آخرین فرصت برای ایران-1
توضیح
باز نشر این یادداشت به معنای تایید محتوای آن نیست.
فارین افرز؛
نویسنده: ریچارد نفیو
آمریکا باید آخرین شانس را به دیپلماسی بدهد _ در حالی که برای استفاده از اقدام نظامی آماده می شود.
برای دو دهه، صداهای جنگ طلب در واشنگتن از ایالات متحده خواسته اند تا به برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران حمله کند. و برای دو دهه درخواست های آن ها همواره رد شده است. به این دلیل که در بیشتر آن دوران، استدلال ها علیه انجام هرگونه اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران قانع کننده و صریح بود. توانایی های هسته ای ایران رشد نیافته بود. جامعه بین الملل در مورد ضرورت تهران برای اثبات این که اهداف هسته ایش کاملاً صلح آمیز است، متحد بود و در نتیجه زمانی که مشخص شد که این گونه نیست، به طور منطقی در اعمال تحریم علیه این کشور متحد بود. این تحریم ها هزینه های زیادی را تحمیل کرد به گونه ای که جمهوری اسلامی را وارد مذاکره کرد.
هنوز دلایل خوبی برای بمباران نکردن ایران وجود دارد. حمله به این کشور هرج و مرج و بی ثباتی بیشتری را به خاورمیانه تزریق می کند. در زمانی که واشنگتن قصد دارد که بر مناطق دیگر تمرکز کند، باید منابع قابل توجه آمریکا را مصرف کند. همچنین اگر این حملات موفقیت آمیز نباشد، ممکن است اعتبار ایالات متحده را تضعیف کند . و از طرفی احتمال شکست نیز زیاد است: حتی دقیق ترین حملات هم ممکن است فقط هسته ای شدن ایران را به تاخیر بیندازد. با این اوصاف باید گفت که بهترین و بادوام ترین راه حل برای این موضوع دستیابی به یک توافق دیپلماتیک است.
اما امروز، این پرونده علیه اقدام نظامی چندان شسته رفته و خوب نیست. برنامه هسته ای ایران دیگر نوپا نیست. در واقع این کشور تقریباً همه چیزهایی را که برای ساختن یک سلاح نیاز دارد، در اختیار دارد. در عین حال، تهران نسبت به چند سال پیش آسیب پذیرتر شده است و بیشتر به یک بازدارنده جدید نیاز دارد: شبکه شرکای نیابتی آن متلاشی شده است و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) چندین بار در سال 2024 به اهدافی در داخل مرزهای ایران حمله کرد. جامعه بین المللی نیز اکنون در مورد این که آیا نظام ایران را تحت فشار قرار دهیم یا خیر با شکاف و اختلاف مواجه است. هنوز تحریم های سختی علیه ایران وجود دارد، اما این تحریم ها دائماً توسط چین، هند و روسیه و دیگران نقض می شوند. از سرگیری اجرای کامل تحریم ها ممکن است امکان پذیر باشد، اما به طور ویژه در زمانی که پکن با خصومت دو حزبی واشنگتن مواجه است، به همکاری چین نیاز است. روابط روسیه با جمهوری اسلامی ایران نیز قوی تر از دهه های قبل است و به واسطه روابط دفاعی متقابل تقویت شده است. انگیزه های تهران برای هسته ای شدن تقریباً هیچ وقت تا این اندازه نبوده است و هزینه های مورد انتظار آن احتمالا کاهش یافته است.
با توجه به خطرات اقدام نظامی، ایالات متحده باید یک تلاش نهایی و با حسن نیت برای انجام مذاکره درباره توقف برنامه هسته ای تهران را در اوایل آغاز کار دولت ترامپ انجام دهد. اما اگر این آمادگی را نداشته باشد که در جهانی که سلاح های هسته ای ایران ایجاد می کند زندگی کرده و آن را بپذیرد، ممکن است چاره ای جز حمله به ایران نداشته باشد – و البته به زودی. احتیاط حکم می کند که واشنگتن هم در حال حاضر طرحی برای اقدام نظامی ترسیم کند و هم اینکه اطمینان حاصل کند که ایران متوجه واقعی بودن این تهدید می شود، حتی اگر یک بار دیگر مسیر دیپلماتیک را امتحان کند.
مشکلات و نکات منفی درگیری
دلایل زیادی برای دادن یک فرصت نهایی به دیپلماسی وجود دارد. اول و مهم تر از همه این که مقامات آمریکایی نمی دانند که آیا یک حمله نظامی موفق خواهد بود یا خیر. ایالات متحده و شرکای آن ممکن است ابزاری برای نابودی تمام تاسیسات اصلی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در اختیار داشته باشند. اما این تضمینی برای از بین بردن تمام مواد هسته ای کشور، یا در واقع همه تجهیزات هسته ای آن نیست زیرا ممکن است برخی از آنها در انبارهای عمیقا پنهان شده دفن شده باشند. تهران می تواند در پیش بینی یا در واکنش سریع به حملات ایالات متحده، مقداری از اورانیوم بسیار غنی شده خود را به سایت های مخفی منحرف کند و مواد کافی برای تولید سریع بمب های متعدد را برای کشور حفظ کند.
