چگونه از تهدید پیمانکار فرصت بسازیم
مقدمه:
پیمانکاران: دارایی استراتژیک یا بزرگترین حفره امنیتی سازمان شما؟
امروزه برونسپاری و استفاده از پیمانکاران و نیروهای موقت به یک ضرورت برای رشد و انعطافپذیری کسبوکارها تبدیل شده است. اما آیا تا به حال به ریسکهای امنیتی عظیمی که این همکاریها میتوانند به همراه داشته باشند، فکر کردهاید؟
یک پیمانکار، خواه یک تیم نظافتی باشد یا یک مشاور ارشد IT، به صورت بالقوه به حساسترین داراییهای فیزیکی و دیجیتال شما دسترسی پیدا میکند: از اتاقهای سرور و اسناد محرمانه گرفته تا پایگاه داده مشتریان و کدهای نرمافزاری. یک غفلت کوچک در مدیریت امنیتی این افراد میتواند منجر به سرقت اطلاعات، خرابکاری، آسیب به اعتبار برند و زیانهای مالی جبرانناپذیر شود.
واقعیت نگرانکننده این است که بسیاری از سازمانها، کنترلهای امنیتی سختگیرانهای را که برای کارمندان دائمی خود دارند، برای پیمانکاران اجرا نمیکنند و همین شکاف، به پاشنه آشیل امنیت آنها تبدیل شده است.
مدیریت امنیتی پیمانکاران یک پروژه نیست، بلکه یک فرآیند چرخهای و مستمر است. چگونه میتوانید با یک رویکرد سهمرحلهای (پیش از قرارداد، حین قرارداد و پس از قرارداد) این ریسک حیاتی را مدیریت کرده و سازمان خود را از تهدیدات داخلی ناشی از نیروهای غیردائم مصون نگه دارید.
مرحله اول امنیت پیمانکاران: پیشگیری بهتر از درمان است (اقدامات پیش از قرارداد)
پایههای یک دژ مستحکم، قبل از شروع ساختوساز آن ریخته میشود. در مدیریت امنیتی پیمانکاران نیز، حیاتیترین اقدامات، آنهایی هستند که قبل از امضای قرارداد و ورود حتی یک نفر به سازمان شما انجام میشوند.
سهلانگاری در این مرحله، مدیریت ریسک در آینده را تقریباً غیرممکن میسازد.
سه اقدام کلیدی در فاز “پیش از قرارداد” عبارتند از
۱. ارزیابی صلاحیت : فقط به نام و شهرت پیمانکار اکتفا نکنید. سوابق شرکت، گواهینامههای امنیتی (مانند ISO 27001)، رضایت مشتریان قبلی و بهخصوص سوابق کارکنانی که قرار است در پروژه شما فعال باشند را به دقت بررسی کنید. بررسی سوابق افراد کلیدی، یک سرمایهگذاری هوشمندانه است.
۲. تعریف دقیق و محدود دسترسی : اصل طلایی امنیت این است که قبل از هر چیز، به طور کاملاً شفاف و مکتوب مشخص کنید که پیمانکار دقیقاً به چه منابع فیزیکی (کدام طبقات، کدام اتاقها) و دیجیتالی (کدام نرمافزارها، کدام فایلها) و فقط برای چه مدت زمانی نیاز دارد. هر دسترسی اضافهای، یک تهدید بالقوه است.
۳. الزامات قراردادی مستحکم: حرفها و توافقات شفاهی کافی نیست. قرارداد شما باید شامل یک پیوست امنیتی جامع باشد. این پیوست باید مواردی مانند تعهد به رعایت سیاستهای امنیتی شما، مسئولیتپذیری در قبال نقض دادهها، الزامات گزارشدهی فوری حوادث و حق شما برای انجام ممیزیهای امنیتی را به صراحت بیان کند. امضای یک قرارداد عدم افشا (NDA) نیز اولین قدم ضروری است.
با انجام دقیق این سه مرحله، شما ریسک را از همان ابتدا کنترل میکنید و با شریکی وارد همکاری میشوید که امنیت را به اندازه شما جدی میگیرد.
مرحله دوم چشمان همیشه بیدار: استراتژیهای نظارت مستمر بر پیمانکاران (حین اجرای قرارداد)
قرارداد امنیتی محکمی بستهاید و پیمانکار کار خود را شروع کرده است. آیا کار تمام شده؟ مطلقاً خیر! اکنون مرحله حساس نظارت و مدیریت مستمر آغاز میشود. اعتماد خوب است، اما کنترل و راستیآزمایی ضروری است.
