نفت میان بایدن و جمهوری اسلامی ایران
ایندیپندنت ؛ 24 آوریل
در مقالات قبلی چندین بار تاکید کردم که دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا هیچ تحریمی را علیه جمهوری اسلامی ایران یا ونزوئلا اعمال نخواهد کرد که بر صادرات نفت آنها تأثیر بگذارد. دولت بایدن نمی خواهد قیمت نفت و بنزین قبل از انتخابات افزایش یابد. در واقع دولت بایدن هفته گذشته تحریم هایی را علیه ایران اعمال کرد که به هیچ وجه بر نفت تأثیری نداشت و تحریم هایی را علیه ونزوئلا اعمال کرد که بر صادرات نفت ونزوئلا و همچنین واردات نفت ونزوئلا از آمریکا تأثیری نداشت.
کنگره ایالات متحده شنبه گذشته با اکثریت آرا پیش نویس قانونی را برای کمک به اوکراین، تایوان و اسراییل تصویب کرد اما تا قبل از آنکه این قانون مورد تایید اکثریت قرار بگیرد موضوع اعمال تحریم های نفتی علیه ایران نیز به آن افزوده شد.
این تحریم ها پیشاپیش مورد تایید سنا و کاخ سفید قرار گرفته است. هر پیش نویس قانونی که توسط کنگره تصویب شود، به قانون تبدیل نمی شود مگر اینکه توسط سنا تصویب شود و توسط رئیس جمهور آمریکا امضا شود. از آنجایی که این پروژه از قبل مورد تایید قرار گرفته، انتظار می رود که سنا آن را تصویب کند و رئیس جمهور بایدن آن را به عنوان قانون امضا کند. البته اگر رئیس جمهور از وتوی خود استفاده کند و سپس با اکثریت دو سوم سنا مورد تایید قرار بگیرد علیرغم وتوی رئیس جمهور به قانون تبدیل خواهد شد.
بنابراین تحریم‌های جمهوری اسلامی ایران شامل صادرات نفت ، بنادر، نفتکش‌ها و صاحبان آنها به قانون تبدیل می‌شود. آیا این بدان معناست که آنچه نویسنده این مقاله در مقاله های قبلی گفته بود که دولت بایدن هیچ تحریمی بر صادرات نفت ایران اعمال نخواهد کرد، اشتباه بوده و تحلیل وی از بازارهای نفت نادرست بوده است؟
در متن این قانون آمده است که پس از گذشت 180 روز از مبدل شدن مصوبه یاد شده به عنوان قانون و امضای آن توسط رئیس جمهور آمریکا اجرای آن تحقق خواهد یافت.
این امر ثابت می کند که دولت بایدن خواهان افزایش قیمت نفت قبل از انتخابات نیست همچنان که در مقاله های گذشته یادآور شدیم . بر همین اساس آمریکا خواستار اعمال مجازات علیه ایران طی شش ماه آینده نیست.
اولین نکته قابل توجه در این میان آن است که کنگره با دادن مهلت شش ماهه جهت اجرای قانون به منظور پیشگیری از افزایش قیمت جهانی نفت قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیامی برای ایران و چین فرستاد دال بر اینکه : « شما شش ماه وقت دارید تا سامانه ای تدارک ببینید تا مانع از آن شود که من تجارت نفت شما را ببینم به گونه ای که بتواند برای بایدن عدم افزایش قیمت جهانی نفت را پس از انتخابات تضمین نماید. »
براساس داده‌های اوپک که میانگین برآورد شرکت‌های نظارتی است، تولید نفت ایران در ماه گذشته به ۳ میلیون و ۱۸۸ هزار بشکه در روز رسید که حدود یک میلیون بشکه در روز بیشتر از ابتدای سال ۲۰۲۱ بود. این افزایش، همراه با شواهد دیگر، همگی به بی توجهی عمدی دولت بایدن به تحریم ها اشاره دارد. کپلر( Kpler ) نشان می دهد که صادرات نفت دریایی در ماه گذشته به 1.7 میلیون بشکه در روز رسیده است که بیشتر آن به چین، امارات و مالزی می رسد. کارشناسان متفق القول هستند که برآورد صادرات ایران به دلیل عملیات قاچاق دریایی و زمینی بسیار دشوار است و به همین دلیل است که شرکت مشاور انرژی اوت لوک أدویزر(Energy Outlook Advisors) مجموع صادرات نفت ایران را تقریبا 2.1 میلیون بشکه در روز برآورد می کند.
از دست دادن تقریبا دو میلیون بشکه در روز یا حتی نیمی از آن، تأثیر آشکاری بر بازارهای نفت دارد به ویژه اینکه نفت با قیمت های پایین فروخته می شود. اما آیا تحریم های آمریکا که بعد از انتخابات اجرا می شود منجر به کاهش صادرات ایران می شود؟
پاسخ به این سوال دو دلیل منفی است.
دلیل اول: این است که تحریم‌های پیشنهادی در قانون جدید تقریباً نسخه تحریم‌های قدیمی است که بیشتر آنها بر جلوگیری از ارائه خدمات به کشتی‌های حامل نفت ایران در بنادر آمریکا تمرکز یافته اند.
دوم: این که ایران با همکاری چین دور زدن تحریم ها از راه های گوناگون را به خوبی فراگرفته است بنابراین آمریکا حتی اگر تصمیم به تشدید تحریم ها داشته باشد نمی تواند صادرات نفت ایران را متوقف کند.
خلاصه اینکه تاثیر قانون جدید بسیار محدود است زیرا تنها پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به اجرا در خواهد آمد و حتی اگر به اجرا درآید تاثیر آن اندک است زیرا صرفا تکرار تحریم های قدیمی است. دولت آمریکا خواهان افزایش قیمت جهانی نفت نیست و همین امر باعث می شود تا در ارتباط با تحریم ها از خود نرمش نشان دهد.