اگر ایران توسط یک قدرت هسته ای اعلام شده مورد حمله قرار بگیرد – نامی که برای ایالات متحده بکار گرفته می شود – در آن صورت ممکن است تهران دوباره انگیزه ایجاد بازدارندگی خود را بدست آورد و تصور کند که مشروعیت بین المللی بیشتری برای این کار دارد. و با اورانیوم غنی شده که هنوز در دسترس است، ماده اصلی را در اختیار خواهد داشت . عناصر ضروری ساخت بمب برای ایران شناخته شده است و بنابراین برای مونتاژ سریع اقدام می کند. به همین دلیل است که توافق هسته ای سال 2015 یا برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، به جای تجهیزات تسلیحاتی یا موشک، بر جلوگیری از دستیابی به مواد هسته ای متمرکز بود.
در واقع توسعه چندین دهه ای تخصص هسته ای ایران به این معنی است که این کشور می تواند سلاح بسازد، حتی اگر حملات نظامی تمام تجهیزات و مواد موجود آن را غیرقابل استفاده کند. بازگرداندن برنامه هسته ای ایران زمان می برد، اما حمله ای که نطنز و دیگر سایت ها را نابود کند، پایان مشکل نیست، همان طور که مرگ [شهید] محسن فخری زاده در سال ۲۰۲۰ و حملات به پایگاه تولید سانتریفیوژهای ایران در سال ۲۰۲۱ نیز پایان مشکل نبود. بمباران رآکتور اوسیراک در عراق در سال 1981 نیز به برنامه هسته ای آن کشور پایان نداد و حتی برنامه تسلیحات هسته ای عراق در سال های بعد تشدید شد. ممکن است بمباران رآکتور الکبار در سوریه در سال 2007 موفقیت آمیزتر بوده باشد، اما فرو رفتن این کشور در جنگ داخلی ارزیابی اثرات بلندمدت این حمله بر تصمیم گیری هسته ای آن را دشوار می کند.
برای از بین بردن دائمی آرمان های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده ممکن است مجبور شود دائماً به ایران حمله کند یا یک حمله بسیار بزرگتر انجام دهد – حمله ای که در آن عناصر نیروهای امنیتی یا نظام را از بین ببرد. هر دو اقدام بسیار طولانی تر و دشوارتر از یک کمپین محدود خواهد بود و احمقانه است که تصور کنیم واشنگتن تعهد لازم برای تکمیل هر یک از آن ها را دارد. این بدان معناست که حملات به ایران مشکلات اعتباری را برای رهبران ایالات متحده به وجود می آورد، به ویژه اگر واشنگتن در نهایت از حملات خود دست بردارد و تهران هم سلاح تولید کند.
علاوه بر این، پس از شروع حملات، تصور این که چرخشی سریع به سمت دیپلماسی وجود داشته باشد، بدون تغییر در حکومت ایران دشوار است. تغییر نظام به خودی خود تضمینی برای یک نتیجه بهتر، چه در مورد برنامه هسته ای و چه سایر فعالیت های مخرب نظام نیست. حتي اگر جمهوري اسلامي فرو پاشيد، ممکن است نظامی خشن تر جايگزين آن شود. ایران ممکن است وارد هرج و مرج شود. کمتر کسی از پایان حکومت فعلی کشور ابراز تاسف می کند، به ویژه کسانی که 40 سال توسط آن سرکوب شده اند. با این حال، دلیلی وجود دارد که ایرانیان نیز نگران خطرات بی ثباتی نظام هستند و این نگرانی از زمانی که شاهد بهار عربی بوده اند، وجود دارد.
بدون توجه به نتیجه، حملات به ایران منابع ایالات متحده را تحت فشار قرار خواهد داد. در حال حاضر گزارش های وحشتناکی در مورد کمبود مهمات و رهگیرهای دفاع موشکی ایالات متحده وجود دارد. هزینه های اضافی در زمان بدی برای واشنگتن بوجود می آید. وضعیت بین المللی امروز پیچیده است. روسیه به جنگ علیه اوکراین ادامه می دهد. این خطر وجود دارد که چین به تایوان حمله کند. و تقریباً کل خاورمیانه ناآرام و متشنج است. اگر اروپا، جنوب جهانی و شرکای عرب واشنگتن مخالف یا در بهترین حالت نسبت به اقدام نظامی آمریکا تردید داشته باشند – که همگی ممکن است چنین باشند، یک کارزار نظامی جدید علیه ایران به ویژه بر ایالات متحده سنگینی خواهد کرد.
ادامه مطلب …
