ویژگی های ائتلاف ایران و حماس
الجزیره: ۲۷ ژانویه
هارتز
رویکرد آزادسازی قدس یکی از ساختارهای اعتقادی انقلاب ایران به شمار می رود. موضع یاد شده یکی از پایه های انتقادهای امام خمینی از حاکمیت شاه را تشکیل میداد هر کس بخواهد در میان افکار عمومی ملت های مسلمان و عرب شعار مقاومت را بر افرازد می بایست آرمان فلسطین را پیش روی خود قرار دهد و بر همین اساس اسراییل رقیب واقعی منطقه ای ایران به شمار می رود.
اسرائیل خود را به عنوان نگهبان کشورهای خلیج فارس در مقابل خطر ایرانی و پایگاه پیشرو غرب جهت پیشگیری از گسترش هر چه بیشتر نفوذ ایران معرفی میکند اما ایران خود را به عنوان نگهبان شعله مقاومت و و علمدار طرح مقابله جدی علیه نفوذ اسرائیل میداند اما در عین حال از درگیری مستقیم با اسرائیل اجتناب می ورزد و ترجیح می دهد تا مانع از توسعه طلبی اسرائیل شود و با حمایت های خود از گروه های فلسطینی اسرائیل را مشغول خود نماید.
در سال ۱۹۹۰ از جنبش حماس جهت حضور در کنفرانس تهران به منظور حمایت از انتفاضه اول دعوت به عمل آمد و در سال ۱۹۹۱ دفتر حماس در تهران گشایش یافت اما تحول کنونی در این رابطه پس از سال ۲۰۰۶ یعنی پس از پیروزی حماس در انتخابات آغاز شد. این موضوع برای ایران همچون سایر قدرت ها از حضور و حمایت توده های مردمی فلسطین از جنش حماس حکایت داشت.
پس از شعله ور شدن آشوب و هرج و مرج در سوریه در سال ۲۰۱۱ این رابطه به طور جدی رو به سردی گرایید و به دنبال آن حماس تصمیم گرفت از سوریه خارج شود و در کنار آشوب علیه نظام سوریه قرار گرفت . نظامی که مورد حمایت ایران قرار داشت.
ایران موضع حماس را به مثابه خروج این جنبش از محور مقاومت دانست. البته این امر ثابت کرد که حماس بازوی دنباله رو طرح های ایران نیست و در تعامل با ایران به عنوان همپیمان تهران دارای پشتوانه و محاسبات خاص خود در سطح هم تراز و همان برخورد می کند.
البته این سردی در روابط زیاد طول نکشید و پس از سال ۲۰۱۴ و شکست انقلابهای عربی، رابطه ایران و حماس بار دیگر شادابی و سرزندگی خود را بازیافت.
همزمان با شعله ور شدن نبرد “علف خرد شده” مقاومت در واکنش علیه تجاوز رژیم اشغالگر اسراییل علیه غزه مشخص شد که توان مقاومت به طور مستمر در حال پیشرفت است و این امر نشان داد که مقاومت وارد مرحله فرایند ساخت و ساز تسلیحات بر ایران اتکال داشته باشد و این همان واقعیتی است که در نبرد “طوقان الاقصی” سال 2023 نمایان شد.
حماس در صدد اصلاح رابطه خود با ایران برآمد زیرا ایران تنها کشوری است که از نظر مالی، تسلیحاتی و ارائه تجربیات از آن حمایت به عمل آورد در حالی که تمامی کشورهای عربی و اسلامی به ویژه کشورهای همجوار آن را در محاصره کامل خود قرار دادند.
اسامه حمدان عضو دفتر سیاسی جنبش حماس و نماینده آن در لبنان در یکی از مصاحبه های خود در پاسخ به سوالی در ارتباط با روابط با ایران گفت: آری ما از ایران کمک دریافت میکنیم و اشتباه در اینجا است که دیگران کمک نمی کنند. اینکه ما بخواهیم کسی به فلسطینیان کمک میکند و فلسطینیانی که چنین کمکی را میپذیرند محکوم کنیم واقعا موضوع بسیار شگفت انگیزی است زیرا آن کس که به آرمان فلسطین کمک نمی کند محکوم است.
البته این کمک و پذیرش آن به معنای آن نیست که حماس در طرح و ائتلافهای ایران ذوب شده است و از تهران تا اندازه ای فاصله گرفت تا بتواند از حق ملت ها در رهایی یافتن از استبداد حمایت به عمل آورد و در عین حال بر دفاع از ملت فلسطین و عدم دخالت در درگیری های منطقه تاکید دارد.
اسامه حمدان در مقاله ای با عنوان روابط بین الملل جنبش حماس نوشت جنبش خود را جزئی از امت مسلمان و عرب میداند و در عین حال بر استقلال رای تاکید کرده و پافشاری میکند و در روابط سیاسی خود به هیچ وجه حاضر نیست دنباله رو دیگران باشد. حماس به هیچ وجه حاضر نیست زیر سایه جناح یا گروه خاصی قرار بگیرد هر چند با آن منسجم و هماهنگ بوده و دارای روابط حسنه باشد. حماس همچنین حاضر نیست بر خلاف اصول و ارزشهای ملت فلسطین و انسانیت هیچ گونه رابطه ای برقرار نماید.
ویژگی های ائتلاف ایران و حماس
از سوی دیگر خالد القدومی نماینده جنبش حماس در تهران در همین رابطه ابراز داشت ایرانیان هیچ گاه برای حمایت از حماس شرط خاصی برای ما تعیین نکردند. ایران میداند اگر چنین شرطی قرار دهد جنبش حماس آن را نخواهد پذیرفت.
در ارتباط با موقعیت جنبش حماس در درون ساختار دفاعی ایران سپاه پاسداران انقلاب در پاسخ به سوال فاطمه الصمادی پژوهشگر و کارشناس مسائل ایران اظهار داشت: ما تصمیم به دفاع از فلسطین گرفته ایم و اگر نبردی با ایران شکل بگیرد به طور حتم حزب الله و الحشد الشعبی و همچنین انصار الله و زینبیون در آن مشارکت خواهند کرد. این استراتژی دفاعی پی ریزی شده از سوی ما است.
سپاه ادامه داد: در ارتباط با حماس همین بس که با اسراییل بجنگد و ما از آن نمیخواهیم تا اگر مورد حمله قرار گرفتیم به نمایندگی از سوی ایران بجنگد تنها نبردی که انتظار داریم حماس انجام دهد نبرد با اسراییل در صحنه فلسطین جهت آزادسازی سرزمین های اشغالی فلسطین است.
در واقع این پاسخ ها از سوی سپاه و حماس بر مستقل بودن این جنبش از طرح ایران و وضعیت ائتلاف میان آن دو در چارچوب یک ائتلاف راهبردی مبتنی بر دشمن مشترک مبتنی است.
ویژگی های ائتلاف ایران و حماس