چگونه میتوان بر فعالیت پیمانکاران به طور موثر نظارت کرد؟
۱. آمادهسازی هدفمند: هیچ پیمانکاری نباید قبل از گذراندن آموزش امنیتی اجباری و امضای فرم تعهدات، کار خود را شروع کند. برای آنها کارت شناسایی موقت با رنگ متمایز و حسابهای کاربری با تاریخ انقضای خودکار ایجاد کنید. از همان روز اول، فرهنگ امنیتی خود را به آنها منتقل کنید.
۲. نظارت یکپارچه فیزیکی و دیجیتال:
نظارت فیزیکی :از دوربینهای مداربسته هوشمند برای نظارت بر مناطق حساس و از سیستمهای کنترل دسترسی برای ثبت تمام ترددها استفاده کنید. گزارشهای کارتزنی را به صورت دورهای برای شناسایی تلاش برای ورود به مناطق غیرمجاز بازبینی کنید.
نظارت دیجیتال :با استفاده از ابزارهای SIEM، لاگهای فعالیت کاربران پیمانکار را تحلیل کنید. چه کسی، در چه زمانی، به کدام داده دسترسی پیدا کرده؟ ابزارهای جلوگیری از نشت داده (DLP) میتوانند از کپی کردن اطلاعات روی USB یا ارسال آنها به ایمیلهای شخصی جلوگیری کنند.
۳. سیاست همراهی: برای دسترسی به مکانهای فوق حساس مانند دیتاسنتر یا مراکز بایگانی اسناد، یک قانون ساده و خدشهناپذیر وضع کنید: “هیچ پیمان کاری تنها وارد نمیشود”. حضور یک کارمند معتمد به عنوان همراه، یک لایه حفاظتی حیاتی است.
۴. بازبینی دورهای دسترسیها: هر ماه یا هر فصل، لیست دسترسیهای پیمانکاران را بازبینی کنید. آیا هنوز به تمام این فایلها و سیستمها نیاز دارند؟ دسترسیهای غیرضروری را بلافاصله حذف کنید. نظارت مستمر به معنای بیاعتمادی نیست؛ بلکه نشانه بلوغ و هوشمندی امنیتی سازمان شماست.
مرحله سوم خروج امن: حیاتیترین و فراموششدهترین مرحله در مدیریت پیمانکاران
پروژه با موفقیت به پایان رسیده و پیمانکار در حال ترک سازمان شماست. بسیاری از مدیران در این نقطه نفس راحتی میکشند، غافل از این که یکی از خطرناکترین لحظات امنیتی دقیقاً همینجاست.
یک فرآیند خروج ضعیف میتواند تمام زحمات شما در مراحل قبل را بر باد دهد. یک حساب کاربری فعال یا یک کارت دسترسی فراموششده، مانند یک درب باز برای سارقان است. برای یک خروج امن و بینقص، این چکلیست را دنبال کنید:
۱. بازپسگیری فوری تمام داراییها: در آخرین روز کاری، باید یک چکلیست دقیق برای تحویل گرفتن تمام داراییهای فیزیکی سازمان وجود داشته باشد: کارت شناسایی، کلیدها، لپتاپ، موبایل سازمانی و هرگونه تجهیزات دیگر. این فرآیند باید توسط مسئول مربوطه تایید و مستند شود.
۲. ابطال آنی و کامل دسترسیهای دیجیتال: بلافاصله پس از اتمام ساعت کاری، حساب کاربری پیمانکار باید غیرفعال شود. (آن را حذف نکنید تا سوابق فعالیت برای بررسیهای احتمالی آینده باقی بماند). دسترسی فرد به ایمیل، نرمافزارهای داخلی، پلتفرمهای ابری و VPN باید قطع گردد. رمز عبور تمام حسابهای مشترکی که پیمانکار به آنها دسترسی داشته است را فوراً تغییر دهید.
۳. تکمیل مستندات و تسویه حساب امنیتی: فرآیند خروج باید با تکمیل یک فرم “تسویه حساب امنیتی“ به پایان برسد. این سند که به امضای پیمانکار و مدیر مربوطه میرسد، تایید میکند که تمام دسترسیها قطع و تمام داراییها بازگردانده شدهاند.
به یاد داشته باشید: در امنیت، آخرین مرحله به اندازه اولین مرحله اهمیت دارد. فرآیند خروج امن را جدی بگیرید تا درهای سازمان خود را به روی تهدیدات گذشته ببندید.
منبع: متسا
