مازندران، آرمان و آرزوی دیرینه داشتن صنایع تبدیلی

مازندران، آرمان و آرزوی دیرینه داشتن صنایع تبدیلی

به نام خدا

مازندران در زمینه تولید بسیاری از محصولات مانند مرکبات و برنج رتبه نخست را در کشور دارد

استان مازندران با حدود ۲۱۴ هزار هکتار سطح زیرکشت اول، حدود ۱۱۰ هزار هکتار کشت دوم و رتون و با تولید سالیانه حدود یک میلیون و ۴۲۰ هزار تن شلتوک ۴۵ درصد تولید برنج کشور را به خود اختصاص می دهد همچنین طبق آمار رسمی این استان دارای  ۱۱۲ هزار هکتار باغ مرکبات است. همچنین از مجموع باغات مرکبات مازندران ۸۰ هزار هکتار زیر کشت ارقام مختلف پرتقال، ۳۰ هزار هکتار ارقام مختلف نارنگی و بقیه زیر کشت محصولاتی از جمله نارنج و لیمو قرار دارند. همچنین مازندران را با مقدار  ۱۸۰ تا ۱۹۰ هزار تن تولید کیوی باید قطب تولیدی این محصول در کشور دانست. (ایسنا)

کارشناسان باغبانی معتقدند که امسال در مجموع بیش از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن مرکبات در استان برداشت شود. (ایرنا)

از دیگر تولیدات و اقلام تولیدی که آبزیان و انواع آن، ماکیان و انواع آن و… اگر فاکتور بگیریم و بگذریم؛ توجه و نگاه به این دو محصول و کالای استراتژیک کشور ( برنج و مرکبات) در استان و مرثیه هایی که اهالی استان در رثای آن می سرایند به درازای تاریخ بوده و صدای ناله های سرداده آنها به آسمان ها می رسد.

مشقات ناشی از شرایط سخت کشور، که فشارهای بین المللی یکی از اسباب اساسی آن است از محدویت ورود سموم مرغوب گرفته تا بذر و کود و تجهیزات پیشرفته و… تا ممانعت از صادرات از بازاریابی تا معطلی و دموراژ کالا ها در بنادر و کیفیت و یا عدم دریافت ثمن کالا از خریداران بین المللی و ورود ارز بواسطه هیولای تحریم و بهانه هایی چون عدم پیوستن به اف ای تی اف و…  قیمت کارگر، کود، بذر، آب بهاء، اساسا هزینه های بالای تولید ( کاشت، داشت، برداشت) بخاطر افزایش قیمت های خلق الساعه و پیوند آن با ارزش دلار و… و از همه مهمتر تصمیمات دستوری دولت های مستقر در عقب و جلو کردن زمان برداشت و قیمت گذاری نامناسب و گاهی هم واردات بی رویه به بهانه ایجاد تعادل در بازار و… نه تنها کمر کشاورز و تولید کننده را می شکند که او را نا امید و پشیمان از تولید محصول می سازد. و ایضا با فعال شدن انواع آفات و آسیب دیدن محصولات و  دلائل گفته شده و دلال بازی های موجود در جامعه، کار به جایی می رسد که کشاورز و تولید کننده به این نتیجه می رسد که برداشت محصول با آن همه هزینه به صرفه نیست فلذا ترجیح می دهد محصول روی درخت بماند و فاسد  شود و یا اینکه به قیمت ناچیز  به صورت فله و با کامیون برای تبدیل شدن به استان‌های دیگری ارسال شود و به نظر که صادرات هم با مشکلات گفته شده یا امری غیر ممکن است و یا اینکه در صورت اقدام در دریافت وجه دچار چالش های عظیم و عجیب می شود؛ یا حتی سوگ مندانه باید گفت که به قطع درخت هم می انجامد و… بنابراین چاره کار اقدام فوری برای ایجاد صنایع تبدیلی در استان است .

صنایع تبدیلی کشاورزی از آن جهت که موضوعات مرتبط با غذا، کشاورزی و صنایع وابسته به آن است، مهم است. با توجه به شرایط مناسب و چهارفصل آب و هوائی کشور و استان می توان گفت که خوشبختانه از آنجائیکه استان از لحاظ تولیدات کشاورزی، در رده بالائی قرار دارد. با این اقدام  می توان علاوه بر جلوگیری از تبدیل محصولات کشاورزی به ضایعات به میزان ۳۰ تا ۴۰ درصد، موجبات اشتغال و رونق اقتصادی چشمگیری در استان و کشور را فراهم آورد.

با محصول مرکبات چه کار باید کرد؟

همانطور که مطلع هستیم صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به صنایعی گفته می شوند که با انجام کارهای مختلف روی محصولات زراعی، باغی، دامی، طیور، شیلات، جنگل و مراتع، باعث افزایش ارزش اقتصادی این محصولات شوند. در حقیقت در این صنعت، انواع محصولات کشاورزی و دامی را به مواد مختلف و قابل مصرف تبدیل می کنند و رابطه با ارزشی بین کشاورزی و صنعت، ایجاد می شود  به عنوان مثال فقط از محصول پرتقال بیش از ده نوع فرآورده حاصل می شود.(یکتابان)

همچنین محصولات درجه  یک دیگری هم می شود از مرکبات گرفت، همچون بهار و مربای آن که اتفاقا از تحفه های مازندران و مرکز آن شهر ساری است، و نیز میوه های خشک که در سنن کهن ایران زمین به عنوان شب چره از آن استفاده می کردند و … همینطور از محصول برنج ! که از شلتوک آن، می توان، برنج، آرد و تولید انواع نان برنجی از آن، چیپس، سبوس، ( انواع سبوس)، حلوا و…

نتیجه:

در چنین شرایطی و با این حجم از تولید محصولات در استان مازندران و سایر استان های کشور به نظر می رسد ایجاد صنایع تبدیلی از امور اولویت دار بوده، بویژه اینکه اگر این اولویت؛ به همراه برنامه نویسی و اجرای آن، دچار سردرگمی نگردد.

شناسایی سرمایه گذار برای تحقق این امر مهم یعنی “ایجاد فوری صنایع تبدیلی” اولین گام  بلند در این رابطه است که می تواند به لطف خدا و عنایت حضرت صاحب و  همکاری همه سازمان های کشوری و استانی تحقق عینی یابد.

انشاءالله.

مختار صباغی

آذرماه ۱۴۰۱