جنگ اسرائیل و فلسطین چرا ایران به این جنگ نیاز ندارد؟

جنگ اسرائیل و فلسطین چرا ایران به این جنگ نیاز ندارد؟

میدل ایست آی؛ ۲۱ نوامبر

نویسنده: محمد سلامی

مناقشه غزه تهران را با دو خطر بالقوه مواجه میکند، از جمله از دست دادن اعتبار و نابودی یک متحد کلیدی منطقه ای. انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ ایران دو تأثیر عمده بر دولت و ملت داشت ترجیح منافع ایدئولوژیک بر منافع عینی و مادی و حمایت از جنبشهای اسلامی حتی فراتر از جهان اسلام   که جدیدترین آنها همین درگیری غزه است. اما در طول چهار دهه گذشته موارد متعددی وجود داشته است که در آنها تهران عمل گرایی را به آرمان گرایی ترجیح داده است.

جنگی تمام عیار با اسرائیل به راه افتاده است. با گذشت نزدیک به یک ماه و نیم از جنگ نه تهران به طور مستقیم وارد این درگیری شده است و نه متحد لبنانی اش حزب الله

برخی از روایات رسانه های غربی مدعی هستند که جمهوری اسلامی ایران متحد فلسطینی خود را نادیده گرفته و در واقع به نوعی آن را رها کرده است. در حقیقت به نظر میرسد که هدف تهران کمک به حماس برای پایان دادن به جنگ و نجات خود است.

مناقشه غزه دو پیامد بالقوه برای جمهوری اسلامی ایرانی دارد که برنامه و هدفش مدیریت هر دو این پیامدها و در عین حال مواجهه با کمترین خسارت است اولین مورد خطر از دست دادن حماس به عنوان متحد جمهوری اسلامی ایران در فلسطین است.

حزب الله در واقع به نوعی تاج سر و نور چشمی جمهوری اسلامی ایران است، اما به دلیل حضور حماس در داخل سرزمین

های اشغالی فلسطین این گروه حماس در مهار تل آویو نقشی کلیدی ایفا می کند.

حضرت آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی جمهوری اسلامی ایران در آغاز جنگ هرگونه نقشی در حمله هفتم مهرماه را تکذیب کرد، اما در عین حال خاطر نشان کرد که ” ما پیشانی و بازوی طراحان مدبر و هوشمند و شجاع فلسطینی را میبوسیم و به آنها افتخار میکنیم اما آنها که میگویند کار فلسطینی ها ناشی از غیر فلسطینی هاست ملت فلسطین را نشناختند و محاسبه غلط می کنند. سخنان او حاکی از عدم تمایل جمهوری اسلامی ایران برای ورود مستقیم به جنگ غزه بود.

نفوذ منطقه ای

جنگ نیابتی برای چندین دهه؛ تاکتیک و استراتژی اصلی جمهوری اسلامی ایران برای به دست آوردن نفوذ منطقه ای بوده است. بهترین گزینه جمهوری اسلامی ایران در رابطه با مناقشه غزه، تکیه بر یک متحد خواهد بود نه رویارویی مستقیم با اسرائیل و احتمالاً ایالات متحده آمریکا.

آقای، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفته است که کشورش نمی خواهد جنگ گسترش یابد اما افزود که منطقه در نقطه جوش قرار گرفته است و هر لحظه ممکن است منفجر شود و این موضوع ممکن است اجتناب ناپذیر باشد اگر این اتفاق بیفتد همه طرفها کنترل خود را از دست خواهند داد. او خاطر نشان کرد که گروههای مسلح در لبنان، یمن، عراق و سوریه میتوانند جبهه های متعددی را علیه اسرائیل باز کنند.

گشودن جبهه های بیشتر میتواند با افزایش فشار بر اسرائیل و محدود کردن توانایی آن برای مبارزه با حماس به تهران کمک کند. در عین حال به گفته پنتاگون پایگاههای آمریکا در عراق و سوریه در ماه گذشته ۵۵ بار هدف قرار گرفته اند. تهران خواهان این است که واشنگتن بهای ادامه حمایت از اسرائیل را بپردازد.

این موضوع خطر تشدید تنش منطقه ای را به همراه داشته و همچنین به تهران اهرم فشاری بر کشورهای عربی همسایه میدهد کشورهایی که بسیاری از آنها درگیر برنامه های رشد و توسعه اقتصادی بلند پروازانه بوده و نمی خواهند این جنگ گسترش یابد.

در این بین جمهوری اسلامی ایران به دیپلماسی خود متکی بوده و آقای امیرعبداللهیان یک تور منطقه ای را برای جلب حمایت مردم فلسطین ترتیب داده است.  دکتر ابراهیم رئیسی رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران در این رابطه با رهبران ایران به جای ورود مستقیم به جنگ غزه حضور غیر مستقیم را انتخاب کرده است. تهران در تلاش است تا بقای حماس را تضمین کند. اما در میان، ترس از اینکه نتواند تمام نیروهای نیابتی منطقه ای خود را کنترل کند، وجود دارد . هنوز خطر بزرگی وجود دارد که درگیری های جاری به یک جنگ گسترده تر در سراسر خاورمیانه تبدیل شود.

جنگ اسرائیل و فلسطین چرا ایران به این جنگ نیاز ندارد؟

محمد سلامی همکار پژوهشی موسسه بین المللی تحلیل استراتژیک جهانی (IIGSA) است. حوزه های تخصصی او شامل سیاست و حکومت داری امنیت و مبارزه با تروریسم در خاورمیانه و به ویژه منطقه خلیج فارس است. نظرات بیان شده در این مقاله متعلق به نویسنده است و لزوماً منعکس کننده خط مشی هیئت تحریریه نشریه میدل ایست آی نیست.