الف. حجت

🖊عشق...، به محضِ اینکه دامن‌گیرِ عاشق شود...، او را دچارِ تپشِ قلب و بی قراری می کند...، و عاشق...، اگر دچارِ چنین حالی نباشد...، عاشق نیست...!

این حکایت طولانی، حاوی نکات قابل توجهی است که نه تنها برای مطالعات اجتماعی و رفتار شناسی در آن روزگار مفید است

"بُتِ ساقی"...؛ که در این بیت، "عاشقِ مخمور و مهجور" سراغ او را می‌گیرد...؛ ترکیبِ غریبی...، فراهم آمده از دو کلمه‌ی بُت و ساقی است...؛ ترکیبی که در مجموعه‌ی غزلیات حافظ، تنها یک بار و فقط در همین بیت مورد استفاده قرار گرفته...؛ و در معنا و…

پسر گفت؛ ای پدر! هر آینه تا رنج نبری، گنج برنداری؛ و تا جان در خطر ننهی، بر دشمن ظفر نیابی؛ و تا دانه پریشان نکنی، خرمن برنگیری!

حافظ اَر بر صدر ننشیند...، ز عالی‌ مشربی است...! عاشقِ دُردی‌کِش...، اَندر بندِ مال و جاه نیست

نیک بختان...، به حکایت و اَمثالِ پیشینیان...، پند گیرند...، ز آن پیش‌تر که...، پسینیان...، به واقعه‌ی او مَثَل زنند...! دزدان...، دست، کوته نکنند...، تا دستشان. کوته کنند...! ⚘️نرود مرغ...، سویِ دانه فراز...؛ ⚘️چون دگر مرغ...، بیند اندر…

پدر، به دیدار او شادمانی کرد و بر سلامتِ حالش شکر گفت! شبانگه، زآنچه بر سرِ او گذشته بود؛ از حالتِ کِشتی و جورِ ملّاح و روستائیان بر سرِ چاه و غَدَر کاروانیان، با پدر می‌گفت! پدر گفت؛ ای پسر...! نگفتمت هنگام رفتن، که تهیدستان را، دستِ…

جوان را...، آتشِ معده بالا گرفته بود و عنانِ طاقت از دست رفته؛ لقمه ای چند از سرِ اشتها تناول کرد و دَمی چند آب در سَرش آشامید، تا دیوِ درونش بیارمید...، و بخفت! پیرمردی جهاندیده در آن میان بود، گفت؛ ای یاران...! من از این بدرقه ی شما…

"نصیب" را "بهره"...؛ و به طور خاص، "بهره وافر از امورِ مفید و سودمند" معنی کرده اند...! اینکه بهره گیری از عشق، نیازمند "کوشش" است یا نیازی به تلاش ندارد...، مطلبی محلّ بحث و گفتگوست، چرا که خودِ لسان الغیب در بیتی به ظاهر دوگانه، می…

"طُفیل" در ادبیاتِ امروزی، دارایِ معانیِ منفیِ متعددی است مانند...؛ اَنگل و سربار و...؛ که این معانی، با آنچه موردِ نظر حافظ است، سنخیت ندارد...!