FATF به زبان ساده
به نام خدا
فراز:
به بهانه در خواست طرح مجدد عضویت ایران در سازمان FATF یا همان گروه اقدام مالی در مجمع تشخیص مصلحت، این یادداشت چند پرسش اساسی را مطرح می نماید.
مقدمه
در سال 1989 میلادی 7 کشور صنعتی مشهور به G7 شامل: ایالات متحده، ژاپن، کانادا، ایتالیا، بریتانیا، آلمان و فرانسه در اجلاس پاریس تصمیم گرفتن به منظور شفافیت مالی گردش پول در سطح بین المللی و مبارزه با شیوه های تبهکارانه پولشوئی که عمدتا توسط قاچاقچیان انسان و مواد مخدر مورد استفاده قرار می گرفت و مقابله با تامین مالی تروریسم، سازمانی به نام به انگلیسی Financial Action Task Force تاسیس نمایند که مخفف آن امروزه به نام مخفف FATF اف – ای – تی – اف یا گروه اقدام مالی خوانده می شود و دبیر خانه آن در پاریس قرار دادند.
اهداف زیبای آن ابتدا بیش از 190 کشور عضو سازمان ملل را به خود جلب کرد ولی به رغم گذشت بیش از سی و پنج سال از افتتاح و راه اندازی این سازمان
اکثر کشورهای دنیا به دلیل عدم مطابقت خواسته ها و اهداف و دستورالعمل های این سازمان با قوانین پذیرفته شده داخلی خودشان، قید عضویت در این سازمان را بزنند. هرچند توصیه های FATF نیز هیچ گونه الزامات قانونی و رسمی برای اجرای مصوبات را به اعضای خود ظاهرا تحمیل نمی کرد و مصوبات را به شکل توصیه ابلاغ می نمود. لذا شاهد هستیم تنها 38 کشور از جمله رژیم اشغالگر و کودک کش اسرائیل و کمیسیون اروپا و شورای همکاری خلیج فارس در اف -ای- تی -اف عضو هستند.
شعارهای اصلی سازمان گروه مالی FATF
این سازمان در یک دستورالعمل 40 ماده ای تمام نظرات خود را در محورهای فوق به اعضا ابلاغ کرده است و در این رابطه با دسته بندی کشورها به سه دسته کشورهای همراه، در حال همکاری و مخالف سازمان عملا خود را در مقابل بیش از 150 کشور قرار داده است و حتی با تهیه لیست سیاه برخی کشورها از جمله ایران را به مبارزه طلبیده است.
سه محور اصلی اهداف و شعارهای اف- ای – تی – اف را می توان در سه بند زیر خلاصه کرد:
– مبارزه با پول‌شویی
– مبارزه با تأمین مالی تروریسم
– مقابله با تأمین مالی سلاح های کشتار جمعی
عضویت در این FATF خوب است یا بد؟
چند پرسش
هر چند مبارزه با پولشوئی و مبارزه با تامین مالی تروریسم و مقابله با تامین مالی سلاح های کشتار جمعی و اصولا شفافیت مالی از اقدامات بشر دوستانه است اما برای همراهی در این گونه مبارزات بین المللی باید قبلا برای چند سوال اصلی و مهم پاسخی روشن و شفاف پیدا نمود:
1- امروزه جهان به راحتی و روشن می تواند تفاوت تعریف از واژه ها را در سیاست بین الملل مشاهده کند. واژه های حقوق بشر، تروریسم، مبارزه، اشغال سرزمینی، جنگ های سرزمینی و سلاح دفاعی و حتی به کار گیری سیستم دفاع موشکی … از نگاه کشورهای مختلف دارای تعاریف گوناگون هستند. لذا چالش اصلی در همین رابطه است. بنابراین آیا درک مشترکی از تعاریف مبارزه با پولشوئی، تروریسم، و سلاح های کشتار جمعی بین اعضا در این سازمان و قوانین داخلی کشورها وجود دارد؟ کدام تعریف از مبارزه با پولشوئی و تروریسم و سلاح های کشتار جمعی شاخص و مد نظر سازمان FATF است؟
2- به دور از پاسخ های دیپلماتیک، پاسخ داده شود برغم شعار همه پسند مبارزه با پولشوئی چرا در سازمان اف – ای – تی– اف تنها از بین 194 کشور عضو سازمان ملل طی عمر بیش از سی سال این سازمان فقط کمتر از 40 کشور به عضویت آن در امده اند؟
3- آیا این سازمان اهرم فشار و یا ابزار کنترل گردش مالی و پولی کشورهای عضو است و آنان را به نفع قدرت های برتر و شرکت های بین المللی رصد می کند؟ در این رابطه سازمان FATF چه ضمانتی های را ارائه می دهد؟
4- بنابه کدام حکم قانون بین المللی پذیرفته شده از سوی 194 کشور عضو سازمان ملل، سازمان FATF این حق را برای خود قائل می شود تا کشورهایی که از قوانین و مقررات این سازمان پیروی نمی کنند هر چند عضو آن سازمان نباشند را توصیه به تحریم نماید. و قدرت های بزرگ این توصیه را بهانه نموده و سایر کشورها را مجبور به اجرای تحریم نمایند؟
5- تحریم اقتصادی کشورها چه رابطه ای می تواند با توصیه ها و مصوبات غیر اجرای و غیر الزامی FATF داشته باشد؟ و در صورت عدم اجرای این توصیه ها چرا قدرت های بزرگ خود را محق می دانند سایر کشورها را صرفا بنابه عملیاتی نکردن توصیه های غیر الزامی FATF تنبیه نمایند؟
مجید بهمنی
دی 1403
