جنگ هیبریدی یا جنگ ترکیبی
جنگ ترکیبی، شیوه ی نوین جنگ
جنگ ترکیبی چیست؟
«جنگ آمیخته یا جنگ ترکیبی (به انگلیسی: Hybrid warfare) به یک راهبرد نظامی گفته می‌شود که آمیخته‌ای از جنگ های کلاسیک، جنگ اقتصادی، جنگ نامنظم، جنگ سایبری، خبررسانی جعلی، به انزوا کشیدن دیپلماتیک، مداخله در انتخابات، برهم زدن بافت جمعیتی، نفوذ یا گسیل داشتن جاسوس، یورش فرهنگی، ایجاد تعارض و تضاد دینی و اعتقادی، قومیتی و غیره باشد.
سازنده این راهبرد تلاش می‌کند با آمیختن روش های گوناگون، بیشترین آسیب را به کشور میزبان وارد نماید. اصطلاح جنگ ترکیبی برای نخستین بار توسط فرانک هافمن از کارشناسان نظامی ایالات متحده وارد ادبیات جنگی شد هر چند سابقه ی استفاده از این راهبرد جنگی به مدت ها پیش از آن باز می گردد.
جنگ هیبریدی یا جنگ ترکیبی
ابهام، پیچیدگی و چند بعدی بودن؛ این ها مهم ترین ویژگی های مدرن ترین شیوه جنگی است. جنگی که در دنیا به آن Hybrid War و در ایران به آن جنگ ترکیبی می گویند.
جنگ هیبریدی یا همان جنگ ترکیبی به راهبرد پیچیده‌ای اطلاق می‌شود که ترکیبی از نبردهای متعارف، نامتعارف، سایبری، روانی و اطلاعاتی را در خود جای می‌دهد.
به عقیده “سان تزو” نویسنده کتاب “هنر جنگ”، ویران کننده ترین حمله، حمله به استراتژی دشمن است. کتاب سان تزو سال‌هاست که در دانشکده های نظامی و علوم استراتژیک و نظامی و امنیتی و عملیاتی تدریس می‌شود.
جنگ ها همیشه و در همه حال در شرف تغییر شکل و استراتژی و هدف و رویکرد هستند. به همین دلیل هم هست که یک هوشیاری همیشگی در مقابل دشمن، جزء بایدهای یک نظام مستقل و دارای دشمنان بسیار است.
جنگ هیبریدی یا جنگ ترکیبی
وقایع ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی باعث پایان دوران بروز جنگ‌های معمول و استفاده مطلق از این شیوه‌ی جنگ شد و نظریه‌پردازان نظامی را مجبور به تغییر دیدگاه‌هایشان کرد. دوران جدید سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان نظامی را متوجه شیوه‌ی جنگی ویژه‌ای کرد و موجب نگرانی کارشناسان نظامی شد.
در گزارش منتشر شده از اجلاس امنیتی مونیخ در سال 2015، ملزومات یک جنگ هیبریدی هشت مورد ذکر شده است: دیپلماسی، جنگ اطلاعاتی و تبلیغاتی، حمایت از نابسامانی ها و شورش های محلی، نیروهای نامنظم و چریکی، نیروهای ویژه، نیروهای کلاسیک نظامی، جنگ اقتصادی و حملات سایبری.
کنفرانس امنیتی مونیخ در سال 2015 نقطه عطفی در پذیرش جنگ هیبریدی به عنوان یک مدل جنگی بود. این کنفرانس چنان اعتباری یافته است که به آن «داووس امنیتی» می‌گویند.
جنگ هیبریدی یا جنگ ترکیبی
در حال حاضر در بسیاری از نقاط دنیا به جای جنگ مستقیم، جنگ های ترکیبی در حال جریان است. به عنوان مثال رهبر ایران، تحریم های اقتصادی غرب را یک جنگ تمام عیار علیه ایران دانسته بود. هر چند تحریم های اقتصادی علیه ایران، عمری به اندازه انقلاب اسلامی ایران دارد اما حجم گسترده جنگ اقتصادی علیه ایران از سال 2011 آغاز شد.
