حیوانِ لایَعلَمْ…؟🌛!🌜
🖊حکایت بیست و پنجم از باب سوم گلستان سعدی…؛ درباره رابطه ی لباس و شخصیت…!🖊
📚ابلهی را دیدم سمین، خلعتی ثمین در بر و مرکبی تازی در زیر و قَصبی مصری بر سر…!
کسی گفت…؛ سعدی…! چگونه همی بینی این دیبایِ مُعْلَم…، بر این حیوانِ لایَعلَمْ…؟!
گفتم…؛
قَد شابَهَ بِالوَری حِمارٌ…!
عِجلاً جَسَداً لَهُ خُوارٌ…!
یک خلقتِ زیبا…، بِه از هزار خلعتِ دیبا…!
به آدمی نتوان گفت مانَد این حیوان…؛
مگر دِراعه و دستار و نقشِ بیرونش…!
بِگرد در همه اسبابِ مُلک و هستیِ او…؛
که هیچ چیز نبینی حلال، جز خونش…!
📚📚📚
📚📚
📚
🖊این حکایت…، حکایتِ عجیبی است با ساختاری مبهم…!
🖊موضوع…؛ مردِ ابلهِ چاق و چله ای است که هم لباسِ گران قیمتِ شاخص بر تن دارد و هم سوار بر مَرکَبی خوب است و هم دستاریِ اعلاء بر سر دارد…!
🖊این هِیبت…، موجب شده تا شخصی…، ضمن تشبیهِ او به حیوانی نادان…؛ درباره ی او از سعدی نیز سئوال نماید…!
🖊و عجیب اینکه…؛ شیخ مصلح الدین هم، او را به خر و گوساله سامری تشبیه کرده است…!
🖊ابهام در این است که اگر عیبِ این مرد، فقط بلاهتِ اوست…، این همه ملامت و شماتت و توهین، برای داشتنِ لباس و مرکبِ گران قیمت، چه وجهی دارد…؟!
🖊آدمِ بی عقلی…، به هزار و یک دلیل دارای تَمَکّنِ مالی است و خوب می پوشد و خوب می خورَد و…!
🖊مگر اینکه به استنادِ مطلبِ انتهایِ حکایت، مبنی بر اینکه اگر در سراسر زندگی و دارائی او جستجو شود، هیچ مالِ حلالی ندارد…؛ این مردِ ابله را از جمله افرادی تصور کرد که دارایِ جایگاه و عنوان است و این مال و منال را از طریقِ ناصواب و ظلم و جور از آنِ خود کرده و انتساب ابلهی، کنایه است…!
🖊به هرحال، صرفنظر از این مطلب…؛ اجزایِ این حکایت، بیانگر برخی مسائلِ مبتلابه اخلاقِ اجتماعی نیز هست که در ادبیات گذشته و حالِ ما…، گاهی با کنایه و گاهی با اشاره و گاهی هم رُکّ و صریح بیان شده، مانند این تعریضِ سعدی…؛
⚘تنِ آدمی شریف است، به جانِ آدمیت…!
⚘نه همین لباسِ زیباست، نشانِ آدمیت…!
📚و یا واکنشِ تند و مناجات گونه ی لسان الغیب شیرازی…؛
⚘یارَبّ…! این نودولتان را با خرِ خودشان نشان…!
⚘کاین همه ناز از غلامِ ترک و استر می‌کنند…!
📚و یا آنچه علیرضا قزوه در سن ۲۴ سالگی، در دوران دفاع مقدس گفت…؛
⚘مولا ویلا نداشت
⚘معاویه کاخ سبز داشت
⚘البته به شما توهین نشود!
⚘بعضی برای جنگ شعار می دهند
و خودشان از جاده شمال به جبهه می روند.
⚘پیش از آنکه بر من حَدّ تهمت جاری کنید،
⚘من بر خویشتن حدّ وجدان جاری کرده ام…!
📚و یا این بیت که شاعرش را نمی شناسم…؛
⚘من از حُسنِ خدادادی که یوسف داشت، دانستم…؛
⚘به آرایش، رُخِ زشتِ کسی، زیبا نمی گردد…!
🖊چه باید کرد…؛ این⬆️حقیقتی است که در این روز و روزگار هم شاهدِ نمونه هائی از آن هستیم…؛ سری به مناطقِ ویلا نشینِ اطراف تهران مانند لواسان و مناطق ساحلی و جنگلی شمالِ کشور بزنید تا ببینید نوسرمایه دارانی که برخی از آنها اهل تسبیح و سجاده نیز هستند…، چه فخرها که نمی فروشند…؛ تازه ماشین های رنگارنگ گران قیمتِ زیر پای خود و فرزندانش، پیشکش…!
📚به قول ژولیده نیشابوری…؛
⚘سخن، بسیار دارد دل ز جورِ روزگار، امّا…؛
⚘اگر گوید سخن، داند ضرر بسیار هم دارد…!
🖊و اینکه شیخِ اَجل…، مرد ابله را به خر و گوساله سامری تشبیه کرده، شاید نظری هم به این روایتِ شریف داشته است…؛⬇️
امام على عليه السلام…؛
اِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ رَكَّبَ فِى الْمَلائِكَةِ عَقْلاً بِلاشَهْوَةٍ وَ رَكَّبَ فِى الْبَهائِمِ شَهْوَةً بِلاعَقْلٍ وَ رَكَّبَ فى بَنى آدَمَ كِلَيْهِما
فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَيْرٌ مِنَ الْمَلائِكَةِ وَ مَنْ غَلَبَتْ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ الْبَهائِمِ…!
خداوند عزّوجلّ در وجود فرشتگان، عقل بدون شهوت و در چارپايان، شهوت بدون عقل و در وجود انسان، عقل و شهوت را با هم قرار داد.
پس هر كس كه عقلش بر شهوتش پيروز گردد، از فرشتگان بهتر است
و هر كس شهوتش بر عقلش پيروز گردد، از چارپايان بدتر است…!
🍷🍷🍷
