

بنابراین؛ فرهیخته گان جامعه ارمنی و آذری دچار جوزدگی و احساسات التهابی نشوند، منطقه بی صاحب نیست و همچنین صیانت کننده گان منطقه نیز چشم هایشان در انواع برج های دیدبانی درحال رصد و پایش کلیه تحولات قفقاز جنوبی است.

اکبرقاسمی

شهریور 1401