این تحریم ها هر چند با هدف محدود کردن فعالیت هسته ای ایران بود اما فقط به نهادهای هسته ای و افراد مرتبط با پرونده هسته ای اکتفا نکرد.
آمریکا و متحدانش، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک های دولتی، شرکت های کشتی سازی، شرکت های نفتی، وزارت نفت، شرکت های بیمه ای و حتی هواپیمایی ماهان را مورد حمله اقتصادی قرار دادند. جدی ترین اثر تحریم بر اقتصاد ایران، کاهش رشد اقتصادی، کاهش ارزش پول ملی ایران و سختی مبادلات ارزی بود.
مقابله با جنگ ترکیبی
بسیج همه ی امکانات در برابر جنگ همه جانبه
جنگ ترکیبی به معنای استفاده از همه ابزارهای در دسترس دیپلماتیک، اطلاعاتی، نظامی و اقتصادی با هدف ایجاد بیثباتی و قطبی کردن در کشور هدف است. در این نوع جنگ، کشور یا کشورهای متخاصم، ایدئولوژی، باورها، رضایت اجتماعی، معیشت، امید به آینده، اعتماد به قوای حکومتی و اجرایی و امنیت روانی مردم را هدف قرار داده و اذهان عمومی را علیه حکومت بسیج می کنند.
بدیهی است که استفاده از ابزار‌ها و راهبرد‌های جنگ کلاسیک و دفاع تک بعدی در مقابل دشمن، پاسخگوی این سیستم مدرن جنگی نخواهد بود بلکه لازم است از تمام ظرفیت ها و امکانات برای مقابله با این تهاجم های مدام استفاده کرد.
تقویت ابزارهای رسانه ای و سایبری و همچنین آموزش سواد رسانه ای به کودکان، نوجوانان و خانواده ها و مقابله با اخبار جعلی از طریق اطلاع رسانی درست از جانب حاکمیت نسبت به اتفاقات جاری باعث افزایش اعتماد عمومی به رسانه های داخلی می‌شود.
همچنین انجام اقداماتی برای کاهش اختلافات قومی- مذهبی و تقویت انسجام اجتماعی، انتشار گسترده موفقیت‌ها و دستاورد‌های کشور به منظور ایجاد حس امید و کارآمدی در جامعه، مقابله با خاطیان و تلاش برای مرتفع ساختن کمبود‌های جامعه به منظور جلب اعتماد عمومی از مواردی هستند که می‌توانند جنگ ترکیبی دشمن را ناکام بگذارند.
همچنین رشد و تقویت دیپلماسی از ضروریات هر حاکمیت است که در ارتباط با همسایگان و سایر کشورها سیاستی در پیش گیرد تا بتواند از تحرکات منفی آن‌ها جلوگیری کند.» منبع: متسا
در جنگ دوازده روزه اسرائیل و آمریکا با ایران به خوبی شاهد جنگ ترکیبی بودیم . هرچند این جنگ در 23 خرداد 1404 رسما با تجاوز صهیونیست ها و با شهادت رساندن فرماندهان عالی و دانشمندان هسته ای به همراه زنان و کودان در سحرگاه صورت گرفت اما آمریکا و اسرائیل قبل از این وحشیگری با بهره بردن از یک جنگ ترکیبی ، از طریق رسانه های رسمی بین المللی وابسته همچون عنتر نشنال، بی بی سی، و… و فضای مجازی و تحریم حداکثری اقتصادی و بیانیه های یک طرفه آژانس بین المللی هسته ای و شورای حکام آن، جنگ تحمیلی 2 را شروع کرده بودند و تنها در 23 خرداد آن را رسمی و علنی نشان دادند.
هرچند این تهاجم وحشیانه با خسارت و ضررهای فراوانی برای مردم ایران و حاکمیت ملی آن به همراه بود ولی توانست بزرگترین دستاورد را در هوشیاری همه مردم و متولیان کشور در برابر دشمن واقعی داشته باشد.
